Disclaimer: Το παρακάτω άρθρο περιέχει spoilers για τη σειρά, οπότε εάν δεν την έχετε δει, συνεχίστε με τη δική σας ευθύνη!
Θέλω να είμαι πάνω από όλα ειλικρινής: είμαι άσχετη αναφορικά με το video game, είχα αποφύγει επιμελώς τα spoilers, δεν ήμουν σε καμία περίπτωση προετοιμασμένη…
Αλλά ρε φίλε, τέτοια αλφαδιά δεν έχω ξαναδεί. Τι επεισοδιάρα ήταν αυτή! Τι φινάλε! Τι χαμούλη έκανε ο Pascal! Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Κάτσε κάπου αναπαυτικά, βάλε καφέ κι ετοιμάσου να ακούσεις τη φλυαρία μου, καθώς πολλοί ζητήσατε να τοποθετηθώ (κανένας δηλαδή). Έχω να πω πολλά για το ένατο και τελευταίο επεισόδιο της πρώτης σεζόν του «The Last of Us» του HBO με τον τίτλο «Look For The Light», το οποίο, κατάφερε να σπάσει το ρεκόρ τηλεθέασης της ίδιας της σειράς με 8,2 εκατομμύρια θεατές, παρά τον ανταγωνισμό των Όσκαρ 2023 που μεταδόθηκαν την ίδια μέρα.
Το επεισόδιο με τη μικρότερη διάρκεια σε σχέση με τα άλλα της σειράς έχει ως αφετηρία μία συγκλονιστική Ashley Johnson που «φέρνει στη ζωή» ξανά τον χαρακτήρα της Ellie, αυτήν τη φορά όχι ενσαρκώνοντας εκείνη, αλλά τη μητέρα της. Η ομοιότητα της με την Bella Ramsey δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη (insert νοητό καθρεφτάκι στους haters της Bella που λέγανε ότι ουδεμία σχέση δεν έχει εμφανισιακά με την Ellie του video game).
Θεωρώ ότι ήταν ένα ωραίο fan service για τους αρχικούς λάτρεις του παιχνιδιού, το γεγονός δηλαδή ότι έφεραν την αρχική ηθοποιό που έπαιξε την Ellie στο video game να κάνει τη μαμά της και να ολοκληρώσει έτσι και η ίδια τον κύκλο της με τον συγκεκριμένο χαρακτήρα, εάν εξαιρέσουμε φυσικά το τραγικό τέλος της σκηνής που όλοι παρακολουθήσαμε (χτίζοντας έτσι παράλληλα ένα φοβερό exposition αναφορικά με τον χαρακτήρα της Marlene, τη σχέση της με την Ellie, καθώς και τους λόγους πίσω από την ανοσία της τελευταίας στον μύκητα Cordyseps).
Με το πέρας της αρχικής αυτής σκηνής, επιστρέφουμε στο παρόν, με μια αρκετά αποστασιοποιημένη Ellie (λογικό εάν σκεφτεί κανείς τι προηγήθηκε στο προηγούμενο επεισόδιο) κι έναν Joel που πασχίζει να την κάνει να αισθανθεί καλύτερα. Τις άκαρπες προσπάθειες του έρχεται να περισώσει μία… καμηλοπάρδαλη (η οποία, παρά την αρχική μου εκτίμηση, δεν ήταν αποτέλεσμα κακού cgi, αλλά ήταν αληθινή και cgi ήταν όλο το από πίσω, σοκ), η οποία κατάφερε να φέρει γέλιο στην Ellie, πράγμα που με τη σειρά του έφερε τεράστια ανακούφιση στον Joel.
Όλο του το πρόσωπο αλλάζει όταν του λέει ότι θα τον ακολουθήσει όπου κι αν πάει. Γίνεται γρήγορα αντιληπτό ότι με το «It’s okay, baby girl. I got you» (ναι, ταυτίζομαι με όλα τα σχετικά memes, ακόμα βουρκώνω στη σκέψη) που της είπε στο όγδοο επεισόδιο έπεσε και το τελευταίο τοίχος του Joel και φαντάζει μάταιο πλέον να προσποιείται ότι ό,τι πατρικό είχε μέσα του πέθανε μαζί με τη Sarah είκοσι χρόνια πριν. Αυτό γίνεται εμφανέστερο στον διάλογο που ακολουθεί στην επόμενη σκηνή. Η εξομολόγηση σχετικά με την απόπειρα αυτοκτονίας του τη δεύτερη μέρα της πανδημίας (μια μέρα μετά τη δολοφονία της κόρης του) αποδεικνύει ότι κάθε άμυνα του γύρω από την Ellie έχει πέσει.
«It wasn’t time that did it», της αποκρίνεται όταν εκείνη του λέει «So time heals all wounds I guess». Τη φράση αυτή διαδέχεται η σιωπή και το βλέμμα που ανταλάσσουν οι δύο πρωταγωνιστές λέει περισσότερα για τον δεσμό ανάμεσα τους, έναν δεσμό που παρακολουθήσαμε επί εννέα επεισόδια να αναπτύσσεται σταδιακά παρά τα αμέτρητα εμπόδια, από όσα θα μπορούσαν να πουν ποτέ οι ίδιοι με τα λόγια.
Ο Joel είναι ένας άνθρωπος, ο οποίος εδώ και είκοσι χρόνια δεν ζει, απλώς επιβιώνει. Ξυπνάει μέρα-νύχτα με την ενοχή και τον πόνο της απώλειας. Είναι κάποιος, ο οποίος ξέρει ότι δεν κατάφερε να σώσει το πολυτιμότερο πράγμα που έχει ένας γονιός στον κόσμο. Ένας πατέρας, ο οποίος από την αρχή της πανδημίας φέρει το αβάσταχτο βάρος και την ατελείωτη θλίψη ότι απογοήτευσε το παιδί του. («I just know that when I wake up…I’ve lost something.», λέει με δάκρυα στα μάτια στον αδερφό του στο έκτο επεισόδιο).
Τώρα, όμως, του δίνεται ξανά η δυνατότητα να σώσει την «κόρη» του, την κόρη την οποία βλέπει στο πρόσωπο της Ellie, παρά τις ανέλπιδες προσπάθειες του από την αρχή του ταξιδιού τους να μην την δει ως τέτοια. Οι άμυνες, ωστόσο, έπεσαν, η πληγή γιατρεύτηκε και για τον Joel δεν υπάρχει σημαντικότερη αποστολή από το να προστατεύσει την Ellie, ακόμα και με τίμημα την ίδια του τη ζωή (ας θυμηθούμε σε αυτό το σημείο και το γράμμα που του είχε γράψει ο Bill: «That’s why men like you and me are here. We have a job to do. And God help any motherfucker who stands in our way.»).
Κι εδώ έρχεται το «Δίλημμα του Τρένου» της Φιλίπα Φουτ, το οποίο πραγματεύτηκε το τελευταίο επεισόδιο της πρώτης σεζόν και δίχασε το κοινό: Θα θυσίαζες τη ζωή ενός ανθρώπου, εάν γνώριζες ότι με τη θυσία αυτή θα σωθούν περισσότεροι; Μάλλον, να ξανακάνω την ερώτηση. Θα θυσίαζες τον πιο αγαπημένο σου άνθρωπο στον κόσμο, την κόρη σου για παράδειγμα, προκειμένου να σωθεί… ο κόσμος;
Με αυτό ακριβώς το δίλημμα έρχεται αντιμέτωπος ο Joel όταν ξυπνάει στο νοσοκομείο. Ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε. Γιατί όταν η Marlene τον ενημερώνει για το τι επρόκειτο να κάνουν στην Ellie, για τον Joel δεν τίθεται κανένα ηθικό πρόβλημα. Δεν τίθεται καν ζήτημα επιλογής. Για τον Joel η Ellie είναι ο κόσμος όλος, η κόρη που αυτή τη φορά θα σώσει πάση θυσία.
Η σκηνή της σφαγής στο νοσοκομείο για μένα αποτελεί ίσως τα καλύτερα λεπτά τηλεόρασης που έχω δει εδώ και πολύ καιρό. Το σαγόνι μου είχε πραγματικά πέσει στο πάτωμα και για ένα τέταρτο περίπου αμφισβητούσα τα μάτια μου. Η αποστασιοποιημένη έκφραση του προσώπου του Joel, ο ψυχρός τρόπος με τον οποίο εκτελούσε τους πάντες γύρω του ανεξαιρέτως, η παντελής έλλειψη δισταγμού καθώς περπάταγε προς το θάλαμο της παιδοχειρουργικής πηγαίνοντας να βρει την Ellie, έναν θάλαμο γεμάτο παιδικές ζωγραφιές…
Από την αρχή της σειράς γνωρίζουμε ότι ο Joel δεν είναι Άγιος. Γνωρίζουμε ότι υπήρξε επιδρομέας και ο ίδιος παραδέχεται στην Ellie ότι έχει σκοτώσει αθώους ανθρώπους, προκειμένου να επιβιώσει. Ωστόσο, τίποτα δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για τέτοια βιαιότητα. Όλα γίνονται τόσο γρήγορα που ο θεατής δυσκολεύεται να συνδέσει τον Joel τον οποίο έχει μάθει με τον στυγνό δολοφόνο του νοσοκομείου. Η ερμηνεία του Pedro Pascal είναι αδιαμφισβήτητα συγκλονιστική και είμαι σίγουρη ότι θα σαρώσει τις επόμενες υποψηφιότητες (όπως και η Bella Ramsey, η οποία έδωσε και την ψυχή της στο όγδοο επεισόδιο της σειράς).
Πολλοί ήταν εκείνοι που μετά το φινάλε χαρακτήρισαν τον Joel εγωιστή. Πώς γίνεται κανείς να θυσιάσει ολόκληρη την ανθρωπότητα για να σώσει έναν μόνον άνθρωπο, ιδίως γνωρίζοντας ότι εάν η Ellie είχε τη δυνατότητα να επιλέξει, πιθανότατα θα επέλεγε τη σωτηρία όλων των άλλων. Τη δική του οπτική έχει δώσει ο ηθοποιός Troy Baker, ο original Joel του ομώνυμου video game:
«I have a son, and I don’t know what I would look like if I lost him. But I do know that if I had the opportunity to save him I would do anything. I would do anything to save him. So people have asked me, “why would Joel do that when he could have saved the world?” And my answer to them is always this: he did, he did save the world. It’s just that the world was that girl, and that’s it.» (Milan Games).
Βλέποντας το μακελειό στο νοσοκομείο δεν μπορεί να μην πιάσεις τον εαυτό σου να αναρωτιέται τι θα έκανε στη θέση του Joel. Ή να μην νιώσεις την καρδιά σου να σφίγγεται όταν λέει ψέματα στην Ellie αναφορικά με το συμβάν, ένα ψέμα που μόνο κακούς οιωνούς προμηνύει. Για μένα, ωστόσο, αυτό σημαίνει καλό storytelling, όταν ο σεναριογράφος σου πετάει το μπαλάκι κι εσύ εάν είσαι αρκετά γρήγορος κι έχεις τα κότσια προλαβαίνεις και το πιάνεις.
Οι περισσότεροι θα σταματήσουμε τη σκέψη μας κάπου στη διαδρομή, απορρίπτοντας το υποθετικό αυτό σενάριο ως παρά πολύ ακραίο. Πώς θα μπορούσε μια απόφαση μας να επηρεάσει το μέλλον ολόκληρης της ανθρωπότητας; Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι κανένας δεν τολμάει να μπει στη θέση του Joel και να σκεφτεί τι θα αποφάσιζε στη θέση του, πόσο μάλλον να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι όλοι μέσα μας, όπως κι εκείνος, κρύβουμε έναν Άγιο κι ένα τέρας που συνυπάρχουν και πότε κερδίζει ο ένας και πότε το άλλο. Το διστακτικό «εντάξει» της Ellie λίγο πριν πέσουν τα credits τα λέει όλα εξάλλου.
