Το Θέμα των ημερών μας δεν είναι άλλο από την κρίση που υπάρχει στον αγροτικό κλάδο. Με αφορμή αυτό το γεγονός, βρεθήκαμε για ένα 24ωρο, πρωί και βράδυ, στο μπλόκο των Πράσινων Φαναριών. Εκεί όπου η άσφαλτος έγινε ουσιαστικά ένας χώρος αγώνα, εκεί που οι μηχανές των τρακτέρ έσβησαν και η νύχτα γινόταν μέρα με τις φωνές των ανθρώπων της γης να ακούγονται σε κάθε δελτίο ειδήσεων. Αγρότες και κτηνοτρόφοι από την Ανατολική Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική έκλεισαν τον δρόμο για να διεκδικήσουν μια καλύτερη ζωή.
Στο μπλόκο των Πράσινων Φαναριών δεν συναντάς «αγρότες μιας άλλης εποχής». Συναντάς τη Gen Z. Νέους ανθρώπους που μεγάλωσαν με κρίσεις, μνημόνια, πανδημίες και ακρίβεια, αλλά επέλεξαν (ή αναγκάστηκαν) να μείνουν στα χωράφια. Είναι αυτοί που κρατούν το βάρος μιας ολόκληρης γενιάς που βλέπει το μέλλον της να στενεύει επικίνδυνα.
Αυτοί οι νέοι αγρότες δεν ζητούν προνόμια. Ζητούν το αυτονόητο: να μπορούν να ζήσουν από τη δουλειά τους. Να μηn χρειάζεται να κάνουν δεύτερη και τρίτη δουλειά για να επιβιώσουν. Να μην νιώθουν ότι το επάγγελμα που τους μεγάλωσε είναι καταδικασμένο πριν καν ξεκινήσει. Είναι η γενιά που ξέρει από τεχνολογία, από οργάνωση, από νέες πρακτικές, αλλά βρίσκεται εγκλωβισμένη σε ένα σύστημα που δεν τους αφήνει χώρο, βλέποντας κάποιους επιτήδειους να αρπάζουν τις επιδοτήσεις εις βάρος τους.
Η Gen Z της υπαίθρου δεν φωνάζει μόνο για τις επιδοτήσεις ή το κόστος παραγωγής. Φωνάζει γιατί της στερούν το δικαίωμα να ονειρευτεί. Γιατί ενώ της ζητούν να μείνει στον τόπο της, της κάνουν ξεκάθαρο ότι δεν χωράει σε αυτόν. Κι όμως, είναι εκεί. Στα μπλόκα, μέρα και νύχτα. Όχι από συνήθεια, αλλά από ανάγκη. Όχι από πείσμα, αλλά από αξιοπρέπεια.
Ευχαριστούμε θερμά τον Παναγιώτη, τον Βασίλη, τον Νίκο, τον Μόδεστο και όλους όσους συνομίλησαν μαζί μας!
– Τι σας ώθησε να κατεβείτε στα μπλόκα;
– Τα προβλήματα γενικότερα ανά την Ελλάδα δεν είναι γνωστά, κάθε μπλόκο είτε αγροτικό, είτε κτηνοτροφικό έχει τα ίδια προβλήματα.
Οι κτηνοτρόφοι έχουν τα προβλήματα τους με την ευλογιά, οι αγρότες έχουν τα προβλήματα με το κόστος παραγωγής, με τις τιμές οι οποίες είναι χαμηλές, με τις επιδοτήσεις οι οποίες είναι κουρεμένες, κουτσουρεμένες ή δεν μπαίνουν καθόλου. Οι αλιείς έχουν επίσης τα δικά τους προβλήματα.
Γενικά -και σε τίτλους- είναι αυτά τα προβλήματα των αγροτών. Εδώ στα Πράσινα Φανάρια είναι κυρίως αγροτικό μπλόκο επί το πλείστον είναι ένα αγροτικό μπλόκο, έχει και κτηνοτρόφους, οπότε είναι συνδυαστικό.
– Από ποιες περιοχές της Θεσσαλονίκης είστε σε αυτό το μπλόκο;
– Είμαστε τα χωριά της Ανατολικής Θεσσαλονίκης και της Χαλκιδικής.
«Δεν μπορεί ένας νέος αγρότης να ξεκινήσει να κάνει το επάγγελμα αν δεν το έχει βρει έτοιμο από τον πατέρα του ή από τον παππού του»
– Ποιες θεωρείτε πως είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που βιώνει ένας νεός αγρότης;
– Είναι το κόστος παραγωγής, είναι οι χαμηλές τιμές πώλησης και η ανύπαρκτη βοήθεια από το
κράτος. Δεν μπορεί ένας νέος αγρότης να ξεκινήσει να κάνει το επάγγελμα αν δεν το έχει βρει
έτοιμο από τον πατέρα του ή από τον παππού του. Είναι ακατόρθωτο αυτό το πράγμα. Να ξεκινήσει άνθρωπος στο μηδέν να ξεκινήσει αυτή τη δουλειά δεν γίνεται. Θα χρεωθεί με πράγματα που δεν θα μπορέσει να τα πληρώσει ποτέ. Δεν έχει και ερεθίσματα πλέον ένας νέος.
– Ήταν εξ αρχής κλειστό επάγγελμα ή κατέληξε κλειστό επάγγελμα;
– Κατάντησε. Είναι ένα από τα πιο κλειστά επαγγέλματα στην Ελλάδα. Παρ’ όλο που δεν λέγεται κλειστό, είναι το πιο κλειστό. Δεν μπορείς, με τίποτα.
«Σε εμάς και φορολογημένες είναι και κατασχεμένες είναι, και ανύπαρκτες είναι»
-Οι καθυστερήσεις στις επιδοτήσεις πόσο έχουν επηρεάσει τις ζωές σας;
– 100%. Οι επιδοτήσεις είναι λεφτά τα οποία δίνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν είναι του κράτους. Δίνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στους αγρότες για να μπορέσουν να συνεχίσουν να
καλλιεργούν. Είναι ενισχύσεις. Είναι άτοκες και αφορολόγητες, ακατάσχετες. Σε εμάς και φορολογημένες είναι και κατασχεμένες είναι, και ανύπαρκτες είναι.
– Πώς το βλέπετε το μέλλον της γεωργίας στην Ελλάδα; Έτσι όπως είναι τα πράγματα τώρα.
– Μαύρο. Δεν υπάρχει. Ανθρώποι οι οποίοι μπήκαν σε σχέδια βελτίωσης και αυτή τη στιγμή
προσπαθούν να κάνουν ένα νέο βήμα δεν θα μπορέσουν ποτέ να πετύχουν.
– Τι ζητάτε από την κυβέρνηση αυτή τη στιγμή;
-Ένα σχέδιο αγροτικής πολιτικής. Σοβαρό σχέδιο αγροτικής πολιτικής. Ξέρουν πολύ καλύτερα από εμάς τι χρειάζεται να κάνουν για να συνεχίσει ο αγρότης να βρίσκεται στον χώρο. Δεν θέλουμε τίποτα περισσότερο από αυτά που δικαιούμαστε. Συν ότι αυτή τη στιγμή στην επικαιρότητα είναι και θέματα τα οποία συζητήθηκαν στα Πράσινα Φανάρια από το 2010 και δεν έχουν λυθεί. Όπως είναι το μητρώο αγροτών, κάτι που φώναζαν πάλι στα μπλόκα. Αυτή τη στιγμή έχει φανεί ότι έχουν πάρει λεφτά
και άτομα που δεν έχουν σχέση με τον αγροτικό κλάδο. Έχουν πάρει λεφτά τα οποία δεν ελέγχθηκαν ποτέ από κανέναν και αυτό γίνεται εις βάρος των πραγματικών παραγωγών.
«Περιμένουμε να πιάσουν τους κλέφτες για να μην γίνουμε εμείς κλέφτες»
– Φαντάζομαι ότι βλέπετε στις τηλεοράσεις τι γίνεται με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Το δικό σας το σχόλιο ποιο είναι πάνω σε αυτά που βγαίνουν σιγά σιγά, μέσα από τις εξεταστικές, από τις Φεράρι κλπ;
-Περιμένουμε να πιάσουν τους κλέφτες για να μην γίνουμε εμείς κλέφτες. Και κάποια στιγμή πρέπει να μπει και η δικαιοσύνη μπροστά. Δηλαδή πριν κάποιες ώρες ανέφεραν ότι όσοι παρανόμησαν και έκαναν παρακώλυση της συγκοινωνίας στα μπλόκα θα σχηματιστούν δικογραφίες σε βάρος τους.
Για αυτούς που είναι στην εξεταστική επιτροπή δεν έχουν σχηματιστεί; Δεν θα τους κυνηγήσει κανένας;
Εμείς αν πάμε να κλέψουμε μια τράπεζα, την επόμενη ώρα θα είμαστε στη φυλακή. Αυτοί εδώ πέρα κλέβουν, τρώνε, τους εξετάζουν κι έχει ο Θεός. Κανείς δεν πρόκειται να μπει μέσα. Κανένας.
Επίσης ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ένα εργαλείο των αγροτών και πρέπει να μείνει στους αγρότες, δεν πρέπει να πάει σε ένα φοροεισπρακτικό τομέα, όπως η ΑΑΔΕ. Η ΑΑΔΕ είναι ένας φοροεισπρακτικός οργανισμός.
– Τι πιστεύετε πρέπει να αλλάξει άμεσα;
– Από τη στιγμή που εμένα ως αγρότη με φορολογούν σαν επιχείρηση, έτσι και τα αγροτικά εφόδια πρέπει να τα παίρνω κι εγώ σαν επιχείρηση. Δηλαδή πάλι το κέρδος που υπάρχει μεταξύ της χονδρικής και της λιανικής που ψωνίζει ο αγρότης, είναι πάρα πολύ ψηλό. Ένα γεωπονικό κατάστημα για παράδειγμα πουλάει 10, 30, 40 ευρώ παραπάνω ένα μπουκαλάκι φάρμακο.
Ο αγροτικός τομέας πρέπει να διαχωριστεί 100% και να μην ονομάζεται ο αγρότης ελεύθερος επαγγελματίας, να ονομάζεται αγρότης. Να μην αντιμετωπιζόμαστε σαν υδραυλικοί, σαν οικοδόμοι, σαν ηλεκτρολόγοι. Είναι τελείως διαφορετικό το επάγγελμα.
– Στα προγράμματα των νέων αγροτών υπάρχει σωστός έλεγχος;
– Όχι. Το 80% είναι άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με την γεωργία. Στα σεμινάρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ που βρεθήκαμε, περάσαμε και σαν επιλαχόντες και στην αίθουσα στην οποία βρεθήκαμε, υπήρχαν άτομα τα οποία δεν ήταν σχετικά με το επάγγελμα. Και αυτή τη στιγμή έχουν πάρει γύρω στα 35.000 ευρώ.
«Δεν είμαστε στο παρά πέντε. Είμαστε στο και πέντε»
– Τα μπλόκα εσείς πώς τα βλέπετε; Ως τελευταία λύση ή ως ένα ισχυρό μέσο πίεσης;
– Η μοναδική λύση είναι εδώ που φτάσαμε. Εξωτερικεύουμε το πρόβλημα, είναι τρόπος επικοινωνίας.
Δεν υπάρχει άλλη λύση Δεν είμαστε στο παρά πέντε. Είμαστε στο και πέντε. Είναι ο τρόπος επικοινωνίας μας με την κυβέρνηση. Γιατί αλλιώς δεν ακούει τον αγρότη. Υπάρχουν άτομα εκεί πάνω που δεν μας αντιπροσωπεύουν. Δεν μας ακούνε. Εδώ είμαστε και παλιοί αγρότες και νέοι: Οι παλιοί παλεύουν για το μέλλον των παιδιών τους. Οι νέοι παλεύουν για το δικό τους το μέλλον.
– Αν μπορούσατε να μιλήσετε απευθείας στον Υπουργό τι θα του λέγατε;
– Ο πολιτικός που θα έρθει εδώ πέρα να μιλήσει μαζί μας, πρέπει να είναι και σχετικός με
το επάγγελμα. Δεν είναι όλα στον αγροτικό τομέα μαθηματικά. Δηλαδή, αν το πάρεις επί σειρά ετών, οι Υπουργοί της Αγροτικής Ανάπτυξης δεν ήταν γεωπόνοι, δεν ήταν αγρότες, δεν είχαν ιδέα πώς να καλλιεργούν. Δηλαδή, εγώ είναι σαν εξηγώ σε έναν ψαρά, πώς πρέπει να ψαρέψει, σε έναν κυνηγό πώς πρέπει να κυνηγήσει, σε έναν γιατρό πώς θα κάνει χειρουργείο. Όπως δημιουργήθηκε και η νέα ΚΑΠ, από γεωπόνους, που δεν έχουν πατήσει ποτέ σε χωράφι, δεν έχουν ιδέα τι γίνεται έξω.
– Μια αγροτική οικογένεια σήμερα στην Ελλάδα πώς ζει; Τι θυσίες πρέπει να κάνετε δεδομένου πως και εσείς και οι οικογένειες εργάζεστε εξ ολοκλήρου σε αυτόν τον κλάδο;
– Πέραν του χωραφιού, πρέπει να δουλεύουν και μέλη της οικογένειας μας σε δουλειές κανονικά με μηνιάτικο. Το χωράφι δεν είναι πλέον μια βασική δουλειά. Διότι δεν είναι βιώσιμη. Δηλαδή δεν μπορεί μια οικογένεια να επιβιώσει αν δεν δουλεύουν και κάποια μέλη της σε άλλες δουλειές. Αυτή τη στιγμή, μέχρι και οι γονείς μας, μας παροτρύνουν να μην ασχοληθούμε καθόλου με αυτό το επάγγελμα.
Να στο πω λίγο πιο λαϊκά όπως μου το λέει ο πατέρας μου: Α, τι ασχολείσαι, αφού δεν έχει χαΐρι.
Αυτή είναι η κουβέντα που ακούνε όλοι οι νέοι.
– Εσείς ως νέοι αγρότες τι περιμένετε για να μείνετε στον κλάδο; Είστε εδώ όλη μέρα, πρωί και βράδυ, γιατί;
– Εμείς, σε αυτή τη στιγμή, είμαστε εδώ γιατί αγαπάμε αυτό που κάνουμε. Σεβόμαστε θα πω εγώ, αυτό που μας μεγάλωσε. Δηλαδή, με βάση τις συζητήσεις με τους γονείς μας για το πώς ήταν οι παραγωγές παλαιότερα, μπορούσες να χτίσεις ένα σπίτι.
Εμείς, αυτή τη στιγμή, δεν μπορούμε καν να νοικιάσουμε ένα σπίτι, σαν νέοι από τις δουλειές μας. Τα τρακτέρ και τα οχήματα που βλέπεις εδώ γύρω, αγοράστηκαν πριν πόσα χρόνια. Εκτός από κάποια μετρημένα. Πλέον, από το αγροτικό εισόδημα, δεν μπορείς καν να συντηρήσεις και αυτά που πήρες πριν 30 χρόνια. Αυτό είναι το πρόβλημα.
Σπέρνουμε με ευρώ και θυρίζουμε με λεπτά. Επίσης, όλα τα ελληνικά προϊόντα βγαίνουν έξω κι εμείς στην Ελλάδα κάνουμε εισαγωγές. Όλα τα ελληνικά προϊόντα μας βάζουν να τα ραντήσουμε με φάρμακα,
άλλων προδιαγραφών, που είναι πιο βιολογικά και τα στέλνουν έξω και εμείς παίρνουμε τα εισαγόμενα, που είναι ραντισμένα όλα με δηλητήριο και έχουν και το θράσος να τα βαφτίζουν και ελληνικά. Δεν τρώτε ελληνικά προϊόντα.
Δεν γίνεται να παράγουμε ένα κιλό σιτάρι και να το πουλάμε 19 λεπτά, ενώ το ψωμί αυτή τη στιγμή στο ράφι έχει 1,80-2,00 ευρώ. Δεν γίνεται αυτό.
Εγώ είδα σε φούρνο ψωμί 2,5 ευρώ το κιλό κι έτσι όπως το βάλαμε κάτω έχει γύρω στα 500% παραπάνω αύξηση από όσο είναι το κόστος. Καθαρή αισχροκέρδεια.
-Να μιλήσουμε λίγο και για τους κτηνοτρόφους, για τα κρέατα που ανεβαίνουν συνέχεια…
– Το μεγάλο πρόβλημα είναι η αρρώστια. Δεν μπορούμε επίσης να τα ταΐσουμε, επειδή οι ζωοτροφές είναι στον Θεό. Όταν έρχονται Δεκέμβρη μήνα και μας λένε να βάλουμε τα ζώα μέσα, πού να βρω τις ζωοτροφές; Δεν μας αφήνουν να φέρουμε ζωοτροφές από άλλους νομούς, μόνο από τη Χαλκιδική, που η Χαλκιδική τώρα δεν έχει καλαμπόκι. Τι θα τα ταΐσουμε τα ζώα;
Έχουμε αυτά τα προβλήματα, λεφτά δεν παίρνουμε από πουθενά, οι γαλατάδες δεν μας πληρώνουν γιατί έχουν βρει μια δικαιολογία και μας λένε ότι πρέπει να περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει με την αρρώστια…
– Τι θα γίνει με τα εμβόλια;
– Τα εμβόλια δεν έρχονται, ενώ όλη η Ευρώπη εμβολιάζεται… Κι όλα γίνονται λόγω εξάπλωσης της ασθένειας με τις ζωοτροφές… Δεν μπορούμε να αγοράσουμε χοντρές ζωοτροφές, όπως μπάλες από άχυρα πουθενά. Όσοι έχουν δικά τους είναι τυχεροί, αλλά το θέμα είναι μέχρι πότε θα αντέξει ένα μαντρί.
– Δεν μας τα φέρνουν. Αυτό δεν το ξέρουμε, πιστεύω ότι ο ένας λόγος που δεν έρχεται το εμβόλιο είναι ότι θα φανερωθεί ο πραγματικός αριθμός ζώων στην Ελλάδα και ίσως βγει κι άλλο σκάνδαλο. Δεν μπορείς να μετρήσεις ζώα που δεν υπάρχουν…
Οπότε βολεύει να μην έρθει το εμβόλιο για να μειωθεί το ζωικό κεφάλαιο. Δεν μπορείς να ελέγξεις ζώα που δεν υπήρξαν ποτέ…
Επίσης να θίξουμε και αυτό, ότι δηλαδή μεγάλες εταιρείες έχουν αυξήσει την ποσότητα σε γάλα, και ο τζίρος έχει ξαφνικά διπλασιαστεί… με τόσους θανάτους που υπάρχουν.
Το ίδιο ισχύει όμως και στο μοσχάρι… η τιμή του μοσχαριού έχει φτάσει στον Θεό αυτή τη στιγμή και το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε είναι τώρα τα τεστ που γίνονται, την περίοδο που σφάζουμε. Τα τεστ αργούν πάνω από 10 μέρες…
«Η κυβέρνηση πρέπει να απλοποιήσει τον τρόπο που έρχονται οι εργάτες»
