Σε ένα παραδοσιακό καφενεδάκι (όπως το χαρακτήρισε ο ίδιος) στην περιοχή του Μεγαλοχωρίου, είχα την ευκαιρία να συναντηθώ με τον κύριο Νίκο Ζώρζο, πρώην δήμαρχο Θήρας για δύο συναπτές θητείες (2011 – 2015 & 2015 – 2019) και νυν υποψήφιο στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές. Ο κύριος Ζώρζος γνωρίζει την αυτοδιοίκηση του νησιού όσο λίγοι, καθώς ασχολείται με τα κοινά της Σαντορίνης από το 1995(!).
Έχει σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων και Δημοσιογραφία, ενώ το βιογραφικό του όπως αναμενόταν είναι μακροσκελές με αποκορύφωμα φυσικά την εκλογή του ως δήμαρχος το 2011 με ποσοστό 68,39%. Με φόντο τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, συζητήσαμε τα κυριότερα ζητήματα του νησιού, ενώ ως σημαντικότερο όλων έθεσε το κομμάτι του κορεσμού. Ο κύριος Ζώρζος κατεβαίνει στις φετινές δημοτικές εκλογές με την παράταξη «Θηραϊκή πολιτεία», την οποία ίδρυσε ο ίδιος το 2002. Εκτός των άλλων, του αρέσει πολύ η ιστορία και η αρχαία ελληνική γραμματεία.
– Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τα κοινά της Σαντορίνης;
– Λοιπόν, εμένα το 1990 σε πολύ νεαρή ηλικία ήρθαν και με βρήκαν για να κατέβω ως υποψήφιος πρόεδρος στην κοινότητα του χωριού μου (Πύργος). Αρνήθηκα. Την επόμενη τετραετία, δηλαδή το 1994 άρχισαν να μου λένε πρέπει να κατεβείς, βλέπεις πως πάνε τα πράγματα. Και πάλι δεν το σκεφτόμουνα.
– Τι ηλικία ήσασταν τότε;
– Τότε ήμουνα 33 ετών. Παρόλα αυτά με πίεσαν και τον Φεβρουάριο του ’94 τους είπα εντάξει. Έτσι έκανα ένα ψηφοδέλτιο και κερδίσαμε τις εκλογές με ένα πολύ υψηλό ποσοστό. Είχαμε μια πολύ καλή τετραετία και με παραγωγή έργου και με πολύ καλή επικοινωνία με τους συμβούλους. Θεωρώ ότι το πιο σημαντικό πράγμα που έκανα ήταν ο χαρακτηρισμός του ιστορικού πυρήνα του χωριού ως διατηρητέου μνημείου, προστατευόμενου από την Εφορία Αρχαιοτήτων. Αυτό έφερε αντίδραση, αλλά τώρα πια αντιλαμβάνονται τη σημασία του.
«Η Σαντορίνη έχει χάσει εν πολλοίς το χρώμα της»
– Αντέδρασαν από ποια άποψη;
– Eτίθεντο περιορισμοί και ξέρω ότι κάθε περιορισμός φέρνει αντιδράσεις. Είχε να κάνει με την προστασία των μορφολογικών στοιχείων του οικισμού. Εγώ ήθελα, και ακόμη το θέλω, να γίνει αυτό που έχει γίνει στο Ναύπλιο. Να δοθούν χρήσεις στα ακίνητα. Πρέπει να ξέρει κανείς ότι μέσα στον ιστορικό πυρήνα του χωριού χωράνε για παράδειγμα δύο καφενεία, δύο μπακάλικα, όχι παραπάνω.
Αυτό μάλιστα το είχαμε συζητήσει να το κάνουμε με μία καθηγήτρια της Αρχιτεκτονικής, η οποία θα ήταν σε συνεννόηση με το τμήμα Τοπογράφων του Πολυτεχνείου, την κα Ελένη Μαϊστρου η οποία είχε κάνει τη δουλειά για το Ναύπλιο. Αν είχα εκλεγεί αυτή τη δημοτική περίοδο που διανύουμε τώρα, θα το είχαμε κάνει ή θα το είχαμε τουλάχιστον ξεκινήσει.
– Αυτό αποσκοπεί στο να είναι ο οικισμός πιο βιώσιμος;
-Και να είναι βιώσιμος και να διατηρήσει στο μέγιστο δυνατό τα μορφολογικά του στοιχεία. Η ανάπτυξη πολλές φορές εκφεύγει και της νομιμότητας και δημιουργεί αισθητικά προβλήματα. Αυτό βέβαια περιορίζεται αν έχουν προσδιοριστεί οι χρήσεις των ακινήτων. Δεν υπάρχουν όμως στο βαθμό που χρειάζεται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Σε έναν οικισμό θα πρέπει να υπάρχουν και κατοικιες και ταβέρνες και μαγαζιά με είδη λαϊκής τέχνης κ.α είδη σε αριθμό ώστε να μην αλλοιώνεται η μορφή και η λειτουργία της κοινωνίας μέσα στον οικισμό.
– Ώστε να μην αλλοιωθεί και με τον τουρισμό…
– Ήδη αλλοιώνεται. Στη Σαντορίνη είναι πολύ δύσκολο να διατηρηθεί η αυθεντικότητα της. Η Σαντορίνη έχει χάσει εν πολλοίς το χρώμα της. Βοηθάει και η νομοθεσία στο να χάνεται. Η έλλειψη μηχανισμών, η ατιμωρησία και οι νομιμοποιήσεις όλα αυτά είναι σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή που θα προστάτευε έναν οικισμό.
Η επόμενη δημοτική περίοδος ήταν η δημοτική περίοδος του «Καποδίστρια» που συνενώθηκαν -πλην μίας- όλες οι κοινότητες και έγινε Δήμος. Εγώ είχα προτάσεις από τις παρατάξεις που κατέβαιναν τότε. Όμως δεν αισθανόμουν ότι είχα αυτή τη δυνατότητα ούτε την εμπειρία για να πω ότι κατεβαίνω επικεφαλής. Και βέβαια δεν θα μπορούσα να συγκροτήσω εύκολα και ψηφοδέλτιο. Είχα λοιπόν τις προτάσεις και τους έβαλα τους συνεργάτες μου να επιλέξουν με ποια από τις παρατάξεις θα πάμε όλοι. Έτσι επιλέχθηκε η παράταξη που πήγα και έτσι μπήκα πια για τα καλά στον χώρο της αυτοδιοίκησης. Μετά έκανα δική μου παράταξη τη «Θηραϊκή Πολιτεία».
– Άρα ήταν οι πιέσεις από τον κύκλο σας που σας ώθησαν να ασχοληθείτε;
-Ναι ναι από το χωριό μου.
– Γιατί εσάς συγκεκριμένα;
– Προφανώς θεωρούσαν ότι θα μπορούσα να προσφέρω στον τόπο.
– Οπότε έχετε ζήσει όλη αυτή τη μετάβαση του νησιού.
– Κοιτάξτε, το μεγαλύτερο θέμα θεωρώ ότι είναι πως η Σαντορίνη κινδυνεύει να μην είναι βιώσιμος προορισμός. Για αυτό χρειάζονται θεσμικές αλλαγές. Δήμος και Πολιτεία πρέπει να συνεργαστούν γι αυτές. Αρκετοί προορισμοί αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα και πήραν μέτρα. Κάθε προορισμός έχει τη δική του φέρουσα ικανότητα και αυτό αποτελεί προτεραιότητα μου. Εγώ λοιπόν είμαι της λογικής ότι σταματάμε εδώ. Καμιά φορά λέω πως η Σαντορίνη πάσχει από γιγαντισμό. Μεγαλώνει σε ένα κέλυφος που μένει το ίδιο.
– Πιστεύετε ότι κάποια στιγμή θα σπάσει το κέλυφος;
– Εγώ νομίζω ότι έχει αρχίσει να δείχνει ήδη τα πρώτα σημάδια κόπωσης το νησί και κάμψης και αυτό θα συνεχιστεί. Είναι μια ευθύνη που βαραίνει και τους τοπικούς φορείς και το Κράτος, διότι μπορεί οι τοπικοί φορείς να μην έχουν το κουράγιο να το πουν και να το διεκδικήσουν…εγώ το έχω κάνει και εγγράφως, και σε συνέδρια και σε συναντήσεις μου στα Υπουργεία. Το έχω κάνει με μεγάλη επιμονή, παρά το γεγονός ότι υπήρχε στην αρχή τουλάχιστον μεγάλη αντίδραση.
Ούτε τώρα έχει αλλάξει κάτι παρά το γεγονός ότι υπάρχουν μελέτες που καταδεικνύουν αυτό. Θεωρώ ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Είναι εντελώς κόντρα στη λογική από κάθε πλευράς. Από πλευράς κατασπατάλησης των πλεονεκτημάτων που έχει το νησί γιατί αν κάνει κάποιος το θεμελιώδες ερώτημα για ποιο λόγο έρχεται στην Σαντορίνη, η απάντηση είναι πως είναι ένας μοναδικός γεωμορφολογικά τόπος. Εάν αυτό το πλεονέκτημα το κατασπαταλάς σημαίνει ότι δημιουργείς και οικονομική ζημιά.
Είτε σε οικονομική βάση το βάλεις, είτε σε περιβαλλοντική ή ακόμη και σε αισθητική, όλα αυτά είναι σε μία άλλη κατεύθυνση από αυτή που θα έπρεπε να είναι. Η κοινωνία τώρα το αντιλαμβάνεται. Θεωρώ ότι έχει ωριμάσει πολύ. Το καλοκαίρι του 2020 ο Πρωθυπουργός από τη Σαντορινη εξήγγειλε χωρική τακτοποίηση. Είπε πως θα αναθέσει ένα πολεοδομικό σχεδιασμό ούτως ώστε να μπει μία τάξη στο νησί. Τώρα τι ακριβώς θα προβλέπει δεν το ξέρουμε ακόμα. Δεν έχει γίνει η πρώτη διαβούλευση ώστε να γνωρίζουμε.
Εγώ θα έλεγα ότι ο πιο σύντομος δρόμος είναι αυτός που είχα προτείνει. Υπάρχει νόμος ο οποίος ενεργοποιείται με υπουργική απόφαση, απόφαση του υπουργού Τουρισμού, που λέει ότι δεν επιτρέπονται άλλες κλίνες. Σταματάει έτσι η έκδοση αδειών για τη δημιουργία καταλυμάτων.
– Διαβάζοντας το πρόγραμμα της Θηραϊκής Πολιτείας, πρώτη σας προτεραιότητα αναφέρετε την καθαριότητα και τα σκουπίδια.
– Από το 2011 (από την πρώτη κιόλας μέρα της θητείας μου) ξεκινήσαμε μια μελέτη σκοπιμότητας για να δείξουμε τον τρόπο επεξεργασίας των αποβλήτων, γιατί έχει να κάνει με το είδος των αποβλήτων. Εάν έχεις βιομηχανικά απόβλητα κάνεις άλλη επιλογή, εάν έχεις αστικά απόβλητα πράττεις διαφορετικά, καθώς έχεις πολλές συσκευασίες, οπότε είναι λογικό να πας στη διαλογή που είναι πιο φιλική μέθοδος.
– Αυτές οι μελέτες αφορούσαν κάποιο έργο;
– Ναι, ένα εργοστάσιο. Για να είμαι πιο σαφής έκανα μία έρευνα του τι υπάρχει στην Ελλάδα. Είχα πάει λοιπόν στον ΔΕΔΙΣΑ Χανίων, ο οποίος στη συνέχεια εκσυγχρονίστηκε ακόμη περισσότερο. Το εργοστάσιο αυτό θα ήτανε ένας μικρότερος σε δυναμικότητα ΔΕΔΙΣΑ Χανίων. Έγιναν προσφυγές. Οι προσφυγές εκδικάστηκαν. Βγήκαν οι αποφάσεις αρχές του 2020 που ακύρωσαν τις προσφυγές. Υπήρχε η δυνατότητα να προχωρήσει αυτό το έργο. Τώρα υπάρχει ένας άλλος προγραμματισμός. Ο Φο.Δ.Σ.Α (Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) προγραμματίζει έργο με τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).
– Είπατε πως υπήρχε δυνατότητα να υλοποιηθεί αυτό το έργο. Γιατί δεν προχώρησε;
– Γιατί η σημερινή δημοτική αρχή άλλαξε προγραμματισμό. Η προετοιμασία για την κατασκευή και τη χρηματοδότηση του έργου είχε προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό.
«Δεν φοβήθηκα ποτέ το πολιτικό κόστος»
– Τι συμβαίνει με τη χωματερή; Μπορεί να φύγει από εκείνο το σημείο που είναι σήμερα;
– Χωματερή δεν μπορεί να γίνει κάπου άλλου. Είναι παράνομη και αυτή που υπάρχει. Και επιβάλλονται και τα πρόστιμα τα οποία πληρώνει η χώρα ή οι Δήμοι. Άρα οι χωματερές είναι παράνομες. Οι περισσότερες στην Ελλάδα έχουν κλείσει. Είναι οι λεγόμενοι ΧΑΔΑ (Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων). Επομένως, η λύση είναι η κατασκευή του εργοστασίου. Δηλαδή ουσιαστικά, ανάκτηση του υλικού και κομποστοποίηση ή θερμική αξιοποίηση. Γιατί τώρα ακούω τον σημερινό δήμαρχο να λέει για θερμική αξιοποίηση. Η θερμική αξιοποίηση θέλει θερμογόνα υλικά. Που σημαίνει θέλει πλαστικό. Θέλει χαρτί. Θέλει αυτά τα υλικά. Που σημαίνει ότι παύει να γίνεται η ανακύκλωση. Θέλει μεγάλες ποσότητες για να μπορεί να λειτουργήσει. Έχουμε το πρόβλημα της αυξομείωσης ποσοτήτων. Πρέπει επίσης να ελεγχθεί ότι η μέθοδος θερμικής αξιοποίησης είναι οικονομικά συμφέρουσα καθώς χρειάζεται μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που παράγονται στη Σαντορίνη.
– Τώρα περάσαν μια διάταξη, ότι μέσα σε πέντε χρόνια θα μπορεί να υπάρξει η ενδιάμεση λύση στο χώρο του ΧΑΔΑ.. Ήδη έχει περάσει ο ένας χρόνος. Στα επόμενα τέσσερα χρόνια θα πρέπει να ξηλωθεί και να είναι έτοιμη η οριστική λύση. Είναι επιλογές λανθασμένες. Στο θέμα αυτό χρειάζεται τόλμη και αδιαφορία για το πολιτικό κόστος. Εγώ δεν έχω φοβηθεί ποτέ το πολιτικό κόστος. Έχω μία εδραιωμένη άποψη ότι δύο πράγματα κατατρύχουν την πολιτική. Η διαφθορά και το πολιτικό κόστος.
-Επομένως κ. Ζώρζο, μπορεί να υπάρξει λύση στο θέμα της χωματερής;
– Εγώ έχω ζητήσει να δω τι έχει γίνει αυτό το διάστημα αλλά δεν έχω πάρει ποτέ τον φάκελο ΣΔIT, για να δω τι προβλέψεις υπάρχουν. Αυτή τη στιγμή δεν ξέρω που έχει φτάσει. Αν έχει φτάσει κάπου.
– Ποια είναι η ευθύνη του Δήμου για τα σκουπίδια που βλέπουμε στον δρόμο ή για τους ξεχειλισμένους κάδους;
– Εγώ έδινα 1.730.000 ευρώ για όλες τις εργασίες που πρέπει να γίνουν. Σάρωση, αποκομιδή ογκωδών, αποκομιδή από τους κάδους και ούτω καθεξής. Το ποσό ήταν μικρό, παρά το γεγονός ότι με κατηγορούσε η τότε αντιπολίτευση ότι είναι τεράστιο. Σήμερα ο Δήμος δίνει 5.200.000 ευρώ. Άρα οι εργολαβίες που έκανε δεν ήταν συμφέρουσες. Το ποσό είναι υπερδιπλάσιο.
– Πιστεύετε ότι η τοποθέτηση περισσότερων κάδων θα βοηθούσε την κατάσταση;
-Εγώ θα έλεγα ότι άλλος θα έπρεπε να είναι ο τρόπος. Η επιλεκτική αποκομιδή τουλάχιστον σε σημεία που μπορεί να γίνει. Αυτό το δοκιμάσαμε τα πρώτα χρόνια της θητείας μου και είχαμε μία καλή καθαριότητα. Κράταγε η κάθε επιχείρηση μέσα τα σκουπίδια της και περνούσε και τα έπαιρνε με μικρά αυτοκίνητα ο εργολάβος καθαριότητας. Έτσι ο μεγάλος όγκος δεν βγαίνει έξω και είναι αποδεδειγμένο ότι όπου υπάρχουν κάδοι, έτσι όπως γίνεται σήμερα, υπάρχει και εστία ρύπανσης. Στις περιοχές όπου δεν υπάρχει πρόσβαση αυτοκινήτου όπως στα Κάτω Φηρά, στην Οία, το Ημεροβίγλι, τα απορρίμματα καθ’υπόδειξη του Δήμου πρέπει να εναποτίθενται σε συγκεκριμένα σημεία και αμέσως με την εναπόθεση τους να περνάει απορριμματοφόρο ώστε να μην υπάρχει ούτε οπτική ρύπανση.
– Είναι κάτι που θέλετε να επαναφέρετε;
– Ναι, αλλά θέλει άλλη διαχείριση. Άλλη εργολαβία.
– Ανακύκλωση γίνεται στο νησί;
– Γίνεται, αλλά σε μικρότερο από το επιθυμητό ποσοστό. Την πρώτη χρονιά που ήμουν Δήμαρχος ανακυκλώθηκαν 150 τόνου και φτάσαμε σε βάθος χρόνου στους 2700 τόνους.Όταν έχεις όμως 25–30.000 τόνους σκουπίδι, τα 2.700 που φτάσαμε είναι μικρό ποσοστό.
– Υπάρχει ατομική ευθύνη στην κατάσταση που βρίσκεται η καθαριότητα του νησιού;
– Σαφώς. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι είναι πρόβλημα μας η κακή εικόνα. Και επειδή ως λαός εύκολα ρίχνουμε την ευθύνη στον όποιο άλλο εκτός από τον εαυτό μας. Πρέπει να δούμε το δημόσιο χώρο ως δικό μας χώρο. Χρειάζεται δουλειά πάνω σε αυτό. Δηλαδή ευαισθητοποίηση. Και πρέπει να γίνουμε κοινωνοί κάθε δράσης του Δήμου. Μικρής ή μεγάλης. Μίας καλής ή κακής δημοτικής αρχής. Θα πρέπει να κάνεις κριτική εκεί που πρέπει να κάνεις, αλλά από την άλλη εσύ πρέπει να κάνεις το καθήκον σου. Άσχετα το πώς συμπεριφέρεται μία δημοτική αρχή.
– Ένα άλλο ζήτημα του νησιού είναι οι συχνές διακοπές ρεύματος. Με τον φόβο μην ξαναγίνει ένα νέο black out όπως είχε συμβεί πριν από περίπου 10 χρόνια, υπάρχει τρόπος να αντιμετωπιστούν;
– Tώρα έφτασε το καλώδιο, διασυνδεθήκαμε με τη Διηπειρωτική Ελλάδα. Και το εργοστάσιο θα είναι εφεδρεία. Ας πούμε πως πλέον είναι πιο απίθανο (να γίνει το black out). Μπορούμε να λέμε ότι κάθε περίπτωση διακοπής θα την αποφύγουμε. Γιατί ακόμη και μία τράτα μπορεί να κόψει το καλώδιο. Για αυτό θα υπάρχει η εφεδρεία. Τώρα η διανομή είναι ένα άλλο μεγάλο ζήτημα. Κάνει συντηρήσεις ο ΔΕΔΔΗΕ και για αυτό έχει τις προγραμματισμένες διακοπές ρεύματος. Αλλά θέλει πολύ πιο σοβαρή δουλειά. Περισσότερη διάθεση χρημάτων.
– Σε τι στάδιο βρίσκεται η αφαλάτωση του νησιού;
– Χρειάζεται ενισχύσεις. Αυτό θέλει αυτή τη στιγμή. Και όταν γίνονται και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες που θέλουν μεγάλες ποσότητες νερού, ο προγραμματισμός πέφτει έξω. Επομένως είναι και αυτό ζήτημα του κορεσμού. Εγώ επιμένω ότι πρέπει να σταματήσουμε, να μπει ένα φρένο. Διότι μαζί με τις κλίνες, αναπτύσσονται και οι ανάγκες. Δημιουργείται κυκλοφοριακό πρόβλημα, περισσότερες απώλειες ζωής στους δρόμους. Αυτή η φρενίτιδα της ταχύτητας που κατατρύχει τον σύγχρονο άνθρωπο.
– Πάμε στο ζήτημα της κυκλοφορίας…
-Ναι αυτό δεν μπορεί να λυθεί. Μπορεί όμως να βελτιωθεί.
– Υπάρχει κάποιο σχέδιο;
-Έχω παραδώσει μία κυκλοφοριακή μελέτη του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ που αφορά κυκλοφοριακές ρυθμίσεις σε περιοχές του νησιού. Το ΔΙΑΖΩΜΑ όπως ξέρετε δεν ασχολείται με κυκλοφοριακές ρυθμίσεις. Η μέλετη προέκυψε εξ’ αφορμής της πολιτιστικής διαδρομής που προετοιμάσαμε με το ΔΙΑΖΩΜΑ καθώς έθεσα στον κύριο Μπένο το πρόβλημα του κυκλοφοριακού ζητήματος. Παρά το γεγονός, όπως είπα πιο πάνω, ότι το ΔΙΑΖΩΜΑ δεν κάνει κυκλοφοριακές μελέτες, ο κύριος Μπένος δέχτηκε το αίτημα μου για την καλύτερη λειτουργία της πολιτιστικής διαδρομής να εκπονήσει την κυκλοφοριακή μελέτη. Ο εξαιρετικός μελετητής κύριος Ζέκκος, έκανε προτάσεις άμβλυνσης του προβλήματος καθώς η λύση του φαίνεται πάρα πολύ δύσκολη αφού τα κυκλοφορούντα αυτοκίνητα είναι περισσότερα από αυτά που αντέχει το νησί.
– Μπορούν να υπάρξουν φανάρια στο νησί;
– Ο κύριος Ζέκκος μου είπε ότι αυτή είναι η τελευταία λύση. Όταν πήγε στην Καλαμάτα μετά τους σεισμούς, αφαίρεσε φανάρια και έκανε κυκλικούς κόμβους. Κατά αυτόν, είναι η καλύτερη λύση. Τα φανάρια κατ’ επέκταση θέλουν και αστυνόμευση. Γιατί η παραβίαση του φαναριού μπορεί να είναι ακόμη πιο επικίνδυνη.
– H κατασκευή περισσότερων καταλυμάτων δεν σημαίνει αυτόματα και καταστροφή του παραδοσιακού αμπελώνα;
– Καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Δεν βάζω μόνο τον αμπελώνα, γιατί το αγροτικό τοπίο είναι μία σπουδαία κληρονομιά. Το αμπέλι και όλα τα άλλα προϊόντα που καλλιεργούνται πιθανόν να χαθούν κάποια στιγμή.
– Γιατί επιτρέπουν το χτίσιμο καταλυμάτων σε προστατευόμενη γη;
– Αυτό είναι ποινικά κολάσιμο. Κάποιος δίνει την άδεια, ενώ δεν πρέπει να την δώσει.
– Με αφορμή και τις πρόσφατες διαμαρτυρίες έξω από το Νοσοκομείο…
– Το νοσοκομείο άνοιξε το 2015 και μου κάνει εντύπωση που γίνεται πρόσκληση ενδιαφέροντος για να έρθουν γιατροί με πολύ υψηλούς μισθούς και δεν έρχονται. Το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Οικονομικών και η ΑΕΜΥ έχουν την ευθύνη της λειτουργίας του νοσοκομείου. Ο Δήμος πρέπει να επιδεικνύει ενδιαφέρον και να πιέζει για την εύρυθμη λειτουργία του. Όσο ήμουν Δήμαρχος με τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης επισκεπτόμασταν τον εκάστοτε Υπουργό και διατυπώναμε τα αιτήματα μας ασκώντας μία διαρκή πίεση. Το ίδιο έπρεπε να γίνεται και σήμερα. Δεν είναι σωστό να έχουμε έλλειψη βασικών ειδικοτήτων κατά περιόδους όπως παθολόγου, αναισθησιολόγου και όχι απαραίτητα για μία μεγάλη επέμβαση αλλά και για μία μικρότερη που πρέπει να γίνει άμεσα για να σωθεί μία ζωή.
– Συμφωνείτε με τον τρόπο λειτουργίας του;
– Δεν είμαι ικανοποιημένος. Για να το πεις με βεβαιότητα πρέπει να έχεις γνώση βαθιά ως προς τη λειτουργία των νοσοκομειακών μονάδων. Εκείνο που έλεγα είναι ότι είναι πιο ευέλικτη αυτή η ανώνυμη εταιρεία μονάδων υγείας (Α.Ε.Μ.Υ) στο να προσλαμβάνει ευκολότερα, να δίνει μεγαλύτερους μισθούς. Παρά ταύτα και αυτό δεν έχει λειτουργήσει ακόμη και ας ξέρουμε ότι σε κάποιες ειδικότητες προσφέρονται υψηλοί μισθοί.
– Η εύρεση κατοικίας αποτελεί εμπόδιο για κάποιον γιατρό να επιλέξει την Σαντορίνη;
– Είναι ένα πρόβλημα βασικό. Μπορεί να μην το έχει αυτός που παίρνει 120.000 ή 60.000 ευρώ τον χρόνο αλλά σίγουρα θα το έχει κάποιος που παίρνει λιγότερα.
– Πώς μπορεί ο Δήμος να ενισχύσει το νοσοκομείο;
-Κοίταξε, εγώ είχα πάντα την ίδια θέση. Όταν δίνονται αρμοδιότητες στους Δήμους να δίνονται και οι ανάλογοι πόροι και μέσα. Αυτή πρέπει να είναι η στάση της αυτοδιοίκησης. Και επειδή η αυτοδιοίκηση δεν λειτουργεί με αυτονομία αλλά λειτουργεί σε εξάρτηση μεγάλη από το κράτος λέω το εξής. Σε τέτοια κρίσιμα ζητήματα να συνδράμει, δεν είπε κανείς να μην συνδράμει αλλά δεν μπορεί να υποκαθιστά το Κράτος. Ή λοιπόν δίνεις τα μέσα και τους πόρους ή αναλαμβάνεις την ευθύνη σου.
– Άρα είναι κυρίως αρμοδιότητα του Κράτους;
– Είναι κυρίως αρμοδιότητα του Κράτους. Και λειτουργεί ο Δήμος επικουρικά. Εγώ είχα κάνει μία πρόταση σε οικόπεδα Δημοσίου να χτιστούν κατοικίες σε συνεργασία Κράτους και Δήμου ώστε να είναι μονιμότερη λύση. Έγιναν αρκετές συναντήσεις με αρμόδιους και υπήρξε και αλληλογραφία. Η επιδίωξη αυτή πρέπει να είναι διαρκής μέχρις ότου επέλθει αποτέλεσμα.
– Σχετικά με το ζήτημα του λιμανιού. Πόσο υλοποιήσιμη είναι η μεταφορά του σε άλλη τοποθεσία;
– Εγώ έχω την άποψη ότι είναι υλοποιήσιμο αν κανείς το δει λογικά. Από το 1882 συζητείται η κατασκευή λιμανιού στη Σαντορίνη. Από το 1882 βρισκόμαστε σε αυτήν τη κουβέντα και λιμάνι δεν έχει γίνει. Το 2011-12 είχαμε σε έξαρση το ηφαίστειο. Τότε λοιπόν κάναμε μία μελέτη για να υπάρχει μία λιμενική υποδομή, η οποία πήρε όλες τις εγκρίσεις και ο λιμενολόγος είχε προτείνει την περιοχή του «Κολούμπο». Πουθενά αλλού.
Στο δημοτικό συμβούλιο συζητήθηκε η χωροθέτηση του νέου λιμανιού και κυριάρχησε η άποψη ότι πρέπει να υπάρξει μία ομόφωνη απόφαση. Και αυτό έγινε. Λόγω όμως του καλωδίου διασύνδεσης της Σαντορίνης με τη διηπειρωτική Ελλάδα ο ΑΔΜΥΕ ζήτησε το λιμάνι να γίνει 700 μέτρα βορειότερα της περιοχής που με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου είχε επιλεχθεί. Πρέπει να αποδεχθούμε τη θέση που ευκολότερα μπορεί να κατασκευαστεί λιμάνι γιατί είναι απαραίτητη υποδομή. Εκτός από τα λιμενικά έργα υπάρχουν και τα συνοδά έργα της οδοποιίας και πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν η δυνατότητα κατασκευής των έργων οδοποιίας.
– Πώς ήταν το νησί όταν πρωτομπήκατε στην αυτοδιοίκηση και πώς όταν γίνατε δήμαρχος του νησιού;
– Στην Σαντορίνη οι αλλαγές ήταν ραγδαίες. Και όπου οι αλλαγές είναι ραγδαίες, τα πράγματα δεν πάνε καλά. Το πρόβλημα της εποχής μας είναι η ταχύτητα.
– Σχετικά με την υπόθεση του Sea Diamond.
– Μία μεγάλη περιπέτεια. Εμείς το 2012 καταθέσαμε δύο αγωγές με το συμπατριώτη μας εξαιρετικό δικηγόρο κύριο Παπανδρεόπουλο. Κερδήθηκαν οι αγωγές αυτές. Η μία ήταν για την ανέλκυση. Και είπε το δικαστήριο ότι εντός τριών ημερών πρέπει να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την ανέλκυση. Η άλλη αγωγή ήταν η αποζημίωση για την ζημιά που έπαθε ο τόπος. Οχτώ εκατομμύρια στον Δήμο και έξι εκατομμύρια στο ελληνικό δημόσιο. Το ελληνικό δημόσιο δεν ήταν πάντα αρωγός σε αυτήν τη ιστορία.
Βρέθηκαν πολλοί από τους εμπλεκόμενους μάρτυρες να πηγαίνουν ως μάρτυρες κατηγορίας και να καθίστανται μάρτυρες υπεράσπισης της πλοιοκτήτριας εταιρείας. Όταν κατέθεσα εγώ, η δικηγόρος του δημοσίου -η οποία μου έκανε τρομερή εντύπωση για το πάθος με το οποίο υπερασπίστηκε τα συμφέροντα του δημοσίου- είπε «να γραφτεί στα πρακτικά ότι ο μόνος μάρτυρας που προσήλθε μέχρι στιγμής ως μάρτυρας κατηγορίας και παραμένει μάρτυρας κατηγορίας είναι ο δήμαρχος».
– Εφόσον εκλεγείτε θα κάνετε προσπάθεια να γίνει η ανέλκυση;
– Θα την συνεχίσω ακόμη κι αν φαίνεται ότι έχει βαλτώσει, γιατί θεωρώ ότι ένας αγώνας πρέπει να δίνεται είτε φαίνεται ότι τον κερδίζεις, είτε φαίνεται ότι θα τον χάσεις. Στις Θερμοπύλες ο Λεωνίδας ήξερε ότι δεν θα μπορέσει να κρατήσει στα στενά, έπρεπε όμως να κάνει το καθήκον του. Για το Sea Diamond δεν θα έλεγα ότι υπήρξε και μεγάλο ενδιαφέρον. Αλλά πιστεύω ότι πρέπει να δίνεις και τους αγώνες που θα χάσεις. Δυστυχώς αυτήν τη περίοδο δεν έχουμε την πληροφόρηση, δεν γνωρίζω που έχει φτάσει αυτό το ζήτημα. Μας έχουν αποκόψει από την πληροφόρηση ο Δήμος και τα νομικά του πρόσωπα. Δεν μετέχουμε σε κανένα νομικό πρόσωπο. Είναι λάθος.
– Ποια είναι η γνώμη σας για την κατάσταση με τα ιπποειδή; Με αφορμή και κάποιες καταγγελίες που έγιναν πρόσφατα.
-Εγώ είμαι της άποψης ότι τα ζώα πρέπει να τα φροντίζουμε και να τα προσέχουμε. Υπάρχουν όμως και τα ζώα εργασίας. Το γαϊδουράκι θα εκλείψει, αν πάψει να είναι ζώο εργασίας. Ασφαλώς πρέπει να ζει και να εργάζεται σε καλές συνθήκες. Όμως θα εκλείψει σαν είδος αν πάψει να είναι ζώο εργασίας. Θα το βλέπουμε σε ζωολογοικούς κήπους. Υπάρχουν ζώα εργασίας όπως και τα σκυλιά που χρησιμοποιεί η αστυνομία. Πρέπει να ξεχωρίζουμε λοιπόν το θέμα της ευζωίας. Και ο άνθρωπος εργάζεται και πολλές φορές μπορεί να μην μας συγκινήσει τόσο αν δούμε έναν κάθιδρο εργαζόμενο να κουβαλάει ένα μεγάλο βάρος επειδή λέμε ότι μυαλό έχει και θα μπορούσε να το αποφύγει. Αλλά μπορεί να μην πει όχι, γιατί έχει την ανάγκη της επιβίωσης. Και να ταλαιπωρείται.
Την περίοδο που φιλοζωικές οργανώσεις είχαν φτάσει στη Σαντορίνη για το θέμα της ευζωίας των ιπποειδών είχαν εξετάσει τα ζώα που εργάζονταν και τα είχαν βρει σε γενικές γραμμές σε καλή κατάσταση. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που όπως άσχημα συμπεριφέρονται σε ένα μέλος της οικογένειας τους το ίδιο άσχημα συμπεριφέρονται και σε ένα ζώο. Υπάρχουν και αυτά. Αλλά αυτό δεν μπορεί να αποκτά μία καθολικότητα.
– Ένα θέμα το οποίο θεωρώ σημαντικό αλλά δεν βλέπω να παίρνει διαστάσεις είναι εκείνο με τα αδέσποτα.
– Το θέμα με τα αδέσποτα είναι ένα μεγάλο ζήτημα και μάλιστα πριν λίγες μέρες δάγκωσαν και γνωστό μου άνθρωπο. Αλλά πώς δημιουργούνται τα αδέσποτα; Κάποιος τα εγκατέλειψε. Αυτός μέχρι που το είχε, θα μπορούσε να θεωρείται και φιλόζωος. Έκανε το κέφι του και μετά το παράτησε; Είναι θέμα ευθύνης.
– Ο Δήμος μπορεί να κάνει κάτι;
-Βεβαίως. Είναι υπεύθυνος ο Δήμος. Υπάρχει μία υποστελέχωση στον Δήμο που είναι μεγάλο πρόβλημα. Αλλά μπορεί να συνεργάζεται με φιλοζωικά σωματεία όσο δεν έχει δική του δομή. Να βρει τον τρόπο.
– Μπορεί να μπει ένα μέτρο στο αλόγιστο αριθμό κρουαζιερόπλοιων;
– Εμείς κάναμε μία μελέτη με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για να δούμε μέχρι πόσο κόσμο αντέχει. Και βρέθηκε ότι μπορούσε να υποδεχτεί μέχρι και 8.000 άτομα ημερησίως. Μπορεί να υπάρξει μέτρο. Συμφέρει όλους. Συμφέρει και εκείνους που ασχολούνται με την κρουαζιέρα, συμφέρει και τη Σαντορίνη. Γιατί δεν φαντάζομαι ότι θέλουν να έχουν δυσαρεστημένους πελάτες. Και για το ζήτημα με το τελεφερίκ στο παλιό λιμάνι μπορεί να υπάρχει λύση την οποία θα παρουσιάσουμε.
– Αναφορικά με αθλητικές υποδομές και ιδιαιτέρως εκείνες του στίβου που δεν υπάρχουν στο νησί;
– Είναι μέσα στις πρώτες προτεραιότητες μας να κάνουμε έναν στίβο. Και έχουμε μία μελέτη εντελώς ολοκληρωμένη για ένα έργο για μικρότερες ηλικίες στην περιοχή του Βουρβούλου πάνω στο δρόμο αεροδρομίου–Οίας. Θα είναι μεγάλου προϋπολογισμού, αλλά θα είναι ένας χώρος αθλητισμού και ψυχαγωγίας. Είναι σημαντικό να ασχοληθούμε και με τον ντόπιο.
– Τι προσπαθήσατε να κάνετε ως δήμαρχος και τι επιδιώκετε εφόσον εκλεγείτε ξανά;
– Δεν θέλω να πω μεγαλοστομίες. Γιατί συνήθως στις προεκλογικές συζητήσεις λέγονται παχιά λόγια που στη συνέχεια δεν βρίσκουν εφαρμογή. Εμείς κάναμε έργο 100 εκ., χωρίς να το προβάλλουμε. Αφήσαμε τα ταμεία με αρκετά χρήματα και σημαντική προετοιμασία για επακόλουθα έργα. Υπάρχουν τα έργα βασικών υποδομών που θα συνεχίσουμε να κάνουμε και εκεί που θέλω να δώσω μεγαλύτερη βαρύτητα είναι στα έργα πολιτισμού και σε άυλες δράσεις, όπως ένα ετήσιο φιλοσοφικό συμπόσιο. Αυτό θα μπορούσε να γίνει θεσμός.
– Τι γεύση σας άφησε η προηγούμενη θητεία ως δήμαρχος;
– Είχαμε μία πολεμική οργανωμένη, διότι συγκρουστήκαμε με συμφέροντα. Παρόλα αυτά, ο κόσμος δεν το έδειξε στις εκλογές, καθώς πάλι πρώτοι ήρθαμε και με σημαντική διαφορά από τον δεύτερο μας έφερε. Ωστόσο, στο δεύτερο γύρο η επικράτηση των τριών οφειλόταν στη λογική ότι οι τρεις μαζί μπορούσαν να προσφέρουν περισσότερα. Αυτό καταρρίφθηκε.
«Ασχολούμαστε με την επικοινωνία και όχι με την ουσία»
– Έχετε μετανιώσει για κάποια απόφαση που πήρατε;
– Δεν έχω μετανιώσει, αλλά έχω διαπιστώσει κάποιες παραλείψεις. Δεν λέω ότι κάτι που έκανα δεν θα το ξανά έκανα, αλλά μπορεί να το είχα οργανώσει αλλιώς. Όπως αυτό που είπα για τη μη προβολή του έργου μου, ο δημότης δεν ξέρει τι κάνω, δεν το παρακολουθεί. Και εκείνο που με ενοχλεί είναι ότι ζούμε σε μία εποχή που ασχολούμαστε μόνο με την επικοινωνία και όχι με την ουσία. Αυτό που βλέπω να γίνεται μέσα στα social media, νομίζω ότι δεν συνεισφέρει σε κάτι. Ασχολείται κανείς με κάτι που δεν είναι καθόλου παραγωγικό. Είναι ένας τρόπος να επικοινωνήσεις το έργο σου, να σε προσέξουν, αλλά αυτό γίνεται καθ’ υπερβολή.
– Θεωρείτε τον κάτοικο Σαντορίνης έναν πολιτικοποιημένο άνθρωπο που τον ενδιαφέρει όντως ο τόπος του;
– Υπάρχουν εκείνοι που ασχολούνται σοβαρά και εκείνοι που ασχολούνται πιο επιφανειακά. Σε όλες τις κοινωνίες υπάρχει αυτό. Αλλά το πώς λειτουργεί μία κοινωνία έχει να κάνει με τη σύνθεση του κοινωνικού ιστού. Έχει διαρρηχθεί σε πολλές περιπτώσεις ο κοινωνικός ιστός. Εγώ πιστεύω ότι το θέμα είναι να προσανατολιστεί κανείς στο τι θέλει από τη ζωή του. Είναι μόνο το υλικό κέρδος;
– Θα θέλατε τον Σαντορινιό λίγο πιο κινητοποιημένο;
– Πολύ θα το ήθελα. Αλλά σε ένα ευρύτερο φάσμα.
– Ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα για το νησί;
– Νομίζω προκύπτει από τα όσα είπαμε. Δεν θα μπορούσε να το ορίσει κανείς με μία κουβέντα αλλά θα ήθελα να είναι πιο όμορφο. Το λέω με πολύ απλά λόγια, γιατί έχει πολλά στίγματα ντροπής σε αυτό το «σώμα». Γιατί εγώ πιστεύω ότι η Σαντορίνη είναι σαν την ομηρική Ελένη που ο Ευρυπίδης βάζει στο στόμα της Ελένης «δεν ήμουν στην Τροία, είδωλο ήμουν». Υπάρχει όμως μία διαφορά. Ότι η Ελένη ήταν είδωλο, ενώ η Σαντορίνη έχει σώμα. Και το σώμα πληγώνεται και μπορεί να καταστρέφει την ομορφιά. Θα μπορούσε να γίνει πιο ανθρώπινη η ζωή κυρίως των μονίμων κατοίκων, αλλά και των επισκεπτών. Και το θέμα του πολιτισμού, είναι πολύ μεγάλη ιστορία.
– Ένα μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από αυτή τη συνέντευξη;
– Να μην παρασυρόμαστε από τα πράγματα που φαίνεται πως λάμπουν.
