Αναμφίβολα διανύουμε την περίοδο που το ποδόσφαιρο συνδέεται άρρηκτα με τα χρήματα. Βλέπουμε ποδοσφαιριστές αμειβόμενους με αμύθητα ποσά να ζουν μες την χλιδή και να κοστίζουν “χρυσό” σε όσες ομάδες επιθυμούν να τους εντάξουν στο δυναμικό τους.
Σίγουρα η είσοδος των Aράβων στην ποδοσφαιρική βιομηχανία και το έντονο ενδιαφέρον που επιδεικνύουν για επενδύσεις στον χώρο αυτό καθώς και η διαχείριση πλέον των ομάδων ως… «επιχειρήσεων», συνέβαλλαν στην εμφάνιση φαινομένων όπως αυτού του πληθωρισμού (πληθωρισμός είναι η τάση αύξησης του γενικού επιπέδου τιμών) αφού την τελευταία δεκαετία αυξήθηκε ραγδαία η προσφορά του χρήματος στην οικονομία της ποδοσφαιρικής βιομηχανίας.
Αναρωτηθήκατε όμως πότε ήταν η πρώτη φορά που εισάχθηκε ο όρος επαγγελματισμός στο ποδόσφαιρο και ποιος ήταν ο πρώτος άνθρωπος που πληρωνόταν για να παίζει μπάλα.
Όσοι παρακολουθήσατε την υπέροχη μίνι σειρά του Netflix “The English game” (περισσότερα για αυτήν την σειρά θα βρείτε εδώ) σίγουρα θα γνωρίζετε ότι θα γίνει αναφορά στο πρόσωπο του Fergus Suter, τον πρώτο μισθοφόρο του αθλήματος.
Ο Suter γεννήθηκε το μακρινό 1857 στην Γλασκώβη της Σκωτίας. Ήταν ένας απλός λιθοδόμος ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του χωρίς να έχει ιδιαίτερες φιλοδοξίες για το μέλλον του. Τα πρώτα ποδοσφαιρικά βήματα θα γίνουν στην τοπική ομάδα της Partick.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εκείνη η περίοδος αποτέλεσε κομβική και οι αποφάσεις που λήφθηκαν συνέβαλλαν στο να καθιερωθεί το ποδόσφαιρο ως το άθλημα που αγαπάμε σήμερα. Προηγουμένως αποτελούσε ένα άναρχο, βίαιο αποδιοργανωμένο και αυθόρμητο παιχνίδι που διεξαγόταν σε δρόμους πλατείες ακόμα και χωράφια και η κλωτσιά αποτελούσε στοιχείο του παιχνιδιού.
Συγκεκριμένα στην Αγγλία (όπως φανερώνει και η σειρά) το άθλημα θεωρείτο ενασχόληση των ευγενών και ανώτερων τάξεων και ήταν εκείνοι που ασκούσαν μεγαλύτερη επιρροή ως προς τους κανόνες και τους τρόπους διεξαγωγής, φέρνοντας στο προσκήνιο πολλές φορές εντάσεις και αντιπαραθέσεις σε θέματα αδικίας εις βάρος ομάδων που απαρτίζονταν από κατώτερες τάξεις. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από την εξολοκλήρου συμμετοχή ευγενών ως μέλη της ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας.
Μέσα σε ένα τέτοιο τεταμένο κλίμα ο Suter έμελλε να χαράξει άθελα του το δικό του όνομα στην ιστορία της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής κοινότητας.
Παρέμεινε στην Partick μέχρι το 1878. Η μετακίνηση του στην βιομηχανική πόλη του Darwen θα αποτελέσει δική του πρωτοβουλία. Μία κατάρρευση στην οικονομία της Γλασκώβης θα φέρει στα σχοινιά τον εργοδότη του Suter (Peter Mckissock) με τον τελευταίο να χάνει εν τέλει την δουλειά του.
Ο Suter δεν τα παράτησε και αποφάσισε να ακολουθήσει τα χνάρια του παλιού του συμπαίκτη Jimmy Love ο οποίος είχε ξεκινήσει να αγωνίζεται με την φανέλα της Darwen. Ζητάει λοιπόν, από τον γραμματέα της ομάδας Tom Hindle αν μπορεί να ενταχθεί στην ομάδα. Οι άνθρωποι της Darwen έχοντας δει τις ικανότητες του ήταν ενήμεροι ότι επρόκειτο για έναν ξεχωριστό ποδοσφαιριστή για τα τότε δεδομένα. Λέγεται, ότι ήταν αμυντικός, ειδικός στην οργάνωση της άμυνας και στην πρόβλεψη των αντιτιθέμενων κινήσεων. Σε μια εποχή που τα μαρκαρίσματα γίνονταν με μεγάλη φυσικότητα, ο Suter έχει την ικανότητα να «διαβάζει» το παιχνίδι, καθώς επίσης και να το οργανώνει από τα μετόπισθεν.
Το 1878 λοιπόν, μετακομίζει στο Darwen για λογαριασμό της ομώνυμης ομάδας με την πρόφαση ότι θα εργάζεται εκεί ως λιθοδόμος. Το εξωπραγματικό όμως της υπόθεσης είναι ότι εκείνος και ο Love θα αμείβονταν με 10 λίρες εβδομαδιαίως για να παίζουν ποδόσφαιρο! Κάτι που εμείς θεωρούμε δεδομένο στην σημερινή εποχή, τότε αποτελούσε ανήκουστο.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε ο ίδιος το 1902 ισχυρίστηκε ότι δεν θα μπορούσε να εργαστεί ως λιθοδόμος καθώς η πέτρα στην Βόρεια Αγγλία προκαλούσε φουσκάλες στα χέρια και στους ώμους του. Προσωπικά, θεωρώ οι λόγοι ήταν καθαρά οικονομικοί. Η υπηρεσία ως λιθοδόμος μισθωνόταν κάτι λιγότερο από 2 λίρες ανά εβδομάδα.
Στο Darwen έμεινε για δύο σεζόν καταφέρνοντας να φτάσει μέχρι τα προημιτελικά του κυπέλλου Αγγλίας όπου θα αποκλειστεί από τους ευγενείς Old Etonians μετά από 3 συγκλονιστικούς επαναληπτικούς αγώνες.
Το 1880 η καριέρα του “γυρολόγου” Suter θα συνεχιζόταν στην Blackburn Rovers μετά την πρόταση που δέχθηκε με υψηλότερες αποδοχές από αυτές που είχε στο Darwen. Σύμφωνα με μαρτυρίες, πιθανός λόγος που ο Suter χρειαζόταν τα χρήματα να ήταν η εγκυμοσύνη της κοπέλας του.
Στην σειρά φαίνεται στο τέλος ότι ο Suter κατακτάει το πολυπόθητο κύπελλο Αγγλίας και η Blackburn γίνεται η πρώτη ομάδα εργατών που στέφεται κυπελλούχος, ένα επίτευγμα που είχε κυρίως κοινωνικό υπόβαθρο στην σύγκρουση που υπάρχει πάντα ανάμεσα σε αστούς και ευγενείς.
Το παραπάνω γεγονός αποτελεί εν μέρει αλήθεια. Όντως η πρώτη ομάδα εργατών που κατέκτησε το κύπελλο ήταν από την Blackburn αλλά δεν ήταν η ομάδα του Suter αλλά η Blackburn Olympic το 1884. Η ομάδα του Suter θα κυριαρχήσει έκτοτε συντρίβοντας την έτερη ομάδα τις επόμενες τρεις χρονιές στο FA Cup (η ονομασία του κυπέλλου Αγγλίας) και φτάνοντας στην κατάκτηση του τις χρονιές 1885 και 1886. Η καριέρα του Suter τερματίστηκε το 1888, τη χρονιά που διεξάχθηκε το πρώτο πρωτάθλημα.
Συνοψίζοντας, ο Fergus Suter μέσα από την καριέρα και τις πρωτοφανείς για τότε επιλογές του, έδειξε τον δρόμο προς το σύγχρονο ποδόσφαιρο.
Το ποδόσφαιρο λοιπόν όπως το γνωρίζουμε εμείς σήμερα γεννήθηκε εκεί, στην επαρχία του Lancashire. Εκεί αναδείχθηκε ο επαγγελματισμός σαν όρος στον ποδόσφαιρο, από τις ομάδες εκεί πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες “μεταγραφές”.
Από εκεί οι ποδοσφαιριστές άρχισαν να έχουν ως κριτήριο, για την μετακίνηση τους σε μία ομάδα, τα χρήματα. Προσωπικά, είμαι φίλαθλος της ρομαντικής διάστασης του αθλήματος και θεωρώ ότι το χρήμα και συγκεκριμένα η εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου έχει φθείρει και υποβαθμίσει τον αυθορμητισμό και το πάθος των αθλητών να “ματώνουν” για την φανέλα.
Η αλήθεια βέβαια κρύβεται στην μέση, λένε. Θα πρέπει να αναζητήσουμε και να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στους όρους χρήμα και ποδόσφαιρο, ή αθλητισμό γενικότερα.
