Η θεατρική παράσταση «Αυτές που δεν προλάβατε» είναι μια φεμινιστική κωμωδία, η οποία έχοντας ως κεντρικό άξονα την ανάδειξη της γυναικείας φιλίας μιλάει για τα σύγχρονα και όμως τόσο διαχρονικά έμφυλα ζητήματα. Αυτή η παράσταση είναι κατά βάση μια γυναικεία υπόθεση, καθώς η σύλληψη, η σύνθεση και η παρουσίασή της γίνεται από γυναίκες. Δημιουργός και σκηνοθέτρια αυτού του έργου —το οποίο μάλιστα κυκλοφορεί και σε έντυπη μορφή από την Κάπα Εκδοτική— είναι η Δανάη Λιοδάκη και μαζί με μέλη της ομάδας b.p.m. (beats per minute) συνθέτουν και παρουσιάζουν το συγκεκριμένο έργο, το οποίο διανύει τον δεύτερο χρόνο επιτυχίας του.
Υπόθεση
Στην παράσταση αυτή πρωταγωνιστούν τέσσερις γυναίκες· η Ελένη (Μαριέλα Δουμπού), η Μαίρη (Ευσταθία Λαγιόκαπα), η Άννα (Παναγιώτα Παπαδημητρίου) και η Λίλη (Άλκηστις Ζιρώ), νέες γυναίκες της σύγχρονης κοινωνίας με προβλήματα και ανησυχίες παρόμοιες με τις δικές μας. Οι τέσσερείς τους υπήρξαν παιδικές φίλες, που όμως κατά τη διάρκεια της ενηλικίωσής τους τράβηξαν διαφορετικούς δρόμους και χάθηκαν.
Η ζωή, ωστόσο, τις ένωσε ξανά, όταν κάποια μέρα όλες τους ήρθαν αντιμέτωπες με ένα προσωπικό και έντονο συναισθηματικά περιστατικό. Αν και τα τέσσερα περιστατικά ήταν τελείως διαφορετικά μεταξύ τους ανήκαν όλα στο φάσμα του έμφυλου ζητήματος. Τα εν λόγω συμβάντα επέδρασαν τόσο καταλυτικά στις ηρωίδες, ώστε τις έκαναν να αναρωτηθούν για τη ζωή και το μέλλον τους ως γυναίκες αυτής της κοινωνίας. Καθένα από τα τέσσερα περιστατικά αποτέλεσε, λοιπόν, την αφορμή να αλλάξουν τη μέχρι τότε ζωή τους και να ξαναβρεθούν τυχαία —ή και μοιραία— όλες μαζί.
Η επανένωση των τεσσάρων παιδικών φίλων ήταν και η αρχή ενός φεμινιστικού αγώνα, καθώς εξιστορώντας η μία στην άλλη τα περιστατικά που τις συγκλόνισαν, αποφάσισαν να δημιουργήσουν τη δική τους μυστική φεμινιστική ομάδα. Ήταν μια προσπάθεια να αντισταθούν και να παλέψουν ενάντια σε αυτό που τους είχε συμβεί και κατ’ επέκταση ενάντια στην πατριαρχία, τη γυναικεία κακοποίηση και βία, τη σεξουαλική παρενόχληση και την καταπίεση. Ως απάντηση σε αυτά προσπαθούν να προτάξουν τη γυναικεία χειραφέτηση, την ενδυνάμωση και την αλληλεγγύη μέσω των συλλογικοτήτων και κυρίως να προβάλουν και να υμνήσουν τη γυναικεία φιλία, της οποίας την ύπαρξη αμφισβητούν πολλοί εδώ και χρόνια.
Η μυστική αυτή φεμινιστική οργάνωση, η οποία έχει το όνομα «Κόρες», παίρνει μεγάλη φήμη μέσα από διάφορες δράσεις της και γίνεται μία πολύ επιδραστική φεμινιστική οργάνωση με βασικό της σύνθημα: «Είμαστε γεμάτες στΟργή». Ωστόσο, ένα νομοσχέδιο που κατεβάζει ο Υπουργός Υγείας της χώρας και που αφορά την απαγόρευση των αμβλώσεων στάθηκε η αφορμή να φέρει αναταράξεις στη σχέση των τεσσάρων γυναικών, να σπείρει αμφιβολίες για τις δράσεις τους και το μέλλον της ομάδας και να φέρει εντέλει τη ρήξη μεταξύ τους.
Γρήγορα, όμως, η κρίση αυτή περνά και συσπειρώνονται και πάλι, μιας και συνειδητοποιούν ότι ο κοινός στόχος που έχουν, ξεπερνά όλα τα μικροπροβλήματά τους. Αισθάνονται έντονα ότι οφείλουν να δράσουν ενάντια σε αυτή την απόφαση του Υπουργού, αλλά με έναν διαφορετικό τρόπο από αυτούς που εφάρμοζαν μέχρι τότε. Έναν τρόπο, ο οποίος θα είναι καταλυτικός, καθοριστικός με μεγάλο αντίκτυπο στην κοινωνική ζωή της χώρας. Τελικά, η απόφαση που θα πάρουν θα αλλάξει εντελώς τη ζωή τους.
Σχολιασμός της παράστασης
Η παράσταση «Αυτές που δεν προλάβατε» είναι μια ιστορία τεσσάρων γυναικών, η οποία εμπνέεται από αληθινά βιώματα και περιστατικά. Σκοπός της είναι να μιλήσει για το δέσιμο που μπορεί να δημιουργηθεί μεταξύ των γυναικών και να εξυμνήσει τη γυναικεία φιλία μέσα από τη σύνδεση και τη συσπείρωση αυτών των ηρωίδων ενάντια στα έμφυλα ζητήματα και σε ό,τι τις καταπιέζει και τις υπονομεύει μέσα στην πατριαρχική και καπιταλιστική κοινωνία. Ο φεμινισμός που προτάσσουν δεν είναι ο πιο συνηθισμένος και γνώριμος φιλελεύθερος φεμινισμός, αλλά ένας πιο μαχητικός.
Οι πρωταγωνίστριες δεν παλεύουν για μια προσωπική και επαγγελματική ανέλιξη στην εξουσία και στην κοινωνία μέσα στα ήδη υπάρχοντα πρότυπα, αλλά δρουν πιο αγωνιστικά προτάσσοντας έναν φεμινισμό που εκφράζεται και στον δρόμο. Τονίζεται μια σχέση sisterhood, όπου οι γυναίκες ενώνονται και αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους έχοντας ως συμμάχους όλες τις γυναίκες που προηγήθηκαν αυτών, αλλά και αυτές που έρχονται, αυτές τις «κόρες» που δεν έχουν γεννηθεί ακόμα και που τους αξίζει ένα καλύτερο αύριο.
Σκηνοθετικά και ερμηνευτικά η παράσταση είναι απλή, σύγχρονη και ανάλαφρη χωρίς φανφάρες και συναισθηματικές εξάρσεις. Η σκηνοθέτρια δημιουργεί όμορφες εικόνες με τα σκηνικά, τους φωτισμούς, τις ηθοποιούς και τις ενδυματολογικές επιλογές. Επίσης, σημαντικά χαρακτηριστικά της παράστασης αποτελούν η μουσική και ο χορός. Με όλα αυτά τα συστατικά, σε συνδυασμό και με το κείμενο και τη σκηνοθετική αποτύπωσή του, η σκηνοθέτρια θέλει να προσδώσει μια δόση παιδικότητας, αφέλειας και κωμικότητας, ονειροπόλησης και σουρεαλισμού σε θέματα σοβαρά όπως αυτά που θίγονται στο έργο.
Θέλει να μιλήσει για σημαντικά ζητήματα, αλλά χωρίς να νουθετεί και χωρίς να τα δραματοποιεί. Αυτό βοηθάει στην αποφόρτιση της/του θεατή χωρίς το έργο να στερείται σοβαρότητας και χωρίς να χάνεται η ουσία του θέματος. Ακόμα, παρατηρούμε πως ο τόπος δράσης της ιστορίας δεν ονοματίζεται στην παράσταση, αλλά ορίζεται ως ο ίδιος τόπος όπου ζει η/ο θεατής. Έτσι, προσδίδεται μια οικουμενικότητα στο έργο· ότι αυτά που εξιστορούνται μπορεί να συμβούν παντού.
Γενικότερα, η απόδοση του έργου δεν γίνεται μελοδραματικά, αλλά ταυτόχρονα είναι γεμάτη συγκινήσεις (σε αυτό βοηθάει πολύ η μουσική επιμέλεια και η γλυκιά πρωτότυπη μουσική του Φοίβου Δεληβοριά). Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η θεατρική σκηνή γίνεται ένα όχημα της γυναικείας έκφρασης, του προσωπικού βιώματος της γυναίκας και του αγώνα της ενάντια σε ό,τι την απασχολεί, την καταπιέζει και την υποβαθμίζει στη σημερινή κοινωνία.
Τέλος, το έργο «Αυτές που δεν προλάβατε» είναι μια σύγχρονη ωδή στη γυναικεία φιλία και αλληλεγγύη, η οποία δεν είναι αποστειρωμένη και ουτοπική. Αντίθετα, υπάρχει, είναι ουσιαστική και περνάει από διάφορες φάσεις, όπως όλες οι σχέσεις στη ζωή μας. Είναι γεμάτη φροντίδα, νοιάξιμο, προστασία, ασφάλεια αλλά ταυτόχρονα διακατέχεται και από εντάσεις, αντιφάσεις, αμφιβολίες, γέλιο και μια δόση μαγείας. Είναι μια παράσταση που θίγει σημαντικά έμφυλα ζητήματα με έναν τρόπο σατιρικό, αλλά βαθιά αληθινό και ρεαλιστικό.
Καίριο στοιχείο της παράστασης είναι πως φέρνει συνεχώς τις/τους θεατές αντιμέτωπες/ους με το δίλημμα «Τώρα ή θα μείνω ή θα φύγω;», ένα δίλημμα που μας ταλανίζει όλες/ους. Ένας επίκαιρος προβληματισμός, ο οποίος σε βάζει να επιλέξεις μεταξύ μιας ενεργής δράσης ενάντια σε ό,τι μας καταπιέζει είτε ως γυναίκες και θηλυκότητες, είτε ως ανθρώπους γενικότερα και μιας παθητικής αντιμετώπισης της ζωής και όσων συμβαίνουν γύρω μας. Εύχομαι κι ελπίζω ότι η παράσταση αυτή βοηθάει στο να διαλέξεις να είσαι με αυτήν την πλευρά της ιστορίας που οραματίζεται ένα πιο ελεύθερο, πιο δεκτικό και πιο ισότιμο μέλλον για όλες τις υπάρξεις αυτού του κόσμου.
Ταυτότητα της παράστασης:
Κείμενο – Σκηνοθεσία: Δανάη Λιοδάκη
Πρωταγωνιστούν: Μαριέλα Δουμπού, Άλκηστις Ζιρώ, Ευσταθία Λαγιόκαπα, Παναγιώτα Παπαδημητρίου
Ακούγονται οι ηθοποιοί: Μυρτώ Αλικάκη, Ντίνα Μιχαηλίδου, Λένα Ουζουνίδου, Μάνια Παπαδημητρίου, Γεράσιμος Γεννατάς
Πρωτότυπη μουσική: Φοίβος Δεληβοριάς – Χρήστος Λαϊνάς
Σκηνικά – Κοστούμια: Νικόλας Κανάβαρης
Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Κασσάκος
Σχεδιασμός ήχου: Παύλος Κατσιβέλης
Κινησιολογία: Στάλη Συμεών
Προσαρμογή κίνησης: Άγγελος Παπαδόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Δάφνη Λαζαροπούλου
Εικαστική επιμέλεια επικοινωνίας: Δημήτρης Βασδέκης
Φωτογραφίες προβών – Σχεδιασμός αφίσας: Αντώνης Χρήστου
Πληροφορίες παραστάσεων:
Που: Θέατρο Χώρα, Αμοργού 20, Αθήνα
Πότε: Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 μέχρι τις 30.04.2024
Διάρκεια: 80΄
Εισιτήρια: Γενική είσοδος 18€, Μειωμένο (Άνεργοι, Φοιτητές, ΑΜΕΑ, άνω των 65) 15€
