Η Κάθαρση απαιτεί θυσίες

21 Φεβρουαρίου 2021

Η κάθαρσις είναι συνήθως αποτέλεσμα ανθρώπινων ενεργειών στις αρχαίες τραγωδίες. Κάποιος πρέπει να θυσιαστεί για να επέλθει αυτή και να ικανοποιηθεί το θυμικό των Θεών. Στην περίπτωση του ελληνικού #metoo δεν αρκεί η δικαστική καταδίκη των θυτών, ούτε ο κοινωνικός αποτροπιασμός και το στίγμα για τα όσα έχουν κάνει κατά καιρούς οι λεγόμενοι άνθρωποι του πνεύματος και της τέχνης. Απαιτούνται πιο δραστικά μέτρα που συμπαρασύρουν στο διάβα τους ανθρώπους που ναι μεν δεν είναι υπεύθυνοι για το καλά ανατροφοδοτούμενο καθεστώς σιωπής και ατιμωρησίας, αλλά επί χρόνια το άφηναν να μεγαλώνει και να λαμβάνει κολοσσιαίες, διαστάσεις κάτω από τη μύτη τους. Ένας από αυτούς τους ανθρώπους είναι και η αξιοπρεπής κατά τ’ άλλα, Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, της οποίας το όνομα λοιδορείται και δικαίως μπορεί να πει κανείς, μετά τη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε την Παρασκευή ως απάντηση στις κατηγορίες που δέχεται για τον διορισμό σε πόστο ευθύνης του Δημήτρη Λιγνάδη του οποίου η υπόθεση παίρνει τον δρόμο της δικαιοσύνης. «Εξαπατήθηκα», είπε η Υπουργός Πολιτισμού από την υποκριτική τέχνη αυτού του διακεκριμένου ηθοποιού. Αυτή η ειλικρινής, θεωρώ, δήλωση-παραδοχή είναι ίσως αρκετή για να αποποιηθεί του αξιώματός της και να παραδώσει την υπουργική καρέκλα. Άλλωστε η αντιπολίτευση, σαν άλλη «Σαλώμη» ζητά το κεφάλι της Υπουργού για την επιλογή της να τοποθετήσει στο τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου έναν άνθρωπο, ο οποίος έχει συλληφθεί ήδη από τις αρχές για βαριά κακουργήματα. Παρακολουθώντας τη συνέντευξη της κ. Μενδώνη, ομολογώ ότι ασπάζομαι τα περί «επικοινωνιακής αποτυχίας», έκφραση με την οποία τιτλοφορήθηκαν πολλά άρθρα στα διάφορα sites. H αλήθεια είναι ότι η Υπουργός στην προσπάθεια  να κρύψει τον ολοφάνερο εκνευρισμό της αρκέστηκε σε υπαινιγμούς κατά της αντιπολίτευσης, αφήνοντας τον εαυτό της έκθετο απέναντι στη λαϊκή οργή που δεν ενδιαφέρεται για μικροπολιτικά παιχνίδια, μπροστά σε ένα τόσο σημαντικό κοινωνικό ζήτημα. Ίσως έπεσε στην παγίδα που της έστησαν οι πολιτικοί της αντίπαλοι και αντί να επικεντρωθεί στην ουσία του προβλήματος θέλησε να αποτινάξει από πάνω της τη «ρετσινιά» σύνδεσης του ονόματος της με τον γνωστό σκηνοθέτη-ηθοποιό. Για να είμαστε ειλικρινείς είναι τουλάχιστον οξύμωρο να καλείς τον κόσμο να σεβαστεί την υπόληψή σου, όταν εσύ η ίδια αδειάζεις ανοιχτά έναν άνθρωπο που δεν έχει ακόμα ενοχοποιηθεί, χαρακτηρίζοντας τον μάλιστα «επικίνδυνο». Το περίφημο τεκμήριο της αθωότητας λοιπόν πήγε περίπατο τόσο από την ίδια την Υπουργό, όσο και από την αντιπολίτευση, η οποία μόλις μύρισε αίμα (και ψήφους) όρμησε, χωρίς αποδείξεις, να κατασπαράξει την κ. Μενδώνη και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό της χώρας για απόπειρα συγκάλυψης του σκανδάλου.

Η όποια συζήτηση ξεκινάει βέβαια από την εικασία ότι κανείς από την κυβέρνηση δεν γνώριζε το βεβαρημένο ιστορικό του ηθοποιού-σκηνοθέτη ∙ άλλωστε δεν υπήρχε καμία επίσημη καταγγελία μέχρι σήμερα, παρά μόνο ανεπιβεβαίωτες φήμες. Στην περίπτωση που γνώριζαν και δεν μιλούσαν, τότε δεν τίθεται μόνο θέμα παραίτησης της Υπουργού, αλλά ίσως και ολόκληρης της κυβέρνησης… Καλή τη πίστει λοιπόν, η κουβέντα ξεκινά από το σενάριο να μην ήξερε κανείς από τον κυβερνητικό σχηματισμό το τι έκανε στην προσωπική του ζωή ο κατηγορούμενος πλέον ηθοποιός. Δεν μπορώ να γνωρίζω πότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Λίνα Μενδώνη γνώρισαν τον Δημήτρη Λιγνάδη και τι είδους σχέση είχαν μαζί του. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το όνομα του κατηγορούμενου δεν έπεσε ουρανοκατέβατα στον χώρο του Ελληνικού Θεάτρου. Επί σειρά ετών, ήταν ένας αξιοσέβαστος ηθοποιός και σκηνοθέτης, διακεκριμένος για το ταλέντο του και πολυδιαφημισμένος μέσα από τις στήλες των κριτικών. Το ζήτημα της απευθείας ανάθεσης εγείρει πράγματι κάποια ερωτηματικά για το πώς και με ποια κριτήρια επιλέχθηκε ο συγκεκριμένος σε μία τόσο σημαντική θέση. Η διαδικασία όμως της απευθείας ανάθεσης ήταν πέρα για πέρα νόμιμη, αφού η άτακτη προκήρυξη διαγωνισμών που είχε θεσμοθετήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στο τέλος της θητείας της ξεσήκωσε θυελλώδεις αντιδράσεις στον καλλιτεχνικό χώρο και εν τέλει ανατράπηκε δια της κοινοβουλευτικής οδού από τη νέα κυβέρνηση της ΝΔ, τον Αύγουστο του 2019. Πάρα ταύτα, τον διορισμό του γνωστού ηθοποιού υποδέχθηκε με θέρμη η πλειοψηφία των ανθρώπων του χώρου, ενώ καμία σοβαρή ένσταση δεν βγήκε στην επιφάνεια για το ποιόν του χαρακτήρα του. Ακόμα και το ίδιο το Δ.Σ. του Εθνικού Θεάτρου που είχε την εξουσία να μπλοκάρει τον διορισμό του, απεναντίας του έδωσε τις ευλογίες του, ενώ και το κατόπιν εορτής λαλίστατο, Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών κώφευε για χρόνια, προτού εκτοξεύσει, σήμερα, τα βέλη του κατά παντός υπευθύνου.

Αδιαμφισβήτητα, ήταν χρέος της Υπουργού Πολιτισμού να ελέγξει εξονυχιστικά την όποια παραφιλολογία είχε παρουσιαστεί γύρω από το πρόσωπο του γνωστού ηθοποιού πριν του παραδώσει τα κλειδιά του Εθνικού Θεάτρου. Από τη στιγμή που αυτό, όπως φαίνεται, δεν έγινε κάποιος πρέπει «να πληρώσει το μάρμαρο». Αυτήν τη στιγμή, η αντιπολίτευση κατακεραυνώνει την κ. Μενδώνη, ενώ απουσιάζει η στήριξη και εσωκομματικά. Η κυβέρνηση της ΝΔ εκτέθηκε ανεπανόρθωτα από αυτήν την επιλογή και πλέον η Υπουργός Πολιτισμού φαντάζει ως το εξιλαστήριο θύμα για να αποκατασταθεί η τάξη. Η Λίνα Μενδώνη είναι ένας άνθρωπος με μακρά πορεία και μεγάλη εμπειρία στον χώρο του Πολιτισμού. Έχει διατελέσει γενική γραμματέας πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ, τόσο επί κυβέρνησης Σημίτη, όσο και επί Γεώργιου Παπανδρέου, προτού υπουργοποιηθεί από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Θαρρώ πως όλο και κάτι θα είχε υποπέσει στην αντίληψή της, κατά την πολυετή της θητεία. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο της πιστώνεται σε μεγάλο βαθμό το γεγονός ότι επί δικής της Υπουργίας «άνοιξαν στόματα», ενθαρρύνοντας τα μάλιστα προς αυτήν την κατεύθυνση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Σοφία Μπεκατώρου μίλησε ανοιχτά για την υπόθεση σεξουαλικής της κακοποίησης από παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας στην ημερίδα «Σπάσε τη Σιωπή» που διοργάνωσε το ίδιο το Υπουργείο Πολιτισμού. Παρ’ όλα αυτά, η Λίνα Μενδώνη βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να επωμιστεί το μερίδιο ευθύνης που της αναλογεί για τον τουλάχιστον ατυχή διορισμό ενός ανθρώπου που φέρεται να ήταν ένας από τους εγκεφάλους του οργανωμένου εγκλήματος που παρέμενε για χρόνια κοινό μυστικό, κεκαλυμμένο από ένα πέπλο ατιμωρησίας μέσα στα άδυτα του ελληνικού θεάτρου. Ο ασκός του Αιόλου επιτέλους άνοιξε και ο καθένας θα βρεθεί, αργά ή γρήγορα, αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεων του.