Το Super Mammy, η σάτιρα και οι ευθύνες

Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει διαρκώς, αλλά η ελληνική τηλεόραση τείνει να μας υπενθυμίζει το αντίθετο. Ακόμη μία φορά γίναμε μάρτυρες ενός τηλεοπτικού προγράμματος που σε καμία περίπτωση δεν συνάδει με τις επιταγές της σύγχρονης κοινωνίας αλλά αντιθέτως γίνεται αρωγός στην αναπαραγωγή και διαιώνιση στερεοτυπικών απόψεων και αντιλήψεων που θα έπρεπε να είχαν παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Αφορμή για το σημερινό κείμενο στέκεται φυσικά η νέα σειρά του Μ. Σεφερλή, «Super Mammy». Σχεδόν μία εβδομάδα μετά την πρεμιέρα της σειράς και πολλά είναι εκείνα που έχουν σχολιαστεί αναφορικά με το περιεχόμενο της σειράς. Τα πολλά λόγια όμως περιττεύουν.

Τι είδαμε στη σειρά;

Δεν χρειάζεται να δει κάποιος ολόκληρο το επεισόδιο για να καταλάβει ότι μέσα στη σειρά παρουσιάζονται ομοφυλόφιλα ζευγάρια ως καρικατούρες, γίνεται αναφορά στις γυναίκες ως «αντικείμενα», και κανονικοποιείται η βία και ο ρατσιστικός και σεξιστικός λόγος. Ωστόσο το αποκορύφωμα του εν λόγω προγράμματος και εκεί που θα ήθελα να σταθώ είναι η αναφορά και ο τρόπος προσέγγισης του ζητήματος του βιασμού («Χθες είδα στον δρόμο έναν βιαστή» / «Και τι έκανες;» / «Άρχισα να τρέχω. Έτρεχα, έτρεχα δεν τον πρόλαβα»).

Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι πρόκειται για ένα χυδαίο σχόλιο και όχι για κάποιο αστείο με σκοπό την διασκέδαση του κοινού αλλά είναι και ο απόλυτος ευτελισμός και υποβάθμιση όλου του αγώνα και των προσπαθειών που γίνονται γενικά και μέσα από το κίνημα του Metoo προκειμένου τα θύματα να μπορούν να μιλήσουν ανοιχτά και να καταδείξουν τον βιαστή τους.

Όσο και να γνωρίζω τον ιδιαίτερα σεξιστικό και κακοποιητικό λόγο του συγκεκριμένου κωμικού από τις παραστάσεις που κακώς κατ’ εμέ προβάλλονται στην τηλεόραση κατά καιρούς, αδυνατώ να κατανοήσω τον λόγο που θεώρησε ότι το να κυνηγάς με λαχτάρα τον βιαστή σου είναι κάτι με το οποίο ο κόσμος θα γελάσει και θα βρει ξεκαρδιστικό.

Αναρωτήθηκε άραγε ο κ. Σεφερλής πώς είναι να έχεις πέσει θύμα βιασμού; Συλλογίστηκε άραγε τα ψυχικά και σωματικά τραύματα που μπορεί να επιφέρει μία τέτοια πράξη; Το σοκ και το βάρος που καλείται το κάθε θύμα να κουβαλήσει για το υπόλοιπο της ζωής του; Σίγουρα είναι δύσκολο ο καθένας από μας που δεν έχει βιώσει κάτι ανάλογο να μπει στη θέση του θύματος, ωστόσο το να προβάλλεις έμμεσα ότι το θύμα δεν είναι και τόσο θύμα τελικά, εκτός από επικίνδυνη σάτιρα δείχνει και απουσία κατανόησης της σοβαρότητας της εν λόγω κατάστασης.

Τι θέλουμε να λέμε σάτιρα;

Μέσα στον χαμό από σχόλια που έτυχε να διαβάσω στο twitter τις τελευταίες μέρες, παρατήρησα ότι αναφέρθηκε αρκετά ο όρος «σάτιρα». Τι σημαίνει όμως ο όρος σάτιρα και τι θέλουμε να σημαίνει; Σάτιρα είναι η επίκριση ανθρώπων, εννοιών, απόψεων και πεποιθήσεων μιας κοινωνίας μέσα από το χιούμορ, το πνεύμα, την ειρωνεία και την γελιοποίηση.

Στόχος της σάτιρας πέρα από το να δημιουργήσει γέλιο στο κοινό είναι επίσης η αποκάλυψη και έκθεση της διαφθοράς και η επίκριση της. Ναι μπορεί να παίξει με τα στερεότυπα, αλλά απώτερος σκοπός της καλής σάτιρας είναι να τα αποδομεί και όχι να τα αναπαράγει. Επομένως, αν θέλουμε να θεωρούμε καλή σάτιρα το περιεχόμενο του κ. Σεφερλή αυτόματα θεωρούμε ηθικά σωστό την γελοιοποίηση των μειονοτικών ομάδων και ατόμων. Είναι το συγκεκριμένο είδος σάτιρας αυτό που θέλουμε να είναι; Τα συμπεράσματα δικά σας.

Ανάληψη ευθυνών

Εκεί που ήθελα να καταλήξω εξαρχής. Στα social media τις τελευταίες μέρες παρατήρησα μαζικές αναρτήσεις, ενός ενοχλημένου όχλου που ασκούσε επίθεση προς τον κωμικό αλλά και τους ηθοποιούς που τον πλαισιώνουν στη σειρά. Οφείλουμε να φύγουμε κάποια στιγμή από αυτήν την μεσαιωνική λογική του όχλου που ζητάει το κεφάλι κάποιου ως ένδειξη δικαιοσύνης.

Επίσης πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι στα πλαίσια μίας δημοκρατικής κοινωνίας ο κ.Σεφερλής και ο κάθε Σεφερλής έχει το δικαίωμα να παράγει το περιεχόμενο που επιθυμεί. Εκεί που πρέπει να εστιάσουμε ενδεχομένως, είναι στο δάσος και όχι στο δέντρο. Δεν μπορούμε να αναγκάσουμε κάποιον να αλλάξει το περιεχόμενο που τον ανέδειξε και τον έφτασε εκεί που είναι σήμερα (ίσως αυτό πρέπει να μας προβληματίσει).

Εκείνοι που θα έπρεπε να αναλάβουν ευθύνες είναι τα κανάλια δημόσιας εμβέλειας και οι αρμόδιοι που δίνουν το βήμα και εγκρίνουν την προβολή τέτοιων προγραμμάτων σε «prime time» ώρες. Είναι το ΕΣΡ (Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης) που για μία ακόμη φορά δεν επέδειξε τα ανάλογα αντανακλαστικά να παρέμβει.

Επομένως έχουμε κάθε δικαίωμα να ενοχλούμαστε από την προβολή τέτοιων θέσεων στην τηλεόραση και στο κάθε μέσο καθώς και το ότι τέτοιες θέσεις βρίσκουν υποστηρικτές. Επειδή όμως εξακολουθούμε να βλέπουμε ότι η επιλογή τηλεοπτικών προγραμμάτων γίνεται με γνώμονα τα νούμερα τηλεθέασης και όχι το αν προβάλλουν ηθικές θέσεις, ας φροντίσουμε εμείς πρώτα από όλα να βλέπουμε ό,τι είμαστε. Ας γυρίσουμε την πλάτη σε όσα προγράμματα δεν συμφωνούν με τα όσα πιστεύουμε. Θα ήθελα να κλείσω μόνο με μία φράση της γνωστής ηθοποιού Ελένης Ράντου που διάβασα σε ένα άρθρο η οποία τα συνοψίζει όλα. «Μ’ αρέσει η κωμωδία που αγαπάει τον άνθρωπο». Αυτό μόνο. (Πηγή: Protagon.gr)

Μοιράσου το:

Νίκος Ζαφειρόπουλος

Νίκος Ζαφειρόπουλος

Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη, αλλά μεγάλωσα στη Σαντορίνη. Σπουδάζω Δημοσιογραφία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μου αρέσει ο αθλητισμός και ό,τι συνεπάγεται με αυτόν. Στον ελεύθερό μου χρόνο παίζω ερασιτεχνικά ποδόσφαιρο, ακούω podcast και ενημερώνομαι για θέματα επικαιρότητας. Στο DREAM ON-line μου δίνεται η ευκαιρία να εκφράσω τις απόψεις μου δημόσια και να κάνω εξάσκηση πάνω στο κομμάτι που σπουδάζω.

 

Πρόσφατα

Διαβάστε Περισσότερα

Σχετικά Άρθρα