4 Οκτωβρίου 2021
Από τις δηλώσεις στελεχών της κυβέρνησης την τελευταία περίοδο δημιουργούνται όλο και μεγαλύτερα ερωτήματα σχετικά με την πορεία της οικονομίας τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέσω των δηλώσεων αυτών γίνεται φανερό ότι και η χώρα μας επηρεάζεται από τον παγκόσμιο πληθωρισμό, ένα φαινόμενο που είχε εκλείψει τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά επανεμφανίζεται για πρώτη φορά, μετά τη δεκαετία του 1980.
Από τις δηλώσεις στελεχών της κυβέρνησης την τελευταία περίοδο δημιουργούνται όλο και μεγαλύτερα ερωτήματα σχετικά με την πορεία της οικονομίας τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέσω των δηλώσεων αυτών γίνεται φανερό ότι και η χώρα μας επηρεάζεται από τον παγκόσμιο πληθωρισμό, ένα φαινόμενο που είχε εκλείψει τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά επανεμφανίζεται για πρώτη φορά, μετά τη δεκαετία του 1980.
Τι είναι ο πληθωρισμός;
Ο πληθωρισμός είναι ένας οικονομικός δείκτης που μετρά την αύξηση των τιμών σε ένα καλάθι αγαθών και υπηρεσιών. Με πιο απλά λόγια, ο πληθωρισμός παρατηρείται όταν αυξάνονται συνεχώς οι τιμές των αγαθών, είτε είναι πρώτης ανάγκης είτε είναι δευτερευούσης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνικής Στατιστικής Αρχής) ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 1,9% τον Αύγουστο του 2021 σε σχέση με τον Αύγουστο του 2020. Μερικά από τα αγαθά που επηρεάστηκαν περισσότερο από τον πληθωρισμό είναι το φυσικό αέριο (91%), το πετρέλαιο θέρμανσης (28,9%), τα νωπά λαχανικά (21,5%) και τα καύσιμα (17,4%). Πάντως, μικρότερη αλλαγή εμφανίστηκε και στις τιμές των ψαριών (8%), του ελαιόλαδου (7,1%) και των τυριών (3,4%) και άλλων ειδών βασικής ανάγκης.Πού οφείλεται ο πληθωρισμός;
Είναι κάτι παραπάνω από φανερό ότι την σημαντικότερη συμβολή στην επανεμφάνιση του φαινομένου αυτού είχε ο κορονοϊός. Ο αστάθμητος αυτός παράγοντας άλλαξε εντελώς τον τρόπο λειτουργίας των βιομηχανιών, μεγάλων και μικρών. Αυτή η αλλαγή αποδείχθηκε μοιραία όταν άνοιξε ξανά η αγορά και προκάλεσε ένα φαινόμενο που ονομάζεται «σοκ προσφοράς». Και αυτό γιατί πολλές επιχειρήσεις είχαν κηρύξει πτώχευση ή είχαν μειώσει κατά πολύ την παραγωγή των αγαθών/υπηρεσιών τους. Με την επιστροφή του, λοιπόν, το καταναλωτικό κοινό είχε απαιτήσεις που οι βιομηχανίες δεν μπορούσαν να καλύψουν για τους εξής λόγους: έλλειψη πρώτων υλών, εργατικού δυναμικού και δυσκολίες στη μεταφορά των πρώτων υλών για την παραγωγή αγαθών, αλλά και των ίδιων των αγαθών. Το φαινόμενο αυτό οδήγησε στην αύξηση των τιμών των συγκεκριμένων αγαθών καθώς η προσφορά ήταν πολύ μικρότερη από τη ζήτηση. Δύο ακόμα σημαντικές παράμετροι που οδήγησαν στον πληθωρισμό ήταν η τεράστια αύξηση των διεθνών μεταφορών και του ενεργειακού κόστους. Ξεκινώντας από το πρώτο, χαρακτηριστικό είναι ότι σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times» μία μεταφορά από την Ασία στην Ευρώπη κόστιζε 2.000 δολάρια τον Αύγουστο του 2020 και φέτος τον Αύγουστο η αξία της είχε ανέβει στα 12.000 δολάρια. Όσον αφορά το δεύτερο, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, οι τιμές για το φυσικό αέριο αλλά και τις υπόλοιπες ενεργειακές πηγές ανέβηκαν κατακόρυφα μέσα στον χρόνο που μας πέρασε, λόγω των μεθόδων που ακολουθούν οι μεγάλες ενεργειακές επιχειρήσεις. Παρά την τεράστια αύξηση της ζήτησης η παραγωγή παρέμεινε σταθερή με αποτέλεσμα να παρουσιαστεί μία ανοδική πορεία στις τιμές αυτών των αγαθών.
Συνέπειες του πληθωρισμού
Ο χειμώνας αυτός αναμένεται να είναι αρκετά δύσκολος για τα νοικοκυριά όλου του κόσμου. Οι αυξήσεις σε όλα τα αγαθά, ακόμα και σε αυτά που ανήκουν στα είδη πρώτης ανάγκης, σε συνδυασμό με την αύξηση σε ρεύμα, πετρέλαιο θέρμανσης και καυσίμων θα είναι ένα στοίχημα που θα κληθούν όλοι να αντιμετωπίσουν. Σε κρατικό επίπεδο θα υπάρξουν σημαντικές συνέπειες στον οικονομικό τομέα. Πέρα από τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στα νοικοκυριά της εκάστοτε χώρας, υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να χρειαστούν τη βοήθεια των κεντρικών τραπεζών. Οι τράπεζες αυτές συμμετέχουν στην οικονομία της χώρας με την αγορά ομολόγων (δηλαδή την τύπωση χρήματος). Χωρίς αυτήν την νομισματική πολιτική θα επέλθει ξανά η στασιμότητα, οι επιχειρήσεις πάλι θα κηρύξουν πτώχευση και τα κράτη που δανείστηκαν με μηδενικό επιτόκιο θα υπερχρεωθούν. Βεβαίως, μαζί με τις τράπεζες θα επηρεαστούν και τα χρηματιστήρια που έχουν στενή σχέση με την παγκόσμια οικονομία. Από τα περισσότερα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί αλλά και τις έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί φαίνεται ότι αυτός ο πληθωρισμός είναι κάτι πρόσκαιρο, μία φυσιολογική αντίδραση της οικονομίας μετά την καραντίνα. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι ο τρόπος με τον οποίο θα επέλθει η αποκλιμάκωση του φαινομένου. Οι περισσότεροι ειδικοί θεωρούν ότι σύντομα θα φτάσει στο ταβάνι του και στη συνέχεια θα υπάρξει μία ομαλή αποσυμπίεση, ενώ μία μικρή μερίδα ειδικών πιστεύει πως δεν έχουμε φτάσει κοντά στο ταβάνι αυτού του φαινομένου. Στις προβλέψεις που έκαναν οι τράπεζες δεν επαληθεύονται τα αποτελέσματα στα οποία έχουν καταλήξει μέχρι αυτή την στιγμή, αφού από τη μία οι τιμές αυξάνονται περισσότερο από όσο ήλπιζαν και από την άλλη οι οικονομίες ανακάμπτουν καλύτερα από ό,τι περίμεναν. Πάντως αναμένεται ένας πολύ δύσκολος χειμώνας για τα περισσότερα κράτη, ωστόσο φαίνεται ότι από το 2022 ο κόσμος θα επιστρέψει σε μία κανονικότητα.
