31 Μαΐου 2020
Εν μέσω μιας πρωτόγνωρης πανδημίας, τα Πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο επιχείρησαν να βγουν από τη συνηθισμένη διαδικασία διεξαγωγής των μαθημάτων και των εξετάσεων.Δοκίμασαν νέες εναλλακτικές μεθόδους προκειμένου οι φοιτητές να κατορθώσουν να εξεταστούν στα μαθήματα τους, αφού πρώτα τα παρακολουθήσουν μέσω βιντεοκλήσεων, χωρίς να δημιουργηθεί πρόβλημα καθυστέρησης της χρονιάς ή ακόμη και αναβολής αυτής.
Τα Τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα λοιπόν, μπήκαν στην διαδικασία ενός «εκπαιδευτικού πειράματος», προκειμένου να αξιολογήσουν με νέους τρόπους την ετοιμότητα των φοιτητών, αλλά και την αποτελεσματικότητα ενός νέου συστήματος αξιολόγησης.
Ως φοιτητής λοιπόν, είχα την ευκαιρία να εξεταστώ αλλά και να παρακολουθήσω με αυτόν τον εναλλακτικό (και συγχρόνως πρωτότυπο) τρόπο το μάθημα και θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μερικές σκέψεις μου, σχετικά με τα θετικά αλλά και τα αρνητικά σημεία που παρουσίασε αυτή η πρωτόγνωρη μέθοδος αξιολόγησης.
Τα θετικά στοιχεία του ηλεκτρονικού μαθήματος είναι τα ακόλουθα :
1) Πρακτικότητα χωρίς σύνορα:
Μέσω των ηλεκτρονικών μαθημάτων η απόσταση δεν είναι πλέον εμπόδιο στη μάθηση.Ένας υπολογιστής και μια διαδικτυακή σύνδεση είναι αρκετή για την παρακολούθηση του μαθήματος, αυτά τα δύο και μόνο. Αυτό ειδικότερα έχει τεράστια εφαρμογή και σε όσα παιδιά σπουδάζουν στο εξωτερικό και δεν μπορούν να μεταβούν στην χώρα όπου φοιτούν. Μέσω αυτής της νέας κανονικότητας λοιπόν, όλα γίνονται μέσα από το διαδίκτυο, επομένως προβλήματα σχετικά με την παρουσία του φοιτητή στο μάθημα δεν θα υπάρχουν. Ο κάθε φοιτητής μπορεί να συνδεθεί παντού και όποτε αυτός επιθυμεί. Ακόμα και στην Αμερική να σπουδάζει κάποιος και να βρίσκεται λόγω της πανδημίας στην χώρα του δεν θα προκύπτει κανένα πρόβλημα, καθώς τα ηλεκτρονικά μαθήματα δεν έχουν σύνορα ή αποστάσεις.
2) Εύκολα Προσαρμόσιμο:
Ο καθηγητής έχει την ευκαιρία να προσαρμόσει το μάθημα ανάλογα με τις ανάγκες που καλούνται να ανταπεξέλθουν οι φοιτητές , ή ακόμα και να ξεχωρίσει τα σημαντικά χωρίς να βασίζεται στην απόδοση των μαθημάτων, ενώ εφόσον επιθυμεί να προσθέσει κάποια έξτρα μαθήματα όταν το κρίνει απαραίτητο θα έχει την δυνατότητα να το υλοποιήσει.
Απώτερος σκοπός όλων των παραπάνω είναι η -όσο το δυνατόν- καλύτερη κάλυψη της ύλης, έτσι ώστε οι φοιτητές να γράψουν στις εξετάσεις έχοντας αντιληφθεί πλήρως κάθε πιθανό ζήτημα, χωρίς να μείνει κάποιος παραπονεμένος.
3) Μεγαλύτερη συμμετοχή από τους φοιτητές:
Μπορεί να ακουστεί περίεργο, αλλά αποτελεί κρυφό μυστικό για όλους μας το γεγονός ότι πολλοί φοιτητές δεν παρακολουθούν συχνά τα μαθήματα της σχολής τους. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί αργούν να ξυπνήσουν (ειδικότερα όταν τα μαθήματα τους είναι Πχ 09:00 το πρωί και έχουν να διανύσουν μια απόσταση πάνω των 30 λεπτών για τη σχολή τους), είτε γιατί θεωρούν πως δεν θα τους ωφελήσει σε κάτι, επιλέγοντας οποιαδήποτε δραστηριότητα εκτός της συμμετοχής μέσα στο μάθημα. Παράλληλα, δεν είναι λίγες οι φορές που φοιτητές δεν πήγαν σε ένα μάθημα εξαιτίας του φόβου της φασαρίας μέσα σε μια γεμάτη αίθουσα αποφεύγοντας τέτοιου είδους πιθανότητες.
Όμως με τα ηλεκτρονικά μαθήματα όλα τα παραπάνω δεν ισχύουν καθώς δεν χρειάζεται να μεταβεί κανένας πουθενά, ούτε να διανύσει οποιαδήποτε απόσταση. Μέσω των ηλεκτρονικών μαθημάτων, το μόνο που πρέπει να κάνει κανείς είναι να ανοίξει τον υπολογιστή του και να μπει στο μάθημα. Με αυτόν τον τρόπο εξαφανίζονται δυσκολίες που τυχόν προέκυπταν όπως τα παραπάνω που ανέφερα. Επομένως, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η διευκόλυνση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη, πράγμα που θα οδηγήσει ολοένα και περισσότερο κόσμο στη συχνή παρακολούθηση, ενώ ο καθηγητής θα μιλάει μέσω κάμερας σε όλους τους φοιτητές. Εκεί αν κάποιος επιθυμεί μπορεί να πάρει τον λόγο (επιτυγχάνεται η αποφυγή φασαρίας που συναντάται μέσα στην αίθουσα) ειδάλλως απλά τον ακούει και τον βλέπει και δεν θα αποσπάται η προσοχή του περαιτέρω.
Όπως υπάρχουν θετικά έτσι υπάρχουν και τα αρνητικά τα οποία πολλοί επικαλούνται προκειμένου να αποδείξουν πως η φυσική παρουσία στα μαθήματα και στον χώρο του πανεπιστήμιου δεν μπορεί να αντικατασταθεί μέσω μιας ψηφιακής πλατφόρμας.
Ορισμένα από τα αρνητικά στοιχεία είναι τα ακόλουθα:
1) Έλλειψη επικοινωνίας:
Λόγω της έλλειψης επικοινωνίας, μιας και τα μαθήματα δεν γίνονται δια ζώσης, δεν υπάρχει η άμεση επαφή με τους καθηγητές ώστε αν θέλει κάποιος να ρωτήσει κάτι προσωπικά να μην λυθεί η απορία κατευθείαν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μαζεύονται οι απορίες χωρίς απάντηση και αυτό ίσως δημιουργήσει κάποιο πιθανό λάθος στην εξέταση. Όταν το μάθημα γίνεται από κοντά μπορείς με μεγαλύτερη ευκολία να προσεγγίσεις τον καθηγητή και να λύσεις ότι θέμα που έχεις.
Καλώς η κακώς, πολλοί δεν επιλέγουν την αποστολή e-mail ώστε να διευθετηθεί κάθε απορία ή ακόμα και πολλοί δεν έχουν το ίδιο θάρρος για να το κάνουν. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να λυθεί (διότι για κάθε πρόβλημα υπάρχει και μια λύση) αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα έχει τη δύναμη της άμεσης επαφής. Προσωπικά, δεν συγκρίνεται το να μπορείς να συζητήσεις με κάποιον καθηγητή από κοντά. Και τα πλεονεκτήματα αυτού είναι πιο πολλά από ένα απλό e-mail, ενώ δεν είναι λίγες φορές που με βοήθησε η απευθείας επικοινωνία με τον καθηγητή. Ωστόσο, ακόμα και να στείλεις μήνυμα, πιστεύω πως δεν θα αποκτήσεις την ίδια οικειότητα.
2) Σύνδεση-Επιπτώσεις:
Δεν είναι λίγες οι φορές που στο μάθημα χάθηκε η σύνδεση με αποτέλεσμα να χάσεις μια σημαντική διάλεξη. Το γεγονός ότι κανείς δεν έχει το ίδιο δίκτυο, ούτε την ίδια δυνατότητα σύνδεσης είναι κάτι λογικό. Ωστόσο, το θέμα της σύνδεσης δεν έχει σε τόσο μεγάλο βαθμό επιπτώσεις στο ηλεκτρονικό μάθημα καθώς αυτό με κάποιον τρόπο αναπληρώνεται ή τα κενά καλύπτονται από την ίδια τη διάλεξη. Όταν πρόκειται για εξετάσεις όμως, η σύνδεση είναι καθοριστική. Ειδικά σε περιπτώσεις όπου πέφτει το σύστημα με αποτέλεσμα να μην μπορεί ο φοιτητής να στείλει τις απαντήσεις του. Το σημαντικό είναι να παραμείνει ο φοιτητής ψύχραιμος χωρίς τον φόβο της επανεξέτασης.
3) Αντιγραφή:
Το φαινόμενο της αντιγραφής θα παρατηρείται πιο έντονα, μιας και δεν θα υπάρχει έλεγχος παρόμοιος με την φυσική παρουσία. Επομένως, το τι πήρε κάποιος από έναν συμφοιτητή του δεν θα γίνεται αντιληπτό με αποτέλεσμα να μην τηρείται το αδιάβλητο της εξέτασης (παρόλο που ο διαχωρισμός σε πολλές ξεχωριστές ομάδες βοηθάει καθώς όταν υπάρχουν διαφορετικά θέματα με κάποιον που ίσως στόχευες να συνεργαστείς, τότε δεν μπορείς να κάνεις τίποτα διαφορετικό από το να στηριχτείς στις δικές σου και μόνο δυνάμεις, που είναι και το καλύτερο).
Αν και είναι ένα ζήτημα που λύνεται σταδιακά δεν είναι σίγουρο πως μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή εξαιτίας κάποιων δυσκολιών που προκύπτουν και όπως είναι λογικό δεν μπορεί να λυθεί σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα .
Το σημαντικό είναι όμως ότι κάθε καθηγητής ξέρει την απόδοση του φοιτητή και το υπό ποιες συνθήκες μπορεί να αντεπεξέλθει και υπό ποιές όχι.
Κατά την γνώμη μου, αν σε μια εξέταση ενός μαθήματος διαβάσεις όπως πρέπει, δεν έχεις να φοβηθείς τίποτα.
Κλείνοντας, η συγκυρία του ιού έφερε μεγάλες αλλαγές τόσο σε ακαδημαϊκό επίπεδο, όσο και σε οικονομικό. Με άλλα λόγια , η πανδημία δοκίμασε τους φοιτητές ως προς τις ψυχικές αντοχές πρωτίστως αλλά και ως προς την εξοικείωση τους με τα ψηφιακά συστήματα (σε πολλούς μέχρι τώρα δεν ίσχυε κάτι τέτοιο, πριν την εμφάνιση των ηλεκτρονικών μαθημάτων). Ο ιός θα λέγαμε ότι μας δίδαξε να προσαρμοζόμαστε σε διαφορετικές καταστάσεις και να «ξεφεύγουμε» από ένα συνηθισμένο τρόπο αξιολόγησης σε μορφή «ρουτίνας», ο οποίος εδώ και πάρα πολλά χρόνια διέπει το σύστημα εξετάσεων.
Η αλλαγή και η απόκτηση νέων εμπειριών ποτέ δεν αποτέλεσε εμπόδιο στην μάθηση, ενώ μένει να δούμε αν τα ηλεκτρονικά μαθήματα αποτέλεσαν σύμμαχο των φοιτητών ή αν τελικά αποτέλεσαν μια ευκαιρία εξοικείωσης με τη ψηφιακή πραγματικότητα (ή αλλιώς τη νέα πραγματικότητα) συνυπολογίζοντας τα όσα συμβαίνουν στον κόσμο και τα όσα πιθανόν έχουμε ακόμα να αντιμετωπίσουμε. Ας ελπίσουμε ότι η επιστροφή στις αίθουσες δεν θα καθυστερήσει και του χρόνου τέτοια εποχή να το θυμόμαστε σαν κάτι καινούργιο και συγχρόνως πρωτοποριακό, που μόνο καλό μας έκανε.
