Unpopular opinion: το νομοσχέδιο μπορεί και να βοηθήσει

14 Φεβρουαρίου 2021

Το ελληνικό κοινοβούλιο υπερψήφισε το περιβόητο νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας που σηματοδοτεί πρωτοφανείς αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μέσα σε ένα γενικευμένο κλίμα πόλωσης για πέντε σερί εβδομάδες, είδαμε εικόνες που δεν θύμιζαν σε καμία περίπτωση καθεστώς lockdown, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Για αυτές τις ανεπίτρεπτες κατά τ’ άλλα εικόνες ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό η κυβέρνηση που έφερε προς ψήφιση στη Βουλή ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα νομοσχέδια των τελευταίων ετών, σε μία περίοδο που δεν ενδείκνυται οποιαδήποτε μορφή συνωστισμού. «Δέχομαι το ρίσκο», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Αλέξης Τσίπρας στην ερώτηση του Αντώνη Σρόιτερ, σχετικά με την πιθανότητα μόλυνσης στη διάρκεια των διαδηλώσεων, δήλωση που εξόργισε, δικαιολογημένα, πολλούς. Στην πραγματικότητα όμως, η ίδια η κυβέρνηση δέχτηκε προ πολλού το ρίσκο να φέρει ένα νομοσχέδιο που γνώριζε ότι καλώς ή κακώς θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις. Εν πάση περιπτώσει, αυτές οι εικόνες αποτέλεσαν την ταφόπλακα, για όσους φοιτητές ήλπιζαν να ξαναμπούν στα πανεπιστήμια από το προσεχές εξάμηνο. Οι συγκεκριμένες εστίες υπερμετάδοσης, όπως μάθαμε να λέμε, μάλλον θα παρατείνουν τον εγκλεισμό των φοιτητών στα σπίτια, παρά θα επισπεύσουν την επιστροφή τους στα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Εδώ ταιριάζει ίσως το meme με τον ποδηλάτη που βάζει ο ίδιος το εμπόδιο στους τροχούς, με αποτέλεσμα να πέσει… Για να μην μακρηγορούμε όμως αναίτια, πάμε στο δια ταύτα της υπόθεσης: το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο, το αυταρχικό νομοσχέδιο, ακόμα και το «χουντικό» νομοσχέδιο, το οποίο είδαμε με πολλούς επιθετικούς προσδιορισμούς να εμφανίζεται στα Social Media και στα διάφορα site. Πανεπιστημιακή αστυνομία Κακά τα ψέματα, η σύσταση ειδικού σώματος φρουρών που θα υπάγεται στην Ελληνική Αστυνομία με αρμοδιότητα τη φύλαξη ορισμένων ΑΕΙ της χώρας, αποτέλεσε τη σπίθα που πυροδότησε την εκρηκτική ύλη. «Παρέμβαση στο αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ» είπαν κάποιοι, ενώ άλλοι δεν δίστασαν να προσιδιάσουν αυτό το νομοσχέδιο με πρακτικές της Επταετίας, διακηρύττοντας το σύνθημα «η Χούντα δεν τελείωσε το ‘73». Προς έκπληξή τους, η Δικτατορία τελείωσε τότε και ευελπιστούμε να μην την ξαναδούμε στον αιώνα τον άπαντα. Πράγματι, ο όρος αστυνομία στο πανεπιστήμιο ηχεί παράξενα στο αυτί ενός δημοκράτη. Κι εγώ ο ίδιος θα προτιμούσα, όπως είπε η πλειονότητα της αντιπολίτευσης τη σύσταση μιας ιδιωτικής ομάδας φύλαξης που θα υπάγεται στην πρυτανεία. Αυτό που δεν μας είπε η αντιπολίτευση είναι ότι αυτή η μέθοδος δοκιμάστηκε και απέτυχε πα-τα-γω-δώς. Τρανό παράδειγμα αυτής της αποτυχίας αποτελεί το ΑΠΘ, το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο ΑΕΙ της χώρας στο οποίο έχω την τύχη να φοιτώ.

Σε ποιους αφέθηκε λοιπόν, η φύλαξη του ΑΠΘ; Σε μερικούς υπέρ του δέοντος διακριτικούς τύπους που μάλλον αγγαρεία έκαναν εκεί, παρά μεριμνούσαν για την ασφάλεια των φοιτητών. Ας με συγχωρέσουν για την έκφραση, όσοι πραγματικά έκαναν δουλειά και δεν άξιζαν τον χλευασμό και την κοροϊδία που τους επέρριπτε η μεγάλη πλειοψηφία του φοιτητικού σώματος. «Κάθε καρυδιάς καρύδι», κυκλοφορούσε ανενόχλητο μέσα στο Campus, ψάχνοντας υποψήφια θύματα ή υποψήφιους πελάτες για να πουλήσει την πραμάτεια του υπό το άβατο του πανεπιστημιακού ασύλου. Προσωπικά, δεν ανέχομαι να περιπλανιέμαι στους χώρους του πανεπιστημίου μου και να με καλούν οι διάφοροι επιτήδειοι να αγοράσω «μαύρο». Επίσης δεν ανέχομαι σε ημέρα αργίας, όπου δεν υπάρχει ψυχή στο πανεπιστήμιο να μην μπορώ να μπω μέσα να βγάλω μια φωτογραφία, χωρίς να νιώθω απειλητικά βλέμματα να με κοιτούν, μήπως και στρέψω την κάμερα προς αυτούς. Και συνεχίζω… Αδυνατώ να διανοηθώ ότι οι ιδιωτικοί φύλακες, αντί να τους απομακρύνουν κάθονται και πιάνουν ψιλή κουβεντούλα μαζί τους, σφυρίζοντας αδιάφορα για την παρουσία τους. Σε όλα τα παραπάνω υπήρξα αυτόπτης μάρτυρας. Περιττό να αναφέρω τον φόβο που βιώνουν οι φοιτητές που έχουν την ατυχία να τελειώνουν τα μαθήματά τους, αργά το βράδυ ή τις δεκάδες απόπειρες κλοπών και βιασμών, οι οποίες έχουν δει, κατά καιρούς, το φως της δημοσιότητας, χωρίς να κουνηθεί φύλλο. Με λίγα λόγια, ποσώς με ενδιαφέρει πώς θα ονομάζεται αυτό το νέο σώμα φύλαξης και σε ποιον θα υπάγεται. Αρκεί να κάνει σωστά τη δουλειά του. Για πολλοστή φορά σε αυτήν τη χώρα, χάνουμε το δάσος και βλέπουμε μονάχα το δέντρο. Στην προκειμένη, το δάσος είναι η ασφάλεια των φοιτητών και το δέντρο είναι ποιος θα την αναλάβει. Επομένως, η ίδρυση πανεπιστημιακής αστυνομίας μπορεί να θεωρηθεί κι ως ένα αναγκαίο κακό, αφού οι εναλλακτικές λύσεις, λυπάμαι, αλλά δεν απέδωσαν τα επιθυμητά. Εφόσον δεν υπερβεί τον ρόλο που της έχει επιφορτιστεί δεν θεωρώ ότι συντρέχει λόγος ανησυχίας. Μακάρι να μην είχαμε φτάσει σε αυτό το σημείο και μακάρι να απαλλαγούμε σύντομα από την παρουσία της, όταν τα ίδια τα πανεπιστήμια θα έχουν εξασφαλίσει τον έλεγχο της εύρυθμης λειτουργίας τους. Ισχυρή εναντίωση στις προθέσεις της κυβέρνησης

Ποιοι όμως προΐστανται των κινητοποιήσεων κατά της επιβολής αυτού του νομοσχεδίου; η απάντηση είναι απλή: αυτοί οι τάχα προοδευτικοί που στην πραγματικότητα είναι τα άτομα με τις μεγαλύτερες συντηρητικές αγκυλώσεις, τουλάχιστον σε αυτόν τον τομέα. Αυτοί που ακούν τη λέξη αστυνομία και βγάζουν εξανθήματα, αυτοί που έχουν λερωμένη τη φωλιά τους. Και φυσικά δεν αναφέρομαι σε όλους τους φοιτητές που πρωτοστάτησαν στη διάρκεια των διαδηλώσεων, ασκώντας θεμιτή κριτική στα άρθρα του νομοσχεδίου. Αναφέρομαι σε αυτούς τους γνωστούς-άγνωστους που θέλουν να συντηρήσουν το κλίμα ανομίας και αταξίας μέσα στα πανεπιστήμια, ούτως ώστε αυτά να παραμείνουν ορμητήρια βίας και εγκληματικότητας. Η αληθινή χούντα δεν συνοδεύεται λοιπόν με την επιβολή της αστυνομίας, η φασιστική νοοτροπία είναι στην πραγματικότητα, βαθιά ριζωμένη στα σπλάχνα των κεντρικών πανεπιστημίων της χώρας. Εκεί όπου οι λίγοι παίρνουν τις αποφάσεις για τους πολλούς με πιο πρόσφατο παράδειγμα την αναβολή της εξεταστικής στο τμήμα της Φυσικής στο ΑΠΘ ως αντίδραση στο νομοσχέδιο, παρά την αντίθετη γνώμη της συντριπτικής πλειοψηφίας των φοιτητών. Εκεί όπου κάθε χρόνο ο Έλληνας πολίτης πληρώνει από την τσέπη του τους βανδαλισμούς των μπαχαλάκηδων, εκεί όπου οι αποφάσεις για κατάληψη λαμβάνονται αυθαίρετα, εκεί όπου οι καθηγητές φοβούνται να εκφράσουν ελεύθερα τα «πιστεύω» τους, μήπως τυχόν καταλήξουν σαν τον δύσμοιρο Πρύτανη της ΑΣΟΕΕ με κανα καδρόνι, περασμένο στο κεφάλι. Ως εδώ!

Φυσικά, εξαιρώ από τη συζήτηση τα περιφερειακά πανεπιστήμια της χώρας, εκ των οποίων τα περισσότερα από αυτά λειτουργούν υποδειγματικά, τουλάχιστον ως προς το θέμα της ασφάλειας των φοιτητών. Το ίδιο συμβαίνει και σε μερικά από τα κεντρικά, όπως το Πανεπιστήμιο Πειραιά ή το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Σε αυτά άλλωστε δεν θα παρέμβει κανένα ειδικό σώμα. Κανείς δεν ισχυρίστηκε ότι η αστυνομία θα αποτελέσει την πανάκεια για τα διαχρονικά κωλύματα που αντιμετωπίζει η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σίγουρα, η ασφάλεια δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα, αλλά είναι, κατά κοινή ομολογία, ένα από τα σημαντικότερα, γεγονός που δικαιολογεί τα χρήματα που θα δαπανηθούν. Προς αποφυγή οποιασδήποτε παρεξήγησης, το ΑΠΘ, όπως και τα άλλα ΑΕΙ των Αθηνών και της Πάτρας που πρόκειται να υπεισέλθει η μονάδα φύλαξης, δεν είναι κολαστήρια. Έχουν κάθε λόγο να περηφανεύονται για το επίπεδο σπουδών, το διδακτικό προσωπικό και τις επιδόσεις των φοιτητών που διακρίνονται ακόμα και σε διεθνές επίπεδο. Δυστυχώς όμως, η «μπανανία» στα αναφερθέντα πανεπιστήμια είναι ένα άκρως ελληνικό φαινόμενο που κάποιες μειονότητες συνεχίζουν απρόσκοπτα να τροφοδοτούν. Το ειδικό σώμα φύλαξης λοιπόν, σε συνδυασμό με την ελεγχόμενη είσοδο των φοιτητών και την τοποθέτηση καμερών ασφαλείας στα πανεπιστήμια αποτελούν μια παράτολμη και ριζοσπαστική κίνηση που ο χρόνος θα δείξει αν θα έχει αποτέλεσμα. Δυσκολεύομαι, ομολογώ, να κατανοήσω την καχυποψία κάποιων για τα κυκλώματα ασφαλείας και το επιχείρημα περί δημιουργίας ενός «Big Brother» εντός των πανεπιστημιακών τειχών, όταν στα κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού ο CCTV έλεγχος αποτελεί πάγια τακτική. Φαντάζομαι ότι δεν θα τοποθετηθούν δα και στις τουαλέτες, συνεπώς ο καθαρός ουρανός αστραπές δεν φοβάται…

Όσον αφορά το ζήτημα της ελεγχόμενης εισόδου, δεν νομίζω ότι υπάρχει υγιώς σκεπτόμενος φοιτητής που να μην τον βρίσκει σύμφωνο. Και πολύ άργησε μάλιστα να συμβεί, αφήνοντας το περιθώριο στον κάθε τυχάρπαστο να παρεισφρέει στα άδυτα του πανεπιστημίου και να απολαμβάνει τα προνόμια που αυτό του διασφαλίζει. Οι «παρακατιανές» διατάξεις Φυσικά, το νομοσχέδιο της κ. Κεραμέως δεν περιορίζεται μόνο στο ζήτημα της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Εκτείνεται και σε άλλες διαστάσεις, λιγότερο «εμπορικές» και περισσότερο ίσως ουσιαστικές. Οι ίδιες οι σχολές πλέον θα αποφασίζουν την ελάχιστη βάση εισαγωγής, αποκλείοντας, όπως λέει η αξιωματική αντιπολίτευση τουλάχιστον 24.000 μαθητές που θα γράψουν χαμηλό βαθμό στις Πανελλήνιες. Το κατά πόσο αυτή η διάταξη αποτελεί «ρουσφέτι» για τα ιδιωτικά κολλέγια, αλλά και σε ποιον βαθμό θα επηρεάσει τα χαμηλόβαθμα τμήματα της χώρας μένει να αποδειχθεί στην πράξη. Το σύστημα του διπλού μηχανογραφικού εγείρει ερωτήματα, ωστόσο επιχειρεί να ανανεώσει τον τρόπο επιλογής των σχολών που θα έχουν στη διάθεσή τους οι εισακτέοι. Στη θεωρία ακούγεται εύηχο το να έχουν οι μαθητές μία δεύτερη ευκαιρία συμπλήρωσης του μηχανογραφικού, εφόσον δεν περάσουν στις πρώτες τους επιλογές. Τέλος, η δημιουργία ενός ενιαίου πειθαρχικού κώδικα για όλα τα πανεπιστήμια της χώρας είναι ένα μέτρο που άργησε ομολογουμένως να ληφθεί και καλύπτει ένα μακροχρόνιο κενό, ενώ τα όρια φοίτησης ν+2 για τετραετείς σχολές και ν+3 για σχολές διάρκειας, πέντε ή περισσότερων ετών βάζει επιτέλους «stop» στην πληγή των «αιώνιων φοιτητών» και ενισχύει τη γρήγορη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Είναι θλιβερό το γεγονός ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια χάνουν μέρος της αξιοπιστίας τους, για αυτόν ακριβώς τον λόγο, της αργοπορημένης δηλαδή διοχέτευσης των σπουδαστών στην κοινωνία. Από τη στιγμή που υπάρχει η μέριμνα για περιπτώσεις εξαίρεσης φοιτητών, λόγω παράλληλης εργασίας, ασθένειας ή κάποιου άλλου σοβαρού λόγου, τότε αδυνατώ να κατανοήσω για ποιον λόγο εγείρονται τόσες ενστάσεις. Κανείς δεν είπε ότι το νομοσχέδιο είναι τέλειο, αλλά αποτελεί μια γενναία πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας να διορθώσει παθογένειες ολόκληρων δεκαετιών. Δυστυχώς, απουσιάζει και πάλι η μέριμνα για την εκδίωξη των φοιτητικών παρατάξεων κάθε πλευράς από τα πανεπιστήμια, η λειτουργία των οποίων αποτελεί διαχρονικά μία ανοιχτή πληγή των ελληνικών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων. Αυτό όμως είναι «άλλου Παπά Ευαγγέλιο». Υ.Γ. Ωραία και «πιασάρικη» η ταινία μικρού μήκους με το Θέατρο του Παραλόγου, αλλά ειλικρινά ποιον κοροϊδεύουμε; Το αληθινό θέατρο του Παραλόγου εκτυλισσόταν για χρόνια μέσα στο ίδιο το πανεπιστήμιο. Ρωτήστε την 23χρονη, τότε, φοιτήτρια που βιάστηκε το 2016 μέσα στο ΑΠΘ. Ρωτήστε τον σημερινό Υφυπουργό Παιδείας, Άγγελο Συρίγο, που ξυλοκοπήθηκε άγρια το 2017, επειδή απλά έκανε παρατήρηση σε νεαρούς να μην βανδαλίζουν τους τοίχους του Παντείου. Για αυτά όμως δεν είδα κανένα βιντεάκι…