Μέσα σε αυτήν τη χαοτική συνθήκη που βιώνουμε σε πολλά επίπεδα της ζωής μας, το μίσος που διοχετεύουμε συνεχώς αναμεταξύ μας και η ανάγκη μας να βάζουμε ταμπέλες, ώστε να πάρουμε μια απόλυτη θέση στα πράγματα που μας συμβαίνουν, αποτέλεσαν την αφορμή για τις τρεις κινηματογραφικές προτάσεις που ακολουθούν. Κοινό στοιχείο των τριών αυτών ταινιών είναι κυρίως το αντιναζιστικό τους μήνυμα καθώς και η εναντίωση κι ο αγώνας του ανθρώπου μπροστά σε κάθε προσπάθεια υποδούλωσής του.
1. And Tomorrow the Entire World* (2020)
Η γερμανογαλλικής παραγωγής ταινία «And Tomorrow the Entire World» (γερμ. τίτλος: Und morgen die ganze Welt) πραγματεύεται το θέμα της βίας ενάντια στον φασισμό θέτοντας στον θεατή διάφορους προβληματισμούς. Η Luisa (Mala Emde), μια φοιτήτρια Νομικής στο Μάνχαϊμ της Γερμανίας φεύγει από το συντηρητικό περιβάλλον του σπιτιού της και γίνεται μέλος σε ένα αντιφασιστικό κοινόβιο. Σε αυτό το κοινόβιο παρά το ότι ζουν άνθρωποι που μάχονται σθεναρά τον φασισμό ‒έχουν δηλαδή έναν κοινό στόχο‒ δημιουργούνται διαφωνίες μεταξύ τους ως προς τις μεθόδους που πρέπει να χρησιμοποιούν στον αγώνα τους κι έτσι σχηματίζονται δύο υποομάδες. Η μία προτάσσει τη βία ως τον μοναδικό τρόπο αντιμετώπισης του φασισμού, ενώ η άλλη εμφανίζεται πιο μετριοπαθής και είναι αντίθετη με κάθε μορφή βίας. Μέσα από αυτόν τον εσωτερικό διαχωρισμό ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα επίκαιρο και βαθύ ερώτημα: το κατά πόσο η βία δικαιολογείται στην προσπάθεια καταπολέμησης του φασισμού. Συνοπτικά, θα λέγαμε πως είναι μια ταινία που μιλά για τον αγώνα της νεολαίας απέναντι σε κάθε τι συντηρητικό και φασιστικό μέσα σε ένα γενικότερο κλίμα έξαρσης των ναζιστικών μορφωμάτων.
*O τίτλος είναι παρμένος από ένα ναζιστικό προπαγανδιστικό τραγούδι και επίσημο τραγούδι της Χιτλερικής Νεολαίας, «Es zittern die morschen Knochen» («Τρέμουν τα σάπια κόκκαλα»), το οποίο αναφέρει σε ένα σημείο: «σήμερα η Γερμανία ανήκει σε εμάς, και αύριο ο κόσμος όλος» («Today Germany belongs to us, and tomorrow the entire world»). (Πηγή: Wikipedia)
2. Skin (2018)
Η ταινία «Skin», δοσμένη μέσα από τη ματιά του Εβραίου σκηνοθέτη, Guy Nattiv, βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που αφορούν τη ζωή του πρώην νεοναζί, Bryon Widner, και το δύσκολο ταξίδι του προς τη λύτρωση. Είναι μια ταινία συνειδητοποίησης και ολικής αλλαγής ενός ανθρώπου, τόσο όσον αφορά τις πεποιθήσεις του και τον τρόπο ζωής του, όσο και της εξωτερικής του εμφάνισης. Ο Bryon (Jamie Bell), ο οποίος με όχημα τον έρωτά του για μια γυναίκα και μητέρα τριών παιδιών, την Julie Price (Danielle Macdonald), μεταμορφώνεται σιγά σιγά από έναν αιμοσταγή, βίαιο και μόνιμα θυμωμένο άνθρωπο σε έναν άνθρωπο που εκφράζει τις ευαισθησίες του προς τα παιδιά και τον σκύλο του και γεμίζει με πολλή αγάπη για τη γυναίκα αυτή, που στάθηκε αφορμή να αλλάξει όλη του η ζωή. Πρόκειται για μια σκληρή ταινία που μας παραπέμπει σε μια άλλη μεταφορά του ίδιου θέματος στον κινηματογράφο· στο «American History X». Οι δύο ταινίες μοιάζουν αναφορικά με τη βία και τις δράσεις των νεοναζιστικών οργανώσεων καθώς και με την προσπάθεια των πρωταγωνιστών να ξεφύγουν από αυτές και να ζήσουν μια ήρεμη και ανθρώπινη ζωή.
3. Sophie Scholl: The Final Days (2005)
Μόναχο, Φεβρουάριος 1943. Η 21χρονη φοιτήτρια Sophie Scholl (Julia Jentsch) μαζί με τον 24χρονο αδερφό της, Hans Fritz Scholl (Fabian Hinrichs) αποφασίζουν να μοιράσουν προκηρύξεις που εκφράζουν απόψεις ενάντια στο ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ μέσα στο πανεπιστήμιο. Δυστυχώς, όμως, γίνονται αντιληπτοί από τον επιστάτη, ο οποίος τους καταδίδει στη Γκεστάπο και συλλαμβάνονται. Έτσι, περνούν από μια σειρά ανακρίσεων μέχρι να ομολογήσουν. Ύστερα, με συνοπτικές διαδικασίες γίνεται η δίκη τους με την οποία καταδικάζονται σε θάνατο. Μαζί τους καταδικάζεται κι ένα ακόμα μέλος της οργάνωσης «Λευκό Ρόδο» (γερμ. Weiße Rose) στην οποία ανήκαν, ο Christoph Hermann Probst (Florian Stetter). Το «Λευκό Ρόδο» ήταν μια φοιτητική αντιστασιακή οργάνωση ενάντια στη ναζιστική Γερμανία που χρησιμοποιούσε μη βίαια μέσα για τον αγώνα της. Η ταινία αυτή βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα που έχουμε μέσα από ανέκδοτα έγγραφα και μαρτυρίες και αφορούν τις τελευταίες μέρες της Sophie Scholl. Μέσα από την ταινία προβάλλεται, θα λέγαμε, ένα παράδειγμα ανθρώπου που δεν δίστασε να υποστηρίξει με σθένος τις απόψεις του μέχρι το τέλος, προσβλέποντας σε έναν κόσμο πιο ελεύθερο χωρίς βία, πολέμους και διαχωρισμούς.
Τέλος, αξίζει να υπογραμμιστεί πως ο χώρος της τέχνης μάς έχει χαρίσει μια πληθώρα έργων που προσφέρουν τροφή για σκέψη στον καθένα από εμάς. Αποτελεί, θα λέγαμε, ένα αποκούμπι στη ζωή του ανθρώπου και συνάμα μια πηγή προβληματισμού και αναθεώρησης των πραγμάτων που ξέρουμε ή που συνηθίσαμε να πιστεύουμε.
