Η θητεία Μπάιντεν συνοδεύτηκε από μία δυσπιστία γύρω από τις νέες τεχνολογίες και τους εκπροσώπους τους. Με την ορκωμοσία Τραμπ το σκηνικό φαίνεται να αλλάζει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Εντωμεταξύ, η Ευρώπη εξακολουθεί να αποτελεί τον πιο σκληρό κριτή γύρω από οποιαδήποτε τεχνολογική καινοτομία. Το ερώτημα είναι ένα: θα παραμείνει αμετακίνητη γύρω από τις αυστηρές της θέσεις ή θα αναγκαστεί να κάνει αμοιβαίες υποχωρήσεις για να διατηρήσει τη δύναμή της;
Τι συμβαίνει;
Ξεκινώντας από τον Έλον Μάσκ, τον δισεκατομμυριούχο στο τιμόνι της Tesla και της Χ, είναι γνωστή η συμπάθεια που τρέφει για τον Ντόναλτ Τραμπ. Και μάλιστα ήδη πολύ πριν αρχίσουν να την επιδεικνύουν οι υπόλοιποι τεχνολογικοί «ολιγάρχες».
Ανεξάρτητα τι πιστεύει κανείς για τον ίδιο (ειδικά μετά από τον περίφημο χαιρετισμό του στην ορκωμοσία του πλανητάρχη), στήριξε τον Tραμπ στην προεκλογική του εκστρατεία, γεγονός που εκτιμήθηκε. Συγκεκριμένα, του υποσχέθηκε καίριο ρόλο στο «Τμήμα Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας» που πρόκειται να συσταθεί («Department of governence efficiency»), του οποίου η νομιμότητα φαίνεται ήδη να αμφισβητείται.
Για τον Μαρκ Ζουκεμπεργκ μπορούμε να υπενθυμίσουμε την εγκατάλειψη της πολιτικής του Fact Checking. Επρόκειτο για πολιτική που στόχευε στην πρόληψη διαρροής εσφαλμένων ειδήσεων.
Ανεξαρτήτως αν το πετύχαινε ή όχι, η κίνηση να σταματήσει τις ενέργειές της τη στιγμή που ο Τραμπ αναλάμβανε τα ηνία, μάλλον μόνο τυχαία δεν έγινε. Αποτελεί ξεκάθαρα πολιτική κίνηση εκ μέρους της Μeta. Σύμφωνα με την πολιτική επιστήμη, όπως τα κόμματα επιβιώνουν με έριδες έτσι και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ευημερούν εκεί όπου υπάρχει αντιπαράθεση. Και ποιος καλύτερος από το να τροφοδοτήσει κλίμα αντιπαράθεσης- και στα social media- από τον νυν πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Συνεχίζοντας, οι επικεφαλής των Google, Amazon και Apple πραγματοποιούν ιδιωτικές συναντήσεις με Ρεπουμπλικανούς ενώ ένας αριθμός των δεξιώσεων που διεξήχθησαν προς τιμήν της ορκωμοσίας του Τραμπ χρηματοδοτήθηκε από τους εκπροσώπους στον τομέα της τεχνολογίας. Ενας από αυτούς και ο Σαμ Άλτμαν, ο CEO της OpenAI.
Ευρώπη
DSA και DMA: δύο κρίσιμοι κανονισμοί που ψηφίστηκαν και υιοθετήθηκαν επισήμως τον Οκτώβριο του 2022 επί της πρώτης θητείας της Φον ντερ Λάιεν στην Κομισιόν. Συγκεκριμένα, ο DSA ή αλλιώς «Νόμος για τις Ψηφιακές Αγορές» στοχεύει στην εποπτεία του περιεχομένου με αυστηρούς κανόνες για τον έλεγχο στις πολύ μεγάλες πλατφόρμες.
DMA ή αλλιώς Νόμος για ποιες ψηφιακές αγορές στοχεύει να χαλιναγώγησει τις λεγόμενες «gatekeepers» επιχειρήσεις. Χωρίς την αναγκαία εποπτεία, θα μπορούσαν να κάνουν κατάχρηση της θέσης τους και να πλήξουν τον υγιή ανταγωνισμό. Με άλλα λόγια, και οι δύο κανονισμοί θεσπίστηκαν με στόχο την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων των χρηστών και τη δημιουργία ενός χώρου υγιούς ανταγωνισμού.
Βάσει αυτών διεξάγονταν έρευνες εναντίον των Big Tech με στόχο την επιβολή των προστίμων που δύναται να φτάσουν ως και το 20% του ετήσιου τζίρου τους. Αν και κυκλοφορούν φήμες ότι έχουν παγώσει οι σχετικές έρευνες, οι εκπρόσωποι της ΕΕ τις διαψεύδουν κατηγορηματικά. Υποστηρίζουν ότι οι πιέσεις των Αμερικάνων δεν θα κάμψουν το ηθικό τους.
Γενικότερα, η ΕΕ προσπαθεί πάση θυσία να μην αφήσει την ανάθεση του δημοσίου διαλόγου σε επιχειρήσεις που στοχεύουν σε ίδιον κέρδος. Ως επί το πλείστον, δηλαδή, σε αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς. Βέβαια, η Ευρώπη δεν μπορεί να απαγορέψει τη δραστηριότητά τους δεδομένης της εξάρτησής της από αυτές. Αλλά και το να σταματήσουν οι τεχνολογικοί κολοσσοί να δραστηριοποιούνται σε αυτήν θα ήταν ένα τεράστιο για αυτούς οικονομικό πλήγμα. Αν λάβουμε υπόψιν ότι ΕΕ και ΗΠΑ ήταν από πάντα σύμμαχοι, μία τεχνολογική αποσύνδεση της πρώτης από τη τελευταία φαντάζει ακόμα πιο δύσκολη.
Συμπεράσματα
Έγκριτοι Ευρωπαίοι του κλάδου τάσσονται υπέρ της άποψης ότι η Ευρώπη πρέπει να βρει πάση θυσία τον τρόπο και τα μέσα για να επιβάλει τον DMA και τον DSA. Όσο πιο τεχνοκρατικά (με αποφυγή εμπλοκής δικαστηρίων) τόσο και το γρηγορότερο θα φανούν τα καρποφόρα αποτελέσματα από την επιβολή τους.
Ο αντίλογος εδώ όμως θα ήταν το κατά πόσο θα πληγεί ακόμα περισσότερο το κύρος της Ευρώπης. Κατά ποσό πάλι θα τρέχει πίσω από τις εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας; Και για πόσο ακόμα θα αντιδρά σε αλλαγές που φαίνονται αδύνατο να αναχαιτιστούν;
Πλέον, είναι τόσο εμφανές ότι η κάθε πλευρά προωθεί το δικό της συμφέρον και μόνο, που δεν μας κάνει καν εντύπωση αυτή η αλλαγή του αέρα. Κάποτε υπήρχε η υπόσχεση ότι τα social media δεν θα υπονόμευαν τον δημοκρατικό διάλογο. Η υπόσχεση μάλλον ξεχάστηκε κάπου στην πορεία. Ίσως, όμως, απλά να θάφτηκε κάτω από πολλά εκατομμύρια.
