Την 1η Μαρτίου του 2023, μία ολόκληρη χώρα πάγωσε στο άκουσμα της είδησης, πως λίγο πριν τα μεσάνυχτα της 28ης Φεβρουαρίου, δύο αμαξοστοιχίες, μία επιβατική και μία εμπορική συγκρούστηκαν μετωπικά, στην περιοχή που βρίσκονται τα Τέμπη. Η είδηση ήταν σοκαριστική και προκάλεσε έντονη ανησυχία από την αρχή, ωστόσο, κανείς δεν μπορούσε, εκείνη τη στιγμή, να φανταστεί αυτό που θα ακολουθούσε…
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΤΕΜΠΗ
Όλα ξεκίνησαν λίγο πριν τις 11:00 το βράδυ, της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου, στην περιοχή των Τεμπών, όπου μία επιβατική αμαξοστοιχία, στην οποία επέβαιναν 350 άνθρωποι και εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη, συγκρούστηκε μετωπικά με μία εμπορική αμαξοστοιχία, η οποία είχε την αντίθετη κατεύθυνση. Η σύγκρουση ήταν τόσο σφοδρή, που τα πρώτα βαγόνια όπως και οι καμπίνες των οδηγών, τυλίχθηκαν αμέσως στις φλόγες, έγιναν μία άμορφη μάζα από λαμαρίνες και κομμάτια ολόκληρα των συρμών εκσφενδονίστηκαν τριγύρω. Και εκεί ξεκίνησε το χάος.
350 άνθρωποι, ανάμεσα στους οποίους πολλοί φοιτητές και φοιτήτριες, οι οποίοι επέστρεφαν στις πόλεις τους και εκεί που σπούδαζαν, μετά από το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας, βρέθηκαν ξαφνικά ανάμεσα σε στάχτες, νεκρούς, τραυματίες και συντρίμμια. Μέσα στο σκοτάδι που επικρατούσε στο σημείο και με μοναδικό φωτισμό, τις φλόγες που είχαν τυλίξει τα βαγόνια, όσοι επιβάτες ήταν σε θέση να το επιχειρήσουν, προσπαθούσαν να βρουν διέξοδο από την κόλαση.
Κάποιοι κατάφεραν να σπάσουν μερικά τζάμια, να πηδήξουν έξω από αυτά και να βοηθήσουν και τους υπόλοιπους να απεγκλωβιστούν. Ο Ανδρέας Αλικανιώτης, ο Μιχάλης Κλάψης και ο Άγγελος Τσιαμούρας, ήταν 3 από τους ήρωες αυτής της τραγωδίας, αφού κάτω από αυτές τις συνθήκες, αντί να σκεφτούν τον εαυτό τους και να φύγουν τρέχοντας να σωθούν, επέλεξαν να μείνουν στο σημείο και να προσπαθήσουν να βγάλουν, από τον φλεγόμενο συρμό, όσους περισσότερους συνεπιβάτες τους μπορούσαν. Χάρη σε αυτά τα παιδιά και σε όλους όσους βοήθησαν, η λίστα με τους νεκρούς δεν έγινε ακόμα μεγαλύτερη.
Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστό ότι υπάρχουν νεκροί και τραυματίες, όλοι σπεύσαμε να σιγουρευτούμε πως δεν ήταν κάποιος δικός μας άνθρωπος μέσα σε αυτό το τρένο.
“Σήμερα θα ερχόσουν από Αθήνα ή χθες;”, “Με τι μου είχες πει ότι θα ανέβαινες Θεσσαλονίκη, με τρένο ή με αεροπλάνο;”, “Έφτασες;”, ήταν μόνο μερικά από τα αγωνιώδη μηνύματα που όλοι στείλαμε σε κάποιον φίλο ή συγγενή, θέλοντας να καθησυχάσουμε τους εαυτούς μας, ότι δεν χτύπησε τη δική μας πόρτα το κακό. Κάποιοι από εμάς, ήμασταν τυχεροί και σε αυτά τα μηνύματα πήραμε απάντηση, αλλά αυτό δεν ίσχυσε για όλους…
Τις μέρες που ακολούθησαν του δυστυχήματος στα Τέμπη, είναι δύσκολο να τις περιγράψει κανείς. Οι νεκροί ανέρχονταν στους 57 και οι τραυματίες στους 180, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις. Στη χώρα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος, αλλά στην πραγματικότητα το πένθος κράτησε πολύ περισσότερο. Το ένιωθε κανείς στην ατμόσφαιρα, πως όλο αυτό το μαύρο μας είχε σκεπάσει, σχεδόν όλους.
Για όλους εμάς, που ήμασταν ζωντανοί και αρτιμελείς, που είχαμε τους δικούς μας γονείς, συγγενείς και φίλους, σώους και αβλαβείς, οι μέρες εκείνες ήταν αβάσταχτες, καθώς δεν μπορούσαμε να διαχειριστούμε το μέγεθος της τραγωδίας, το πόσο άδικα χάθηκαν τόσες ζωές, καθώς και την τρομακτική διαπίστωση, πως αυτό θα μπορούσε να συμβεί σε κάθε άνθρωπο, που έστω και μία φορά μπήκε σε αυτό το τρένο.
Η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Τον Νοέμβριο του 2023, 11 μήνες μετά το δυστύχημα, έπειτα από έγκριση της Ολομέλειας της Βουλής (266 ψήφοι υπέρ), συστάθηκε Εξεταστική Επιτροπή “για τη διερεύνηση του εγκλήματος στα Τέμπη και όλων των πτυχών που σχετίζονται με αυτό”, αποτελούμενη από 31 μέλη, με εκπροσώπηση κατ′ αναλογία της δύναμής τους, όλων των κομμάτων, καθώς και ανεξάρτητων βουλευτών.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών που διενήργησε η Επιτροπή, κλήθηκαν δεκάδες μάρτυρες να καταθέσουν τα όσα γνώριζαν, σχετικά με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργούσε ο σιδηρόδρομος, τις καταγγελίες που είχαν γίνει σχετικά με την ασφάλεια του, τις συνθήκες του δυστυχήματος, τους τρόπους με τους οποίους αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί, ποιοι ήταν υπεύθυνοι στο κάθε πόστο, και πολλά ακόμη, που στόχο είχαν να διαλευκάνουν την υπόθεση.
via ProtoThema.gr
Από όλες τις καταθέσεις, εκείνη η οποία ξεχώρισε, και όχι άδικα, ήταν η κατάθεση της κυρίας Μαρίας Καρυστιανού, προέδρου του Συλλόγου Πληγέντων Δυστυχήματος Τεμπών και μητέρας της 20χρονης Μάρθης, που έχασε τη ζωή της στο δυστύχημα. Η κυρία Καρυστιανού, μίλησε ενώπιον της Επιτροπής με αξιοθαύμαστο κουράγιο και απίστευτη αξιοπρέπεια, καθηλώνοντας το πανελλήνιο με τα λεγόμενα της. Απήθυνε λόγο όρθια, ως ένδειξη σεβασμού στους νεκρούς και παρέθεσε όλα τα στοιχεία, που τόσο η ίδια όσο και οι υπόλοιποι συγγενείς των θυμάτων, κατάφεραν να συλλέξουν, και τα οποία, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε, αποδεικνύουν τις άθλιες συνθήκες κάτω από τις οποίες λειτουργούσε το σιδηροδρομικό δίκτυο, καθώς επίσης και το γεγονός πως η κατάσταση αυτή δεν ήταν άγνωστη στους αρμόδιους.
Η κατάθεση της κυρίας Καρυστιανού, ήταν γροθιά στο στομάχι, από όλες τις απόψεις. Μόνο τον πόνο και το μέγεθος της απώλειας αυτής της μητέρας να αναλογιστεί κανείς, αρκεί για να συνειδητοποιήσει το πόση δύναμη χρειάστηκε, προκειμένου να μιλήσει με τόση αυτοσυγκράτηση και νηφαλιότητα ενώπιον της Επιτροπής, και να απαντήσει στις ερωτήσεις που της τέθηκαν. Αλλά η γροθιά στο στομάχι δεν ήταν μόνο αυτό.
Τα όσα είπε η κυρία Καρυστιανού, σχετικά τόσο με το παρασκήνιο του σιδηροδρόμου, όσο και με την αντιμετώπιση του δυστυχήματος από δικαστικούς λειτουργούς και πολιτικούς, είναι απογοητευτικά και εξοργιστικά. Θα μπορούσε να πει κανείς, πως τα στοιχεία τα οποία εισέφερε στην κατάθεση της, αποτελούν έναν καθρέφτη των χρόνιων παθογενειών της ελληνικής κοινωνίας, για τις οποίες όμως κανείς μας δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα έφταναν στο σημείο να στοιχίσουν τη ζωή σε τόσους ανθρώπους.
Η κυρία Καρυστιανού μαζί με τα υπόλοιπα μέλη του Συλλόγου Πληγέντων Δυστυχήματος Τεμπών, έχουν ξεκινήσει μία προσπάθεια συλλογής υπογραφών, προκειμένου να ασκήσουν πίεση στην ελληνική κυβέρνηση ώστε να ξεκινήσει τις διαδικασίες, για την αναθεώρηση του Συντάγματος και την ενεργοποίηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών, καθώς και την κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας, όταν προκύπτει ποινική ευθύνη πολιτικών προσώπων. Σε αντίθετη περίπτωση, πρόθεση του συλλόγου είναι η υπόθεση να φτάσει μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ώστε να εξεταστεί εκεί το αίτημα για άρση της υπουργικής ασυλίας.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ
Το διάστημα που μεσολάβησε από το έγκλημα στα Τέμπη μέχρι τις εθνικές εκλογές, παρατηρούσα πολύ κόσμο, από δημοσιογράφους σε panel μέχρι απλούς πολίτες στο Facebook, που έβγαιναν και τοποθετούνταν σχετικά με το δυστύχημα, και σκεφτόμουν, πως ίσως είναι καλύτερα σε τέτοιες στιγμές, να σιωπάμε παρά να μιλάμε, από σεβασμό και μόνο στον τόσο μεγάλο πόνο.
Έναν χρόνο μετά, νομίζω ήρθε η στιγμή, αυτή η σιωπή να σπάσει και να μιλήσουμε. Να μιλήσουμε για όλα όσα οδήγησαν πραγματικά σε αυτή την τραγωδία, να αποδώσουμε τις ευθύνες σε εκείνους που πραγματικά αναλογούν, να σταθούμε δίπλα στην κυρία Καρυστιανού, και σε κάθε γονιό, συγγενή, φίλο και σύντροφο που έχασε τον άνθρωπο του εκεί μέσα, με τόσο άδικο και φρικτό τρόπο. Το χρωστάμε σε όλους αυτούς που έφυγαν και όλους όσους έμειναν πίσω να παλεύουν με την απώλεια.
Δεν πρόκειται για ζήτημα κομματικό ή πολιτικό, αλλά για ζήτημα βαθιά κοινωνικό και κυρίως ηθικό.
Η δικαιοσύνη, θέλω να πιστεύω, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα αποδοθεί, αλλά προσωπικά θεωρώ, πως εξίσου σημαντική με την δίκη είναι και η μνήμη.
Ας μην ξεχάσουμε τα Τέμπη!
