19 Φεβρουαρίου 2022
Το γεγονός ότι πολλοί συγγραφείς ή εν γένει καλλιτέχνες επιλέγουν να αναφερθούν στα δημιουργήματα τους ως «παιδιά» τους δεν είναι διόλου τυχαίο αλλά αντιθέτως περιέχει μια γερή δόση αλήθειας. Αμφότεροι, γονείς και δημιουργοί, επενδύουν χρόνο, διάθεση και ενέργεια σε κάτι που ενδεχομένως θεωρούν ως μικρογραφία του εαυτού τους. Εναποθέτουν ελπίδες και όνειρα στη μετέπειτα πορεία τους. Κι όμως, τόσο τα παιδιά όσο και τα καλλιτεχνικά έργα, αξιοποιώντας τα δοσμένα με αγάπη εφόδια τους, μόλις βγουν στον έξω κόσμο δεν μπορούν να κάνουν τίποτα άλλο από το να χαράξουν τη δική τους, μοναδική και αυτόνομη πορεία.
Αυτήν δηλαδή που έχει πάρει εδώ και λίγο καιρό το καινούριο βιβλίο του γνωστού συγγραφέα Αυγούστου Κορτώ που ακούει στο όνομα «Μισό Παιδί».
Αν κανείς διαβάσει το οπισθόφυλλο, η υπόθεση σε έχει ήδη κερδίσει. Ένα μυστήριο (πρωτότυπο εγχείρημα για τον Κορτώ που μας έχει συνηθίσει στα μονοπάτια του κοινωνικού μυθιστορήματος), σχετικά με μία μαζική ανθρωποκτονία σε ένα ακριτικό χωριό της Θράκης. Θύματα υπήρξαν ο διευθυντής του μοναδικού σχολείου της περιοχής και οι μαθητές του. Θύτης και συγχρόνως θύμα αφού μετά την πράξη του αυτοπυρπολήθηκε, ένας εξ αυτών, ο 17χρονος Αντώνης Ράπτης.
Με αυτά τα δεδομένα, το βιβλίο πορεύεται προς μία απάντηση προς το βασανιστικό ερώτημα, πώς κάποιο, πόσο μάλλον ένα παιδί, μπορεί να οδηγηθεί σε μία τόσο αποτρόπαια πράξη αλλά και όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά «Όταν ένα παιδί σκοτώνει άλλα παιδιά, εξακολουθεί να είναι παιδί»;
Τα γεγονότα του βιβλίου εκτυλίσσονται με φόντο τη σύγχρονη ελληνική επαρχία. Ο σκοταδισμός, οι απαρχαιωμένες προκαταλήψεις και νοοτροπίες, η θεμελιακότητα του θεσμού της οικογένειας αποτελούν τα στοιχεία που συνθέτουν μία εικόνα που θυμίζει αφηγήσεις των παππούδων μας ή σκηνές από παλιές ταινίες.
Κι όμως, το ότι τα κατάλοιπα μίας προηγούμενης εποχής εξακολουθούν έως και σήμερα να ταλανίζουν τους ανθρώπους σε απομονωμένες και μη περιοχές δεν αποτελεί παρά μια πραγματικότητα. Έτσι, ο συγγραφέας επιλέγει να προσεγγίσει με βαθιά κατανόηση και όχι επικριτικό ύφος τους χαρακτήρες του, δείχνοντας την ανθρώπινη όψη τους.
Γιατί τόσο ο ξενοδόχος όσο και οι γονείς των θυμάτων, ανθρώπινα προσεγγίζουν τον πρωταγωνιστή της ιστορίας τον συγγραφέα, Φίλιππο Σέξτο. Ο ήρωας, μέσω της αφηγηματικής σκοπιάς του οποίου παρακολουθούμε την εξέλιξη της υπόθεσης αντιπροσωπεύει, σε αντιδιαστολή με ό,τι ειπώθηκε προηγουμένως, μία πιο μοντέρνα εποχή και κοινωνία. Είναι Αθηναίος, Εξαρχιώτης («Άγγελος» μάλιστα, μ’ ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον background) με μία κόρη vegan και ακτιβίστρια, και με ανησυχίες στο μυαλό του, οικείες σε κάθε κάτοικο μίας μεγαλούπολης του σήμερα. Ωστόσο, μπροστά στη φρίκη της τραγωδίας, οι δύο αντικρουόμενες κοσμοθεωρίες συναντιούνται, παραμερίζουν τις διαφορές τους και επικοινωνούν: ειλικρινά & ουσιαστικά.
Ακόμα κι αν δεν θέλω να προβώ στις περί της πλοκής λεπτομέρειες και κάνω spoiler στους επίδοξους αναγνώστες του βιβλίου οφείλω να ομολογήσω κάτι. Στην αρχή, προβληματίστηκα ιδιαίτερα γιατί μπροστά στη θέα μόλις 257 σελίδων, εντόπισα μια εκτενή ανάλυση πολλών χαρακτήρων. Ούσα συνηθισμένη σε μία κλασική μορφή μυστηρίου, βασισμένης στην επίγνωση πραγματικών περιστατικών και την αποκάλυψη μαρτυριών, μου φάνηκε περίεργο να βρίσκονται στη θέση τους ιστορίες από το παρελθόν των ηρώων. Έτσι, χρειάστηκε σκέψη για να καταλήξω στο ακόλουθο συμπέρασμα.
Σε ένα τετελεσμένο έγκλημα με τον δράστη, το μέσο και τα θύματα ήδη γνωστά, το μόνο που μένει προς διερεύνηση είναι το κίνητρο. Το οποίο κίνητρο δεν εντοπίζεται με τον στερεοτυπικό μεγεθυντικό φακό, όπως έχουμε στο μυαλό μας λόγω των αφηγήσεων που έχουμε συνηθίσει, με εξέχοντα παραδείγματα αυτά της Αγκάθα Κρίστι ή του Κόναν Ντόιλ, αλλά με μια ματιά στη ψυχοσύνθεση του θύτη. Με άλλες λέξεις, όχι μόνο στα εξωτερικά γεγονότα αλλά και το μυστήριο που συμβαίνει μέσα σε κάθε άνθρωπο. Στα βιώματα και τις εμπειρίες, τα παιδικά χρόνια και τις γονεϊκές επιρροές, στο ποιοι είμαστε και σε ποια όρια μας επιτρέπει η κοινωνία να το εκφράσουμε .
Έτσι, με τα back story των πρωταγωνιστών, κυρίως δε του τραγικού ήρωα, Αντώνη Ράπτη πορευόμαστε προς το τέλος του βιβλίου, και ενώ έχει προηγηθεί η σύνθεση μιας ανατριχιαστικής ατμόσφαιρας, καταλήγουμε σε ένα ικανοποιητικά ανατρεπτικό plot twist που δικαιολογεί οποιοδήποτε κενό είχε μείνει στον αναγνώστη. Κι όλα αυτά, με ένα διακριτικό νεύμα προς την αξία της διαφορετικότητας, που ανέκαθεν ο συγγραφέας με τόσο σεβασμό πρεσβεύει.
«Γιατί όλοι οι άνθρωποι πιστεύουν πως κρύβουν μέσα τους ένα βιβλίο» αναφέρει σε κάποιο σημείο ο Κορτώ, ο οποίος , μέσα από το «Μισό Παιδί», αποκαλύπτει ακόμα έναν από τους θησαυρούς που έκρυβε ο ίδιος.
Ανακοινώθηκε πρόσφατα ότι το «Μισό Παιδί» θα μεταφερθεί και στη μικρή οθόνη, από τον δημιουργό Πάνο Κοκκινόπουλο.
