Η χώρα τους τελευταίους μήνες βρίσκεται σε ρυθμούς εκλογών, κοινοβουλευτικών, δημοτικών και περιφερειακών. Μετά το πέρας των πρώτων, η ανάγκη για ενεργή συμμετοχή των πολιτών σε μια διαδικασία που θα καθορίσει την επόμενη πενταετία καθίσταται μεγάλη. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης καλούνται να εντοπίσουν αστοχίες του πρόσφατου παρελθόντος και με υπευθυνότητα να ψηφίσουν για ένα μέλλον που θα επηρεάσει άμεσα τις ζωές τους στο εγγύς μέλλον.
Η αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο DREAM ON-line ο κ. Σπύρος Πεγκας, υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης με τον συνδυασμό «Θεσσαλονίκη για Όλους», κινήθηκε σε βαθιά νερά και κάλυψε ένα μεγάλο φάσμα προβληματισμών για την πόλη. Σε μια συζήτηση γοργών ρυθμών, ο πρώην Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού, αλλά και Τουρισμού και Διεθνών Σχέσεων επί θητείας Μπουτάρη, επεσήμανε τα λάθη και τις παραλείψεις που έγιναν -κατά τη γνώμη του- από τη διοίκηση Ζέρβα και ανέπτυξε τις σκέψεις του σχετικά με την επίλυση χρόνιων ζητημάτων που απασχολούν τη Θεσσαλονίκη.
Ο κ. Πέγκας μας υποδέχτηκε στο στρατηγείο του επί της Τσιμισκή, στην καρδιά του κέντρου της πόλης. Τον ευχαριστούμε θερμά, όπως και τους στενούς του συνεργάτες, για την άριστη φιλοξενία.
– Κ. Πέγκα, σκεφτείτε ότι εκλέγεστε αύριο δήμαρχος. Ποια θα είναι η πρώτη σας παρέμβαση; Θα είναι το κυκλοφοριακό, τα σκουπίδια στους δρόμους, κάποιο έργο υποδομής που έχει μείνει πίσω;
– Νομίζω ότι θα είναι όλα αυτά. Ακόμα και οι δυόμιση μήνες που μεσολαβούν μεταξύ της εκλογής και της ανάληψης της διοίκησης θα είναι πάρα πολύ κρίσιμοι για να ετοιμαστούμε για πολλά πράγματα. Φοβάμαι ότι τα γεγονότα θα μας οδηγήσουν να έχουμε ως προτεραιότητα την καθαριότητα, γιατί ήδη η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου.
Εμπερικά σας λέω ότι όταν μεσολαβεί το διάστημα της μετάβασης, τα πράγματα χειροτερεύουν, γιατί η απερχόμενη διοίκηση δεν θα έχει εκ των πραγμάτων το ενδιαφέρον που θα είχε αν ανανέωνε τη θητεία της. Τις πρώτες 100 ημέρες, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα λοιπόν να συμμαζέψουμε την κατάσταση στην καθαριότητα και μετά να αρχίσει ο ανασχεδιασμός.
Σε ό,τι αφορά τα έργα, έχω πει ότι θα θέσω ως προτεραιότητα την Πλατεία Ελευθερίας, γιατί έχει έναν πολύ έντονο συμβολισμό. Θα γίνει μια Πλατεία, χωρίς πάρκινγκ, μια Πλατεία πρασίνου και ένας τόπος μνήμης για τους Εβραίους συνδημότες μας.
Γενικά, θα αρχίσουμε έναν ευρύτερο σχεδιασμό, όχι μόνο σημειακά. H εμπειρία μου ως μέλος της Διεθνούς Επιτροπής στα Ευρωπαϊκά Βραβεία αρχιτεκτονικής Mies van der Rohe μου τόνισε ξανά τη σημασία ενός πολεοδόμου πόλης. Όλες οι πόλεις του εξωτερικού έχουν έναν γενικό πολεοδόμο, ο οποίος έχει μια γενική εικόνα. Εμένα με ενδιαφέρει να κάνουμε μεγάλες χωρικές αλλαγές που είναι άλλωστε και η πανευρωπαϊκή τάση.
Για παράδειγμα, να κάνουμε στην Άνω Πόλη την «Πλάκα» της Θεσσαλονίκης, να φτιάξουμε ένα τεράστιο αθλητικό κέντρο στα Λουτρά Θέρμης, να δούμε την αναβίωση της Εγνατίας ως τουριστικού και εμπορικού δρόμου, να αποκτήσει ξανά την αστική της αίγλη η Βασιλίσσης Όλγας με μία υπογειοποίηση αρχικά όλων των κάδων.
Είναι σημαντικό να γίνουν αυτά τα μεγάλα, γιατί θεωρώ ότι όταν κάνεις μητροπολιτικά κάποια έργα, αυτά διαχέονται και στη γειτονιά και παντού. Με ενδιαφέρει λοιπόν να αρχίσει να αλλάζει η συνολική εικόνα.
«Όσο περισσότερο ταΐζεις το τέρας του κυκλοφοριακού, τόσο πιο αχόρταγο γίνεται»
– Με την ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας δεν θα επιβαρυνθεί έτι περαιτέρω το πρόβλημα του κυκλοφοριακού στο κέντρο της πόλης;
– Οι πολιτικές που θα ακολουθήσουμε θα είναι αποθαρρυντικές προς το αυτοκίνητο. Εμείς δεν θα επιδιώξουμε να φέρουμε περισσότερα αυτοκίνητα στο κέντρο. Όσο περισσότερο ταΐζεις αυτό το τέρας, τόσο πιο αχόρταγο γίνεται. Όποιος παρακολουθεί τις αστικές εξελίξεις των πόλεων του κόσμου, διαπιστώνει ότι η τάση είναι να απομακρύνονται τα αυτοκίνητα. Δεν μπορούμε να ζούμε ακόμα με τις λογικές του προηγούμενου αιώνα. Να έχουμε δηλαδή την ίδια φέρουσα ικανότητα που είχε η πόλη τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 και να μην έχει αλλάξει τίποτα.
– Με αφορμή το ζήτημα της καθαριότητας στο οποίο αναφερθήκατε, τι δεν έκανε καλά –κατά τη γνώμη σας- η διοίκηση Ζέρβα στον τομέα αυτό;
– Η διαδικασία αποκομιδής και διαχείρισης των σκουπιδιών απορρυθμίστηκε τελείως. Σε πρώτη φάση, έσπασε μια ισχυρή κοινωνική συμμαχία που πρέπει να υπάρχει με τους εργαζόμενους του Δήμου. Δεν υπήρξε ορθολογιστική διαχείριση του προσωπικού, δεν υπήρξε πρόβλεψη, επιμελητεία, ούτε όμως και αξιολόγηση. Αντίθετα, υπήρξε το γνωστό πλέον «οι δικοί μας και οι δικοί σας». Αυτό αρχίζει και φαίνεται στην εργασία που γίνεται από την πλευρά των δημοτικών υπαλλήλων.
Τι σημαίνει διαχείριση; Σημαίνει ότι κάνω νωρίς τις συμβάσεις μου, κάνω νωρίς τις προβλέψεις μου, βλέπω τι μου λείπει, ποια ανταλλακτικά θα χρειαστούν, πώς θα κάνω τον διαγωνισμό των ανταλλακτικών, τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Χρειάζεται μια συνεχής παρακολούθηση και επιμελητεία. Όταν είσαι Αντιδήμαρχος και παίρνεις τηλέφωνα για να λες: «ψήφισέ με για να γίνω Πρόεδρος στο τάδε Επιμελητήριο», αυτό αμέσως σε βγάζει από τον βασικό σκοπό για τον οποίο βρίσκεσαι εκεί. Εμείς θα επιστρέψουμε στη διαχείριση της αποκομιδής των σκουπιδιών για την καθαριότητα της πόλης και όχι για άλλους σκοπούς.
«Όχι αυτόν τον Δήμαρχο»
– Θα θέλατε να κάνετε μια συνολικότερη αποτίμηση της τετραετίας του κ. Ζέρβα;
– Δεν έχει σημασία το τι θα πω εγώ. Σημασία έχει το τι εισπράττουμε πλέον από τον κόσμο. Περπατάμε στον δρόμο, στις γειτονιές και το πρώτο πράγμα που μας λένε είναι ότι «όχι αυτόν τον Δήμαρχο». Έχει τεράστια παράπονα ο κόσμος. Δεν υπήρξε καμία φροντίδα, το βλέπεις όταν περπατάς στη γειτονιά, ότι δηλαδή κανένας δεν νοιάστηκε αυτά τα τέσσερα χρόνια για τίποτα. Δεν νοιάστηκε κανείς για το πλακάκι, για τους κάδους, για τα γραψίματα, για το πράσινο… Ο δημότης το καταλαβαίνει. Υπάρχει μια γενική απαξίωση στην πόλη. Δεν ξέρω με τι ασχολήθηκε ο Δήμαρχος πραγματικά.
«Το θέμα του μετρό έχει τελειώσει»
– Πριν από λίγες μέρες, ο κ. Ζέρβας σας κατηγόρησε έμμεσα σε ανάρτησή του ότι φέρετε ακέραια την ευθύνη για την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης του μετρό. Σε περίπτωση που εκλεγείτε Δήμαρχος, σκοπεύετε να βάλετε εμπόδια στην ολοκλήρωση του Σταθμού της Βενιζέλου;
– Στον κ. Ζέρβα απαντήσαμε με μία ανακοίνωση που βγάλαμε. Όσο για το δεύτερο που με ρωτήσατε, σας ξεκαθαρίζω ότι αυτό το θέμα έχει τελειώσει. Δεν πρόκειται να ανοίξουμε ξανά θέματα, τα οποία έχουν τελειώσει. Η πόλη έχει πολλά άλλα προβλήματα μπροστά της. Κοιτάμε τα προβλήματα της επόμενης ημέρας και αυτά θα προσπαθήσουμε να λύσουμε.
Είναι σημαντικό βέβαια, θέματα που εκπορεύονται από την εθνική κυβέρνηση και την κρατική βούληση να μην χρονίζουν. Το θέμα της ΔΕΘ-Helexpo έχει χρονίσει και πολώνει πάλι την πόλη. Πρέπει να δοθούν λύσεις. Το ίδιο έγινε και με το μετρό. Το θέμα πολιτικοποιήθηκε και χωριστήκαμε στα δύο. Εγώ είμαι της άποψης ότι χάθηκε μια ευκαιρία για την πόλη να σωθεί και να φανεί ένας αρχαιολογικός πλούτος. Μιλάμε συνέχεια για τη Μακεδονία και τον Μέγα Αλέξανδρο και δεν έχουμε τεκμήρια της Ελληνιστικής εποχής στην πόλη. Εκεί υπήρχαν τέτοια τεκμήρια, άρα ήταν πολύ σημαντικό όλος αυτός ο πλούτος να διασωθεί. Θα έδινε κάτι το μοναδικό.
Κατά την άποψή μου, υπήρχε η μεθοδολογία για να γίνει κάτι τέτοιο, όμως το θέμα πολιτικοποιήθηκε και το πλήρωσε η ίδια η πόλη. Σαφώς όμως οι καθυστερήσεις δεν οφείλονται στα αρχαία, αλλά σε πάρα πολλές άλλες ανωμαλίες: από την αρχική ιδέα για τον σχεδιασμό του μετρό μέχρι την αποχώρηση του εργολάβου, την ανάληψη από άλλον και τις αποζημιώσεις. Το θέμα του μετρό είναι μία σκοτεινή μαύρη τρύπα, η οποία βασανίζει την πόλη. Περιμένουμε απλά να τελειώσει.
– Θεωρείτε ότι υπάρχουν ελπίδες να αναδειχθούν τα αρχαία της Βενιζέλου με τη μέθοδο της απόσπασης και της επανατοποθέτησης που προτιμήθηκε τελικά;
– Η εικόνα που βλέπω από τον σταθμό της Αγίας Σοφίας και του Σιντριβανίου δεν είναι ενθαρρυντική. Θεωρώ ότι θα είναι μια αντανάκλαση της πραγματικότητας και πάντα η αντανάκλαση διαφέρει τρομακτικά από την πραγματική εικόνα.
«Με την κάθοδό του, ο Γιάννης Μπουτάρης συμβολίζει την ανάγκη για αλλαγή»
– Ο πρώην Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης συντάχθηκε μαζί σας και εντάχθηκε στο ψηφοδέλτιο του συνδυασμού σας, «Θεσσαλονίκη για Όλους». Πόσο σημαντική είναι αυτή η στήριξη για εσάς;
– Καταρχάς, είναι πάρα πολύ τιμητική η συμμετοχή του Γιάννη. Όπως είναι πάρα πολύ τιμητικές και οι άλλες συμμετοχές για μένα. Ο Γιάννης Μπουτάρης ήρθε στο τέλος μιας διαδικασίας. Όταν ξεκίνησα αυτήν την προσπάθεια από τον Ιανουάριο, είχα κάποιους ανθρώπους με τους οποίους είχαμε συνυπάρξει στην «Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη», αλλά και κάποιους φίλους και νέους ανθρώπους από την Κοινωνία των Πολιτών που ήθελαν να εμπλακούν και σιγά-σιγά χτίσαμε μια τεράστια κοινωνική συμμαχία και με τη συμμετοχή της Οικολογίας-Αλληλεγγύης.
Θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό, οι πράσινες πολιτικές να είναι βασικές σε κάθε πολιτική απόφαση. Αυτό το κομμάτι εκπροσωπείται λοιπόν από την Οικολογία-Αλληλεγγύη και είναι πολύ σημαντικό ότι η πρώτη προγραμματική σύμπραξη έγινε μαζί τους. Μετά ήρθαν και άλλες τιμητικές στηρίξεις, τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ, όσο και από τον Σάκη Τζακόπουλο που εκπροσωπεί ένα κομμάτι της δεξιάς. Αλλά δεν υπάρχει θέμα αριστεράς-δεξιάς. Είναι θέμα της κοινωνίας, μιας κοινωνίας που έχει ανάγκη για αλλαγή.
Αυτήν την ανάγκη συμβολίζει με την κάθοδό του και ο Γιάννης Μπουτάρης. Είπε μεν ότι στηρίζει, αλλά ήθελε να δείξει με τον πιο ενεργό τρόπο την ανάγκη που έχει η πόλη για αλλαγή και ότι ο Πέγκας είναι ο άνθρωπος που είναι ο πιο κατάλληλος για να την κάνει και να ηγηθεί της επόμενης μέρας.
– Πώς σκοπεύετε να αξιοποιήσετε τα όσα έχετε μάθει από εκείνον σε μία ενδεχόμενη νίκη και εκλογή σας;
– Από τον Γιάννη Μπουτάρη, έχω πάρει τα θετικά. Δεν ήταν πάντα όλα θετικά (γέλια)! Ο Γιάννης είναι μια πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα με τα καλά του και τις ιδιοτροπίες του. Έχω πάρει τη γενναιοδωρία του προς τους ανθρώπους και το γεγονός ότι τους άκουγε όλους. Τον δημοκρατικό του τρόπο διαχείρισης των θεμάτων: τον σεβασμό του προς όλους, τις ανοιχτές διαδικασίες, το ότι είναι υπέρ της διαφάνειας και της συμμετοχής όλων. Πράγματα, τα οποία λείψανε αυτά τα τέσσερα χρόνια.
Έγινε ένα βυζαντινό, σκοτεινό σύστημα διοίκησης, τόσο με τους εξωτερικούς συμβούλους του Δημάρχου, όσο και για λόγους δήθεν κυβερνησιμότητας, όπου μεταφέρθηκαν εξουσίες από το δημοτικό συμβούλιο στην οικονομική επιτροπή και άρα όχι σε δημόσια διαβούλευση. Όλα αυτά θέλω να επιστρέψουν εκεί που ήταν. Εγώ έχω αυτή τη δημοκρατική παράδοση που είναι μια κληρονομιά του Γιάννη Μπουτάρη και των χρόνων της «Πρωτοβουλίας».
– Αναφερθήκατε στα διάφορα παράλληλα μέτωπα στήριξης που είχατε μέχρι σήμερα. Ένα από αυτά ήταν και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Πώς θα απαντούσατε σε έναν πολίτη που θα έλεγε ότι οι κομματικοί χρωματισμοί δεν έχουν θέση στις δημοτικές εκλογές;
– Θα του έλεγα ότι εμείς είμαστε μια ανεξάρτητη αυτοδιοικητική κίνηση. Εμείς έχουμε όλα τα χρώματα και έτσι θα πορευτούμε. Δεν έχουμε καμία κομματική δέσμευση και δεν έχει μπει καμία προϋπόθεση από κανέναν για να μας στηρίξει. Εγώ δεν ανήκω σε κάποιο κόμμα, είχα κατέβει με το Ποτάμι στις εκλογές του 2015. Αυτό το στοίχημα δεν πέτυχε, ήταν όμως –θεωρώ- μία πολύ καλή στιγμή για την ελληνική Δημοκρατία. Ξαναλέω λοιπόν ότι εμείς είμαστε μια ανεξάρτητη αυτοδιοικητική κίνηση που σωστά στηρίζεται από πολλούς, μεταξύ αυτών και από τον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί δεν κατεβάζει μια κομματική υποψηφιότητα.
Η στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν τιμητική, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στην Ελλάδα. Είπαν ότι θα στηρίξουν τον Σπύρο τον Πέγκα που δεν είναι Συριζαίος, επειδή ο προγραμματικός του λόγος μοιάζει να κινείται προς την κατεύθυνση που θα ήθελαν να κινείται ένας Δήμαρχος. Ξέρετε ότι κι άλλοι διεκδίκησαν αυτό το κομμάτι, άσχετα που τώρα κάνουν τους ανεξάρτητους…
– Με αφορμή τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία και την κλιματική κρίση που κάνει αισθητή την παρουσία της, πώς πιστεύετε ότι θα αντιδράσει η πόλη σε περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων;
– Η πόλη ήδη αντιδράει πάρα πολύ δύσκολα. Ξεσπάει μία μπόρα και η Εθνικής Αμύνης γίνεται ποτάμι. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι ήδη η φέρουσα ικανότητα της πόλης πάσχει. Όταν είχα γράψει το 2014 την πρόταση για την ένταξη της Θεσσαλονίκης στις 100 πιο Ανθεκτικές Πόλεις, μας κορόιδευαν. Μας ρωτούσαν αν μεταφράζεται στα ελληνικά η λέξη «resilience». Και σήμερα, τελευταίος ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, αλλά και ο Νίκος Ανδρουλάκης στη δικιά του ομιλία, αναφέρθηκαν πολλές φορές στην ανθεκτικότητα.
Εμείς ήμασταν μπροστά από την εποχή μας, όταν είχα γράψει αυτήν την πρόταση με το σκεπτικό ότι οι πόλεις μας πια έχουν πρόβλημα αντοχών απέναντι σε φαινόμενα κλιματικής κρίσης, αλλά και σε διάφορα άλλα ζητήματα κοινωνικής συνοχής. Αισθανόμουν ότι κάθε ώρα και στιγμή μπορούσε να προκληθεί μια έκρηξη στην πόλη και ότι η ίδια η πόλη δεν μπορούσε να προστατεύσει τις υποδομές και την περιουσία της. Χρειαζόταν μια στρατηγική ανθεκτικότητας για το πώς θα αντιμετωπίζει τέτοιου είδους φαινόμενα.
Πρέπει να θωρακίσουμε την πόλη με πολύ μελετημένη δουλειά. Ήδη είχε γίνει δουλειά τότε με τις ανθεκτικές πόλεις. Υπάρχει ένα παρατηρητήριο ανθεκτικότητας που είχαμε τοποθετήσει μέσα στο οργανόγραμμα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Υπάρχει μια κληρονομιά και θα χτίσουμε πάνω σε αυτήν για να μπορέσουμε να φτιάξουμε μια στρατηγική συντήρησης, πολιτικής προστασίας κτλ.
«Θέλουμε να διεκδικήσουμε τον χώρο της ΔΕΘ και να γίνει ένα μεγάλο μητροπολιτικό πάρκο»
– Πέραν του περιορισμού των αυτοκινήτων που είπατε στην αρχή της συνέντευξης, ποια άλλα μέτρα σκοπεύετε να πάρετε για να γίνει η Θεσσαλονίκη μία πιο «πράσινη» πόλη;
– Εμείς έχουμε μιλήσει για ένα μεγάλο μητροπολιτικό πάρκο. Θέλουμε να διεκδικήσουμε τον χώρο της ΔΕΘ-Helexpo με μία στρατηγική. Πρέπει να δούμε το ιδιοκτησιακό καθεστώς, ποιος θα έχει το οικόπεδο, αλλά και το θέμα της συντήρησης του πάρκου. Όπως σας είπα προηγουμένως, οι ελληνικές πόλεις έχουν αδυναμία να συντηρήσουν αυτά τα τέρατα που έχουν δημιουργήσει. Πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στο πώς θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε καινούργιες υποδομές και πώς θα τις συντηρούμε.
Πρέπει να αναβιώσουν οι διαδρομές πρασίνου, να συντηρηθούν και να βγουν προς τα έξω. Από εκεί και πέρα, πρέπει να φτιάξουμε κι άλλο πράσινο. Δεν λέω μόνο να φυτεύουμε δέντρα. Θεωρώ ότι μπορούμε να πάρουμε κομμάτια της ασφάλτου και να τα κάνουμε πράσινα. Θέλω να πρασινίσουν επίσης οι αυλές των σχολείων. Έχω μιλήσει με χορηγούς για να χορηγήσουν δάση μέσα στις σχολικές αυλές. Πρέπει να ξεκινήσουμε από εκεί, προκειμένου το παιδί –που είναι ο αυριανός δημότης- να καταλάβει ότι πρέπει να ζει σε ένα πράσινο περιβάλλον και να νοιάζεται για τον δημόσιο χώρο.
Εγώ λοιπόν λέω ότι αν αλλάξουμε 20-30 σχολικές αυλές και τις κάνουμε ξανά κήπους από τσιμέντο που είναι σήμερα, θα έχουμε πετύχει ήδη μια πολύ μεγάλη νίκη. Σκέφτομαι και πιο ριζοσπαστικά πράγματα off the record, αλλά αυτά θα τα πούμε μετεκλογικά για να μην τρομάξουμε και τον κόσμο (γέλια)!
«Δεν το χρειάζεται η πόλη αυτό το πανηγύρι»
– Πολλή συζήτηση έχει γίνει για τη ΔΕΘ. Είναι ρεαλιστικό το σενάριο να φύγει από το κέντρο με δεδομένες τις κυβερνητικές εξαγγελίες για ανάπλαση στον ίδιο χώρο; Θα ασκήσετε πίεση για να γίνει η ΔΕΘ ένα μεγάλο μητροπολιτικό πάρκο, εφόσον εκλεγείτε;
– Δεν υπήρξε καμία κυβερνητική εξαγγελία από τον πρωθυπουργό αυτή τη φορά. Αυτό σημαίνει ότι ετοιμάζονται καινούργια πράγματα και διαφορετικές σκέψεις. Και μένει να τις δούμε. Αυτό που έχω μάθει εννιά χρόνια στην πολιτική, είναι ότι όταν υπάρχει βούληση, όλα είναι ρεαλιστικά. Θα ασκήσουμε πίεση και για το Γ’ Σώμα Στρατού, το οποίο πρέπει πια να φύγει από την καρδιά της πόλης. Θα μπορούσε ο στρατός να κάνει δώρο και να συντηρεί αυτό το πάρκο, όπως νομίζω συμβαίνει και με το Άλσος στο Γουδί στην Αθήνα.
Ένας ανάλογος τρόπος πρέπει να βρεθεί και με τη ΔΕΘ-Helexpo. Εγώ έχω μία άποψη για το πού θα μπορούσε να πάει η ΔΕΘ. Δεν υπάρχουν πια εκθέσεις στην καρδιά των πόλεων. Πρέπει να φύγει όλο αυτό το τσιμέντο, γιατί αλλιώς σε λίγα χρόνια δεν θα μπορούμε να αναπνεύσουμε σε αυτήν την πόλη. Οι μετρητές της Αγίας Σοφίας είναι ήδη στα κόκκινα και ζούμε ήδη κάτω από τα όρια ανοχής που έχουν θέσει άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.
Φυσικά δεν εννοώ να κλείσει αύριο η ΔΕΘ-Helexpo, να μπούμε μέσα να την κάνουμε πάρκο και να απολυθούν οι εργαζόμενοι. Υπάρχουν όμως τρόποι: θα μπορούσε να γίνει μια τεράστια δωρεά-χορηγία. Και η Θεσσαλονίκη έχει ανάγκη κάτι ανάλογο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Εγώ θα προτιμούσα τη ΔΕΘ κάπου στα ανατολικά, γιατί αν γίνει δυτικά, θα πρέπει πάλι κάποιος που έρχεται από το αεροδρόμιο να διασχίζει όλη την πόλη.
Αυτά τα έργα πάντως δεν χρειάζεται να είναι δα και φαραωνικά. Πηγαίνω από το ’93 σε εκθέσεις μέσα από την οικογενειακή μου επιχείρηση με χειροποίητα χαλιά. Τότε, οι εκθέσεις είχαν 25 περίπτερα στο Αννόβερο που πηγαίναμε, ενώ τώρα έχουν πέντε. Θέλω να πω ότι με το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει περιοριστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό η εκθεσιακή δραστηριότητα.
Αυτό που ζούμε με τη ΔΕΘ πάντως δεν είναι Έκθεση. Και κάποτε πρέπει να πούμε την αλήθεια. Αυτό το πανηγύρι δεν το χρειάζεται η πόλη. Στεναχωρώ αυτή τη στιγμή τους φίλους μου που είναι στη διοίκηση, αλλά κάποια στιγμή πρέπει να τους πούμε την αλήθεια. Ήταν τραγική η φετινή έκθεση και από πλευράς προσέλευσης. Δεν θα στήνουμε τώρα συναυλίες για να φέρνουμε κόσμο.
Κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας και δυστυχώς μας κοροϊδεύουνε, όχι οι ξένοι, οι Αθηναίοι, οι οποίοι χτίζουνε μεγάλα μητροπολιτικά πάρκα, τεράστια εκθεσιακά κέντρα στα Σπάτα και εμείς καθόμαστε εδώ και κοροϊδευόμαστε που έχουμε τη Διεθνή Έκθεση, ενώ αυτή είναι ένα πανηγύρι.
– Τα ζητήματα κοινωνικής πολιτικής έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις θέσεις σας. Ενδεικτικά αναφέρω το κοινωνικό φροντιστήριο, τα κοινωνικά παντοπωλεία, τα προγράμματα για τους πρόσφυγες κλπ… Θεωρείτε ότι η Θεσσαλονίκη έμεινε πίσω σε αυτά τα ζητήματα, την τετραετία που μας πέρασε;
– Έμεινε πάρα πολύ πίσω και αναφέρω πάντα, σαν σύμπτωμα αυτής της στέρησης, τον θάνατο έξι αστέγων τα τελευταία δύο χρόνια στους δρόμους της Θεσσαλονίκης. Το θεωρώ τραγικό. Σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, όταν πεθαίνει ένας άστεγος στην εκάστοτε Τσιμισκή, Εγνατία και Νέα παραλία, ο Δήμαρχος παραιτείται. Γιατί πέθαναν αυτοί οι άνθρωποι; Γιατί κάποιος είπε ότι εγώ δεν συνεργάζομαι με Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, συνεργάζομαι μόνο με εταιρείες ή ό,τι έχει προτείνει η κρατική κυβέρνηση και αποσύρω τους Street Workers, οι οποίοι ουσιαστικά κάνουν όλη τη βασική δουλειά.
Και το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει φροντίδα και ενδιαφέρον στις κοινωνικές δομές. Στις συναντήσεις που κάνουμε με διάφορες οργανώσεις, μας λένε ότι δεν θέλουν να πάνε οι άστεγοι στη δομή που τους έχει οδηγήσει ο Δήμος, γιατί τους κλέβουν τα χαρτιά κλπ. Άρα δεν υπήρχε φροντίδα. Έγινε η πανδημία και αντί να βγει μπροστά ο Δήμος, κρύφτηκε ο Δήμαρχος.
Υπήρχε κρύο και τους βάζανε να κοιμούνται στο πάτωμα στη Helexpo. Εικόνες ντροπής. Τα προβλήματα είναι πολλά και δεν έχουν λυθεί. Οπότε χρειάζονται ισχυρές κοινωνικές δομές, καινούριες ιδέες και σύμπραξη πολλών εταίρων. Η εμπειρία μου από όταν ήμουν παλαιότερα στον Δήμο, είναι ότι χτίζονταν κοινωνικές δομές που δεν είχε ποτέ η Θεσσαλονίκη από συμπράξεις δημοσίου, δημοτικού, ιδιωτικού και του τρίτου τομέα της ηγεσίας. Έτσι πρέπει να ξαναγίνει.
«Η τουριστική μας αφετηρία θα πρέπει να είναι το πολυπολιτισμικό αφήγημα»
– Θητεύσατε ως Αντιδήμαρχος Tουρισμού και Διεθνών Σχέσεων. Πώς αξιολογείτε την τουριστική κίνηση της πόλης και τι χρειάζεται να γίνει για να ανοιχτούμε σε νέες αγορές;
– Είμαι πολύ χαρούμενος που ήμουν ο πρώτος Αντιδήμαρχος Τουρισμού της πόλης, γιατί δεν υπήρχε κάποιος να συγκριθώ (γέλια)! Όταν ξεκινήσαμε και είπαμε θα κάνουμε τη Θεσσαλονίκη, παγκόσμιο και διεθνή προορισμό, πάλι μας κορόϊδευαν, λέγοντας «αυτά δεν γίνονται» κλπ. Για αυτό είπα, ότι όταν υπάρχει πολιτική βούληση, σχέδιο και όραμα, όλα γίνονται.
Είναι πολύ σημαντική η επαναφορά του πολυπολιτισμικού αφηγήματος, το οποίο θα πρέπει να λειτουργεί ως αφετηρία. Ξεκινήσαμε το 2012, μιλούσαμε για την πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη και όλοι τρόμαζαν. Από το ‘13 μέχρι το ‘19, όλοι μιλούσαν για την πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη. Δεν είναι πολυπολιτισμική η Θεσσαλονίκη, η κληρονομιά της είναι. Με την εκλογή του Ζέρβα, σταμάτησε ξανά η κουβέντα για πολυπολιτισμικότητα.
Αυτό είναι το βασικό μας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Αυτό διαθέτει η Θεσσαλονίκη. Δεν πάει να ανταγωνιστεί την Αθήνα, τη Μύκονο, την Κρήτη, τη Σαντορίνη. Είναι μία ελληνική πόλη με τεράστια κληρονομιά, η οποία ενδιαφέρει πάρα πολύ τον ξένο επισκέπτη. Αυτό πρέπει να το αναδεικνύει συνέχεια. Αυτό δεν γίνεται τα τελευταία χρόνια. Δεν υπάρχει μια αφετηρία. Δεν υπάρχει μέριμνα πουθενά, ούτε αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις με αεροπορικές εταιρείες.
Τρία χρόνια πηγαίναμε στην Qatar Airways και λέγαμε «καλημέρα-καλησπέρα», παρακαλώντας να συνδέσουμε τη Θεσσαλονίκη με τη Ντόχα. Και όταν τελικά ήρθε η συγκεκριμένη αεροπορική, βάλαμε ένα μεγάλο πάνελ στο Δημαρχείο και μας έκραζαν. Κάναμε την πρώτη διπλωματική κίνηση στη Ντόχα, για να πούμε: «παιδιά σας θέλουμε, ελάτε». Όλα λοιπόν έχουν μία συνέπεια και ένα σχέδιο. Όταν δεν τα ακολουθείς, τρέχεις να προλάβεις τα νούμερα.
Μιλάς για την κρουαζιέρα, η οποία δεν φέρνει το θετικό οικονομικό αποτύπωμα, φέρνει όλα τα άλλα. Είναι και μία πολιτική που ήρθε από την κεντρική διοίκηση, δεν ήρθε από την τοπική. Κυνηγάμε τώρα το 2023, να φτάσουμε τα νούμερα του 2019, κάτι που δεν έχει γίνει ακόμα.
Στην υπόλοιπη Ελλάδα γίνεται πάρτυ. Εμείς είχαμε μπει σε μία διαδρομή, χτιζόταν κάτι για τη Θεσσαλονίκη, το οποίο είχε και μία ιδιαιτερότητα και μία ποιότητα. Απευθυνόταν σε συγκεκριμένες αγορές, Τουρκία, Ισραήλ και Βαλκάνια. Παρακολουθούσαμε πως άλλαζαν οι αγορές και ποια ήταν η ανερχόμενη αγορά τα τελευταία χρόνια, π.χ. η Ρουμανία. Αυτό δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή. Για αυτό και τώρα έχουμε αυτήν την ποιοτική πτώση στο τουριστικό κομμάτι και δεν έχουμε χτίσει την επόμενη μέρα.
Πάνω σε αυτό, εμείς έχουμε πάρα πολλές ιδέες φυσικά. Έχουμε ήδη γράψει και στο πρόγραμμα ότι προτείνουμε συγκεκριμένα εργαλεία: είτε το Marketing Thessaloniki, μια σύμπραξη από ιδιώτες για την προβολή της πόλης, είτε το Ιnvesting Thessaloniki που ενώνει τους παραγωγικούς τομείς, φέρνοντας επενδύσεις για να προσκομίσουμε σημαντική ροή χρήματος στην πόλη.
– Υπάρχει ένας δρόμος δίπλα στην Ευαγγελίστρια, που οδηγεί στο Νοσοκομείο του Αγίου Δημητρίου. Ο συγκεκριμένος δρόμος είναι πολύ επικίνδυνος για όλα τα αυτοκίνητα και ιδιαίτερα για τα ασθενοφόρα. Αν εκλεγείτε Δήμαρχος, τι θα κάνετε για αυτό;
– Θα τον ασφαλτοστρώσουμε! Είναι ένα παράπονο που υπάρχει από παντού τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Είναι τρομακτικό. Αυτό δείχνει την εμμονή του Δημάρχου να μην ανταποκρίνεται, να μην ακούει τη φωνή του κόσμου. Είναι τρελό αυτό το πράγμα. Υπάρχει από την πρώτη μέρα, ένα διαρκές παράπονο για αυτόν τον δρόμο, μία ταλαιπωρία για τα ασθενοφόρα που δεν μπορούν να κινηθούν, τα ταξί που δεν πάνε από εκεί. Δεν υπάρχει ανταπόκριση. Και έχει ασφαλτοστρώσει το σύμπαν. Αν τον ρωτήσεις δηλαδή: «τι έχεις κάνει στην πόλη;», θα σου απαντήσει ότι: «ασφαλτόστρωσα τόσα χιλιόμετρα που δεν έχουν ασφαλτοστρωθεί ποτέ». Μεγάλο έργο τον 21ο αιώνα…
«Ο νέος πρέπει να αισθανθεί ότι συμμετέχει στα πράγματα»
– Ποιες πρωτοβουλίες έχετε κατά νου που θα λειτουργήσουν ως κίνητρο για τους νέους, όσον αφορά τις σπουδές τους, αλλά και μετέπειτα στην εργασία τους, προκειμένου να μείνουν στη Θεσσαλονίκη;
– Αρχικά, είχαμε κάνει την πρωτοβουλία «Σπούδασε στη Θεσσαλονίκη», όπου είχαμε ενώσει τα πανεπιστήμια της πόλης, τα ιδιωτικά κολέγια και τα ξενόγλωσσα σχολεία. Πηγαίναμε στο εξωτερικό και παρουσιάζαμε τη Θεσσαλονίκη ως έναν εκπαιδευτικό χάρτη, προκειμένου να προσεγγίσουμε σπουδαστές να έρθουν να σπουδάσουν εδώ. Αυτό δεν είναι αυτονόητο.
Είχαμε καταφέρει όμως και είχαμε ενώσει δυνάμεις. Πηγαίναμε έτοιμοι και με έναν πολύ ωραίο τρόπο, στα Βαλκάνια κυρίως, αλλά και στην Τουρκία, καθώς και σε άλλες ανερχόμενες αγορές, για να τραβήξουμε μυαλά. Γιατί θεωρούμε ότι δεν είναι μόνο το βραχυπρόθεσμο κέρδος που φέρνουν οι σπουδαστές στην πόλη. Είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι, θα αγαπούσαν τη Θεσσαλονίκη. Θα τους κρατούσαμε εδώ, θα έφτιαχναν τις ζωές τους, θα δημιουργούσαν δουλειές, θέσεις εργασίας κλπ. Αυτό είναι ένα κομμάτι που θέλω να αναβιώσω.
Από εκεί και πέρα, πρέπει να αισθανθεί ο νέος ότι συμμετέχει στα πράγματα. Για αυτό μιλάμε πάρα πολύ για τη συμμετοχικότητα. Όταν έγινα Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Τουρισμού, είχα δημιουργήσει ένα άτυπο think tank με νέους ανθρώπους στο δημαρχείο.
Βρισκόμασταν κάθε 15 μέρες μαζί με έναν-δυο δημοτικούς υπαλλήλους και τα παιδιά πετούσαν συνέχεια ιδέες για το τι πρέπει να γίνει. Τι φεστιβάλ, τι εκδήλωση κλπ. Από εκεί γεννήθηκαν τα πάντα. Δηλαδή τσιμπούσαμε τις ιδέες τους, κάναμε το creative walk στα Λαδάδικα και βγήκαν πάρα πολλές ωραίες ομάδες παιδιών από την τοπική αυτή κοινότητα.
– Και το Street Food Festival από εκεί βγήκε;
– Το Food Festival το ξεκινήσαμε εμείς και από εκεί εμπνεύστηκαν τα παιδιά και ξεκίνησαν τα Street Food Events. To «Urban Picnic» ή το «Ταράτσα Festival» ή οι «Μέρες Βιβλιοθηκών» που κάναμε σε όλες τις βιβλιοθήκες. Όλα αυτά τα παιδιά, η Δέσποινα, ο Κωνσταντίνος, ο Κωστής, ήταν όλα παιδιά που μέσα από αυτή τη ζύμωση και την αίσθηση ότι τους δίνουμε χώρο να μιλήσουν και να συμμετέχουν, γέννησαν μία τεράστια κινητικότητα. Αυτή αφορούσε τους νέους, γιατί προερχόταν από τους ίδιους.
– Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους αναγνώστες αυτής της συνέντευξης;
– Το μήνυμά μου, επειδή απευθύνεστε και σε νέους, είναι να κάνουν το πρώτο βήμα να έρθουν και να ψηφίσουν. Να κάτσουν να διαβάσουν το πρόγραμμά μας, να δούνε ποιοι είμαστε. Έχουμε πολύ καλό στελεχιακό δυναμικό και αυτό μ’ αρέσει ολοένα και περισσότερο. Ανθρώπους νέους, εργαζόμενους που θα αφήσουν τις δουλειές τους, για να ασχοληθούν με τα ζητήματα του Δήμου. Έχουμε έτσι μία πολύ καλή συμμαχία ανθρώπων. Θέλω να μας μελετήσουν, να μας ψάξουν, να με ρωτήσουν, όπως το κάνατε εσείς, και πέπεισμένοι στο τέλος να έρθουν και να μας ψηφίσουν.
Συνέντευξη: Αφροδίτη Κεραμέως, Γιάννης Κωστάκογλου & Βασίλης Ιατρούδης
