Σαν σήμερα: Η απλή αναλογική…με ψηφοδέλτια

7 Νοεμβρίου 2019

Στις 22 Σεπτεμβρίου του 1926 προκηρύσσονται εκλογές που εν τέλει θα γράψουν ιστορία για συγκεκριμένους λόγους. Οι εκλογές τελικώς πραγματοποιούνται σαν σήμερα (7 Νοεμβρίου) το 1926. Η ιστορία τις αποτυπώνει στα μάτια πολλών ως οι πρώτες εκλογές με ψηφοδέλτιο μετά το 1862, όπου εφαρμόζεται η απλή αναλογική ξανά. Παράλληλα, κάνει την εμφάνιση του στον πολιτικό στίβο το νεοσύστατο κόμμα ΚΚΕ.

Ο στρατηγός Γεώργιος Κονδύλης, ως ο ισχυρός πολιτικός της χρονικής περιόδου που διανύουμε, καταφέρνει να «εκθρονίσει» τον δικτάτορα Θεόδωρο Πάγκαλο (26 Αυγούστου 1926) και λίγες μέρες αργότερα (9 Σεπτεμβρίου 1926) να ανακόψει το κίνημα των Ζέρβα-Δερτιλή το οποίο υποστηρίζει τον Τέως δικτάτορα. Σύντομα θα διεξάγει ο στρατηγός Κονδύλης εκλογές. Στις 22 Σεπτεμβρίου 1926 αναγράφεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η προκήρυξη των εκλογών. Στο ευρύτερο πλαίσιο δημοσιεύονται και κάποιες αλλαγές όσον αφορά την προσθήκη ψηφοδελτίου ως μέσο ψηφοφορίας και η θέσπιση της απλής αναλογικής. Δύο αλλαγές που έρχονται από το μακρινό 1862, τότε που εφαρμόζονται τελευταία φορά. Οι εκλογές κανονίζονται για τις 7 Νοεμβρίου του 1926 χωρίς όμως υποψήφιο τον Γεώργιο Κονδύλη και το κόμμα του, το «Εθνικόν Δημοκρατικόν».


Η κατάσταση προεκλογικά είναι ανέλπιστα ήρεμη για τα ελληνικά δεδομένα (Ίσως σε αυτό έπαιξε τον ρόλο της και η απλή αναλογική, αυξάνοντας την πολιτικό debate face-to-face). Τότε νιώθει κανείς προεκλογικό χάος μόνο όταν ξεκινάει μία κόντρα ανάμεσα στην εκτελεστική και δικαστική εξουσία. Η Συντακτική Πράξη της Κυβερνήσεως, η οποία δεν επιτρέπει να προβληθούν ως υποψήφιοι οι πρώην υπουργοί του δικτάτορα Πάγκαλου.Τα Πρωτοδικεία Αθηνών, Λαμίας, Χίου και Έβρου κηρύττουν αντισυνταγματική τη Συντακτική Πράξη. Αυτό εκνευρίζει τον Πάγκαλο, ο οποίος με νέα Συντακτική Πράξη την ισοβιότητα των δικαστών και απολύει τους μη αρεστούς του. Τοποθετεί μόνο αρμόδιο για την εξέλεγξη των υποψηφίων βουλευτών το Πρωτοδικείο Αθηνών, το οποίο με νέα σύνθεση απορρίπτει τις υποψηφιότητες των Παγκαλικών.

Ο προεκλογικός πυρετός ανεβαίνει με αυτήν την διαμάχη και αναστέλλει για λίγο την ημέρα των εκλογών. Η εβδόμη Νοεμβρίου είναι γεγονός. Έχοντας τον Ελευθέριο Βενιζέλο εκτός Ελλάδος, και συγκεκριμένα «εις τα Παρισίας», το κόμμα των Φιλελευθέρων εμφανίζεται αποδυναμωμένο και διασπασμένο(«Ένωσις Φιλελευθέρων», Φιλελευθέρον Προσφυγικόν Κόμμα», «Δημοκρατική Ένωσις», «Κόμμα Ανεξάρτητων και Προσφύγων»).Το αντιβενιζελικό μέτωπο κατεβαίνει με δύο παρατάξεις: «ΛαΪκόν Κόμμα, «Κόμμα Ελευθερόφρονων».

Η κάλπη δείχνει νικητή την «Ένωσις Φιλελευθέρων», ωστόσο χωρίς να έχει την αυτοδυναμία. Λογικό επακόλουθο η συγκρότηση μίας οικουμενικής κυβέρνησης η οποία έχει επικεφαλή τον Αλέξανδρο ΖαΪμη, τον «πρωθυπουργό των δυσχερών και μεταβατικών καταστάσεων». Ωστόσο, η κυβέρνηση του δε θα μακροημερεύσει… Τον Ιούλιο του 1928  αναλαμβάνει εκ νέου ο Ελευθέριος Βενιζέλος και σύντομα δίνεται ξανά η δυνατότητα στον κόσμο να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα.

Οι εκλογές της 7ης Νοεμβρίου μπορεί να μην είχαν διάρκεια αλλά άφησαν το δικό τους στίγμα στην ιστορία των ελληνικών εκλογών.

Μοιράσου το:

Μενέλαος Τσικάρας

Μενέλαος Τσικάρας

Το παρόν με βρίσκει στην πρωτεύουσα των Κάτω Χωρών, το Άμστερνταμ, σπουδάζοντας Πολιτικές Επιστήμες στο πανεπιστήμιο της πόλης. Βιβλία, ταινίες και θεατρικές σκηνές αποτελούν βασικά στοιχεία της καθημερινότητας μου. Θα με δείτε κάποτε, κάπου να μιλάω. Μιλάω πολύ.

 

Πρόσφατα

Διαβάστε Περισσότερα

Σχετικά Άρθρα