Με αφορμή το Πάσχα, αναζητούσαμε ένα πρόσωπο που να μπορεί να μας μιλήσει για αυτό. Δεν αργήσαμε να καταλήξουμε στον Μητροπολίτη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς Ιουστίνο, ο οποίος με χαρά αποδέχτηκε την πρόσκληση μας. Ένας άνθρωπος απλός και καθημερινός, γεμάτος χιούμορ και όρεξη για συζήτηση, μας μίλησε για την ζωή του, για τις επιλογές του, για τις αδυναμίες του και κυρίως για την πίστη. Δηλώνει θαυμαστής του έντεχνου, “καψούρης” με το Άγιον Όρος, ενώ όταν του φωνάζουν “Άξιος” σκύβει το κεφάλι με ταπεινότητα.
Σε αυτήν την συνέντευξη, σας καλούμε να έρθετε μαζί μας σε ένα ταξίδι από την Φλώρινα μέχρι την Καλαμαριά, κι από τα γραφεία της Μητρόπολης μέχρι το γήπεδο του Απόλλωνα Καλαμαριάς!
*Ακολουθεί απόσπασμα της συνέντευξης σε γραπτή μορφή. Για να παρακολουθήσετε ολόκληρη την συνέντευξη, πατήστε παρακάτω!
-Σεβασμιώτατε, θα ξεκινήσω την συζήτηση μας από τα παιδικά σας χρόνια, από την Φλώρινα και από την πρώτη σας επαφή με την εκκλησία.
-Γεννήθηκα το 1969, στις 16 Ιουνίου…
-…Την λέτε λοιπόν την ηλικία σας; (γελάμε)
-Γιατί να μην την πω; χαίρομαι πάρα πολύ που γερνάω, γιατί μπορώ και γερνάω, καθώς υπάρχουν άνθρωποι που δεν πρόλαβαν να γεράσουν. Γι’ αυτό τα χρόνια τα θεωρώ εύνοια και ευλογία.
Γεννήθηκα λοιπόν πριν 55 χρόνια σε ένα ακριτικό χωριό της Φλώρινας, την Μελήτη, από μια προσφυγική οικογένεια. Ο παππούς μου ήταν από ένα χωριό έξω από την Σμύρνη, η γιαγιά μου ήταν από την Βόρειο Ήπειρο, ενώ από την πλευρά της μητέρας μου είμαι πρόσφυγας μοναστηριώτης από την Άνω Μακεδονία και ντόπιος γηγενής. Είμαι ένα παζλ από καταγωγές, κουβαλάω ένα τμήμα της μοίρας του ελληνισμού και της ρωμιοσύνης.
Μεγάλωσα στην Φλώρινα από μια απλή οικογένεια, από γονείς βιοπαλαιστές και μας μεγάλωσαν με πολλή ελευθερία, δεν νιώσαμε ποτέ πίεση ούτε μας στάθηκαν ποτέ εμπόδιο στις επιλογές μας. Οι γονείς μου για παράδειγμα δεν αντέδρασαν όταν τους είπα ότι παρατάω το πανεπιστήμιο όπου έκανα καριέρα, για να γίνω κληρικός και να επιστρέψω στην Φλώρινα. Αυτό μου έχτισε την προσωπικότητα να θέλω κι εγώ να παρέχω ελευθερία στους ανθρώπους.
Γνώρισα τον Θεό πολύ γρήγορα και θα έλεγα μάλλον ότι αυτός με γνώρισε, γιατί ένα παιδί 3 χρονών δεν έχει συνείδηση να γνωρίσει ο ίδιος τον Θεό. Η μάνα μου πήγε να εξομολογηθεί στον τότε πατέρα Θεόκλητο στην Φλώρινα, δεν είχε που να με αφήσει και με έπαιρνε μαζί της στο εξομολογητήριο. Aργότερα έχω μια εικόνα του εαυτού μου σε ηλικία 5 ετών να ζητάω να εξομολογηθώ κι εγώ χωρίς να ξέρω την εξομολόγηση και να με ρωτάει ο ιερέας αν έχω αμαρτίες, με εμένα να μετράω 10 αμαρτίες, γιατί μέχρι το 10 ήξερα να μετράω!
Μου ευχήθηκε να μετράω πάντα μέχρι το 10 τις αμαρτίες, ασχέτως αν μέτρησα εκατομμύρια αργότερα. Νομίζω ότι από τις πρώτες μου σκέψεις ήταν να γίνω κληρικός και μάλιστα άγαμος κληρικός. Κι όταν σαν παιδάκι ενθουσιαζόμουν από κάποιον ποδοσφαιριστή ή κάποιον ηθοποιό, δήλωνα “ιερεύς-ποδοσφαιριστής”, “ιερεύς-ηθοποιός”. Ό,τι κι αν έκανα στην ζωή μου, το έκανα με κεντρικό σκεπτικό να γίνω ιερέας.
-Πότε φύγατε από την Φλώρινα;
-Έφυγα στα 18 μου για να σπουδάσω στην Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ, και 4 χρόνια μετά πήρα το πτυχίο μου και άρχισα να εργάζομαι στο Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών και φαινόταν ότι ξεκινούσα μια καριέρα ακαδημαϊκή, αλλά πάντα ο νους μου ήταν στην αρχιεροσύνη, ακόμα κι όταν μου πρότειναν θέση και σπουδές στο εξωτερικό, εγώ μέσα μου ήμουν βαθιά καλόγερος.
Όταν ο πατήρ Αυγουστίνος έμαθε ότι μου πρότειναν υποτροφία στην Οξφόρδη, μου είπε “λοιπόν, την επόμενη Κυριακή σε χειροτονώ και αφήνεις όλη σου την επιστημονική καριέρα”. Εγώ του απάντησα “δώστε μου άλλη μια Κυριακή”. Με εμπιστοσύνη αποδέχθηκα την πρόταση του και έγινα Διάκονος το 1993, πρεσβύτερος το 1997 και ιεροκήρυξ της Ιεράς Συνόδου και όταν ήρθε ο Μητροπολίτης Θεόκλητος με έκανε πρωτοσύγκελο. Γενικά εργαζόμουν στην εκκλησία, μου άρεσε να εργάζομαι κοντά στην εκκλησία και κοντά σε νέους ανθρώπους.
-Είπατε ότι χρειαστήκατε “μια ακόμα Κυριακή”. Ήσασταν αποφασισμένος ότι αυτή θα είναι η πορεία σας;
-Ναι, από 3 ετών το είχα αποφασίσει, χωρίς να με πιέσει κανένας. Όταν ήρθε όμως η πρόσκληση, ζορίστηκα η αλήθεια είναι γιατί οι άνθρωποι έχουμε κάποια όνειρα, σκεφτόμουν ότι ήταν λίγο νωρίς. Πέρασαν πολλές σκέψεις από το μυαλό μου, έκανα δεύτερες σκέψεις, και θεωρώ ότι ήταν μια επίθεση του διαβόλου. Τελικά όμως δεν έκανα πίσω. Λέει στο Ευαγγέλιο ότι όταν ο Πέτρος είπε στον Χριστό ότι δεν πιάσαμε το βράδυ κανένα ψάρι, ο Χριστός του είπε να ρίξει τα δίχτυα του τώρα το μεσημέρι. Αυτό ήταν τρελό γιατί οι ψαριές το μεσημέρι δεν αποδίδουν, εσύ που είσαι από την Μηχανιώνα το ξέρεις! Όμως επειδή του το είπε ο Χριστός τα έριξε και έπιασε πάρα πολλά ψάρια.
Αυτό ακριβώς έκανα κι εγώ, είπα στον πατέρα Αυγουστίνο ότι επειδή τον αγαπάω θα κάνω αυτό που λέει, παρόλο που έχω τόσο πόλεμο μέσα μου. Μετά από 31 χρόνια που είμαι κληρικός σας λέω ότι δεν μετάνιωσα, δεν μετάνιωσα ούτε για μια στιγμή. Αν τολμώ να πω αυτό που είπε ο γέροντας Κύριλλος, αν είχα και δεύτερη ζωή πάλι το ίδιο θα έκανα.
“Με πάλεψε πάρα πολύ και το κατάλαβε ο αρχιεπίσκοπος όταν πηγαίναμε και μου λέει “τι έχεις; είσαι λες και σε πάμε σε κηδεία” και του λέω “ δεν ξέρω μακαριότατε, έχω αυτόν τον πειρασμό” μου είπε “μην δίνεις σημασία”
-Είστε παιδί προσφύγων, και ο πατέρας σας ήταν στο Παπάφειο. Τα φέρνει λοιπόν έτσι η ζωή όπου γίνεστε Μητροπολίτης σε μια Μητρόπολη όπου οι περιοχές που υπάγονται σε αυτήν είναι προσφυγικές, πως νιώσατε για αυτό το αντάμωμα με τους ανθρώπους που έχουνε κοινές πορείες με εσάς;
-Στην ζωή μου έμαθα ή μου έμαθε ο πνευματικός μου να τα αφήνω όλα στον Θεό. Σαν νέος και σαν άνθρωπος έχω κι εγώ σκέψεις, οράματα, όνειρα, αλλά μέχρι εκεί. Δεν εξαρτώμαι ούτε από τα οράματα μου ούτε από τα όνειρα μου. Τα αφήνω στον Θεό και λέω πάντα “Εσύ ξέρεις”.
Μέσα στην εκκλησία δουλεύοντας πολλές φορές περνούσε η σκέψη ότι ίσως γινόμουν επίσκοπος κάπου αλλά μέχρι εκεί, δεν εξαρτιόμουν από αυτό. Το λέω με ειλικρίνεια, μέσα σε αυτό το πλάνο μπήκε το να γίνω επίσκοπος σε μια μητρόπολη της Βόρειας Ελλάδας, γιατί μου δόθηκε η επιλογή να κάνω κάτι προς την Αθήνα αλλά δεν το δέχτηκα, και επί Μακαριστού Χριστοδούλου και επί του νυν Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, μου πρότειναν να κατέβω στα γραφεία της Ιεράς Συνόδου σε πολύ υπεύθυνες θέσεις. Αρνήθηκα γιατί ήθελα να διακονώ στον λαό της Φλώρινας, δεν ήταν αυτοσκοπός της ζωής μου να γίνω μητροπολίτης. Στην εκκλησία πάντα με μάθανε οι πατέρες μου να εργάζομαι, δεν ένιωσα ότι δεν θα έχω τι να κάνω και θα με πιάσει κατάθλιψη.
Όταν ακουγόταν ότι “ο Ιουστίνος θα πάει Καλαμαριά” εγώ από αντίδραση δεν είχα ανοίξει ποτέ ένα βιβλίο για να διαβάσω τι είναι η Καλαμαριά και πόσες ενορίες έχει, το μόνο που ήξερα ήταν τον πολύ καλό άγιο επίσκοπο, από προσωπική άποψη γιατί τον συναναστράφηκα. Όταν ήρθε η ώρα και ετοιμαζόμουν να έρθω στην Καλαμαριά, τότε με ρώτησε ο γέροντας μου “πόσες ενορίες έχει η Μητρόπολή σου;” Του απάντησα “δεν ξέρω”. Μου λέει “τι δεν ξέρεις; Άνοιξε το βιβλίο για να δεις” και τότε κατάλαβα ότι ήξερα πολύ λίγα πράγματα για την Μητρόπολη.
Ερχόμενος εδώ, θα σας πω κάτι που λίγοι το ξέρουν: λίγο πριν την ενθρόνιση, λίγες ώρες πριν με έπιασε ένας λογισμός που έλεγα “που πάω; τι κάνω; γιατί πάω;” κατάλαβα ότι ήταν του πονηρού, όπως όταν ήταν να χειροτονηθώ. Με πάλεψε πάρα πολύ και το κατάλαβε ο Αρχιεπίσκοπος όταν πηγαίναμε και μου λέει “τι έχεις; είσαι λες και σε πάμε σε κηδεία” και του λέω “δεν ξέρω Μακαριότατε, έχω αυτόν τον πειρασμό”.
-Μήπως ήταν ο φόβος για το άγνωστο;
-Όχι, δεν είμαι ο τύπος που φοβάται το άγνωστο. Με την χάρη του Θεού δεν φοβάμαι, γιατί κατανοώ ότι με στέλνει ο Θεός. Ήταν ο πειρασμός. Ούτε είχα μια συγκίνηση επειδή αποχωρίζομαι την Φλώρινα, όλα ήταν ώριμα μέσα μου. Όταν έφτασα την Καλαμαριά και κατέβηκα από το αυτοκίνητο και είδα όλον αυτόν τον λαό που με περίμενε, αισθάνθηκα τόσο την καρδιά μου που αγάπησα όλους αυτούς που ήταν στην Καλαμαριά που είπα “εγώ πλέον είμαι κάτοικος αυτής της Μητροπόλεως, είμαι ο Πατέρας αυτής Μητροπόλεως”.
Αγάπησα τόσο πολύ αυτόν τον λαό, με όλες τις ευκολίες και τις δυσκολίες του, όπως κάθε Έλληνας, και που έχω κι εγώ, εγώ δεν λέω ότι είμαι ο τέλειος και οι άλλοι δεν είναι. Αγάπησα πολύ αυτόν τον λαό και πλέον η οικογένεια μου είναι αυτός ο λαός. Και αυτό με τον καιρό αυξάνεται. Ήρθα λοιπόν ο πρόσφυγας στους πρόσφυγες, ήρθα ο ντόπιος στους ντόπιους της Επανομής, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Επανομή μας είναι περήφανο ντοπιοχώρι.
Ήρθα λοιπόν σαν πατέρας, σαν αδερφός, σαν φίλος για να πορευτούμε μαζί για το κοινωνικό καλό και κυρίως για την σωτηρία των ψυχών.
-Την στιγμή που ακούτε τους πιστούς να φωνάζουν “Άξιος” πώς νιώσατε;
-Θα σας το απαντήσω αλλιώς: 9 χρόνια μετά όταν μου λένε να έχω πολλά έτη και “Άξιος”, εγώ ντρέπομαι και σκύβω το κεφάλι ακόμα και σήμερα. Αισθάνομαι ότι είμαι ανάξιος να διακονίσω έναν τόσο καλό λαό. Το λέω με όλη μου την συνείδηση, αισθάνομαι ότι ο Θεός μου έδωσε κάτι που δεν το άξιζα, όταν με μνημονεύουν και μου ζητούν να τους ευλογήσω, σκύβω το κεφάλι, γι’ναυτό λέω και πάντα “Θεέ μου πήγαινε με μπροστά και πίσω εγώ, μην κάνω κάτι που δεν θα το κάνεις εσύ”.
-Θα σας πάω και λίγο στα δημοσιογραφικά σας! Ήσασταν διευθυντής του περιοδικού “Σάλπιγξ Ορθοδοξίας” και παράλληλα ήσασταν και στο κανάλι 4Ε. Πείτε μας για την δημοσιογραφική σας εμπειρία.
-Ο Πατέρας μου έγραφε στην αθλητική στήλη σε εφημερίδα στην Φλώρινα, ήταν διαιτητής, αγαπούσε πολύ το ποδόσφαιρο και τον έβλεπα να γράφει, να αρθρογραφεί και αυτές οι πρώτες εικόνες τα παιδιά τα καθορίζουν. Εγώ αγαπούσα πάρα πολύ τα γράμματα και πάντοτε μου άρεσε η δημοσιογραφία. Πιστεύω ότι αν δεν γινόμουν παπάς μπορεί να ήμουν ένας καλός δημοσιογράφος. Παλιότερα έλεγα και καλός πολιτικός αλλά πλέον δεν το λέω! Μικρός το σκεφτόμουν βέβαια, αλλά ένας καλός δημοσιογράφος θα μπορούσα να ήμουν.
Είχα χαρίσματα, είχα καλή πένα, είχα καλή αντίληψη των πραγμάτων, ήμουν κοινωνικός (μπορεί να είμαι και ακόμα κοινωνικός, δεν ξέρω!) και για αυτό άρχισα κι εγώ να ασχολούμαι λίγο με την δημοσιογραφία, μου δόθηκε η ευκαιρία στο περιοδικό, αρχικά ως αρθρογράφος μέχρι που έγινα διευθυντής, στο τοπικό εκκλησιαστικό ραδιόφωνο της Φλώρινας όπου έκανα παραγωγές, και όταν ήρθα στην Θεσσαλονίκη συνδέθηκα περισσότερο με τον αείμνηστο πατέρα Θεόφιλο Ζησόπουλο, τον ιδρυτή του 4Ε, όπου ασχολήθηκα με την τηλεόραση, νομίζω επιτυχώς, έτσι θέλω να νομίζω.
Αυτό το κατανόησε ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος όπου με έθεσε γραμματέα της συνοδικής επιτροπής για την συνεργασία της Εκκλησίας της Ελλάδος με το 4Ε όπου μπήκα ακόμα πιο πολύ στα βαθιά της δημοσιογραφίας.
Ακόμη και σήμερα είμαι λίγο μέσα μου δημοσιογράφος, ίσως όταν θέλω να αποτυπώσω κάτι εκφράζομαι δημοσιογραφικά. Εκτιμώ τους τους δημοσιογράφους και το έργο τους, αρκεί να υπηρετούν την αλήθεια και να μην είναι στρατευμένοι. Ο δημοσιογράφος δεν πρέπει να είναι στρατευμένος, γιατί ο στρατευμένος δημοσιογράφος υποκύπτει σε πιέσεις και μετά παύει η δημοσιογραφία να εξυπηρετεί την αλήθεια.
“Kαμιά φορά ο κόσμος απορεί και λέει “μα καλά ο Δεσπότης πως τα σκέφτεται αυτά;” ο Δεσπότης τα σκέφτεται λοιπόν αυτά γιατί είναι ο πιο μόνιμος. Εμένα θα με αλλάξει ο θάνατος, ενώ οι τοπικοί μας άρχοντες έρχονται και παρέρχονται.”
-Θα ξαναεπιστρέψω στην Καλαμαριά, βλέπω ότι σας αρέσει να γνωρίζετε τα σωματεία που δραστηριοποιούνται στην ενορία σας, όπως πχ ο Σύλλογος του Αριστοτέλη ή ο Σύλλογος Τσεσμελήδων της Μηχανιώνας, και νιώθω ότι είστε ένας εξωστρεφής άνθρωπος και θα ήθελα να σας ρωτήσω πόσο σημαντικό είναι για εσάς αυτή η συναναστροφή με τον κόσμο και ειδικά με ανθρώπους που είναι είτε σε σωματεία, είτε ακόμα και σε θέσεις εξουσίας;
-Είναι ανάγκη μου να επικοινωνώ μαζί τους διότι είναι τα παιδιά μου, το ποίμνιο μου και ποίμνιο μου είναι και αυτοί που με αναγνωρίζουν ως πατέρα τους και αυτοί που δεν με αναγνωρίζουν, όταν ένα παιδί θυμώσει με τον πατέρα του και του πει “δεν σε θεωρώ πατέρα μου”, ο πατέρας παύει να το θεωρεί παιδί του; Εγώ όλους τους αγαπώ, είναι ίσως εκ της φύσεως μου αυτό, θέλω με όλους να επικοινωνώ.
Θα στο πω με ένα παράδειγμα: κάλεσα κάποτε κάποιους νέους ανθρώπους και καθίσαμε και φάγαμε και τους λέω “παιδιά βλέπετε; Ο δεσπότης τρώει και δεν τρώει” τι σημαίνει αυτό; Ότι δεν τρώει κανέναν! Οι περισσότεροι μας φοβούνται, μας βλέπουν με τα ράσα μας και νομίζουν ότι είμαστε από άλλον κόσμο. Όχι παιδιά, ο δεσπότης τρώει, κάνει πλάκα μαζί σας, είναι απλός, θέλει να κουβεντιάσει μαζί σας, σας ακούει με προσοχή, δεν βγάζει μυδράλιο για να σας σκοτώσει και μέσω αυτής της επικοινωνίας καταρρίπτεται μια ψεύτικη εικόνα που δημιουργεί η θέση αυτή.
Εσείς τώρα ήρθατε εδώ και με ακούτε και μιλάμε και καταλαβαίνετε ότι δεν είναι ο επίσκοπος που τον βλέπετε λίγο απρόσωπα την ώρα της λειτουγίας, γιατί εκεί μιλάς με τον Θεό. Ίσως οι άνθρωποι εκεί μας βλέπουν λίγο κάπως και τα άμφια που μας στολίζουν μας δημιουργούν μια απόσταση.
Σε αυτήν την προσωπική επικοινωνία με τους πολίτες και τους Δημάρχους, τον Περιφερειάρχη, τους Βουλευτές, καταρρίπτονται αυτά τα δήθεν ταμπού και κατανοούν όλοι ότι ο επίσκοπος είναι ένας άνθρωπος σύγχρονος που έχει απόψεις, που έχει ιδέες, που έχει όνειρα για την τοπική κοινωνία που καμιά φορά ο κόσμος απορεί και λέει “μα καλά ο Δεσπότης πώς τα σκέφτεται αυτά;”
Ο Δεσπότης τα σκέφτεται λοιπόν αυτά γιατί είναι ο πιο μόνιμος. Εμένα θα με αλλάξει ο θάνατος, ενώ οι τοπικοί μας άρχοντες έρχονται και παρέρχονται. Από την στιγμή που είμαι σταθερός, έχω σταθερή άποψη και σταθερή όραση. Και θα έπρεπε τους επισκόπους η τοπική κοινωνία να τους παρακάλει να εκφραστούν και όχι να τους βάζει το φίμωτρο όταν εκφράζονται.
Προσπαθώ να επικοινωνώ με όλους, αλλά δεν το έχω κάνει στον βαθμό που θα ήθελα, το ομολογώ. Αλλά προσπαθώ να έχω με όλους τους φορείς μια καλή επικοινωνία, προσπαθώ να τους εμπνέω, γιατί όλοι μας έχουμε μια δυναμική, σε αυτό που εκπροσωπούμε, που δεν την έχουμε κατανοήσει ακόμα.
Συνήθως περιοριζόμαστε σε 2-3 πραγματάκια που κάνουμε και εκεί αισθανόμαστε ικανοποίηση και αυτάρκεια. Αυτό είναι ό,τι πιο επικίνδυνο για ανθρώπους με θεσμική ιδιότητα. Πρέπει πάντα να κάνουμε κάτι παραπάνω από αυτό που έχουμε κατορθώσει. Καλό το ένδοξο παρελθόν των περιοχών μας αλλά τι θα δώσουμε στα νέα παιδιά; Στον χορό που κάνανε οι Σπαρτιάτες, όταν χόρευαν οι νεότεροι έλεγαν στους παλαιότερους “εμείς θα γίνουμε καλύτεροι από εσάς”. Αυτός είναι ο στόχος μας, να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια καλύτερη Καλαμαριά και έναν καλύτερο Θερμαϊκό.
-Με την ενθρόνισή σας παραλάβατε και αρκετά προβλήματα, όπως για παράδειγμα το Μαντούκειο Ίδρυμα στη Μηχανιώνα και παρόμοια προβλήματα στις υπόλοιπες ενορίες…
-Ξέρετε, οι παλαιότεροι έχτιζαν χωρίς να έχουν τις απαραίτητες προδιαγραφές. Όταν ήρθα, βρήκα σε πολλά ιδρύματα αυτά τα θέματα, ειδικά στο γηροκομείο της Μηχανιώνας, βρήκα πολλές τρύπες. Η εκκλησία πρέπει να είναι υπόδειγμα σε νομικά ζητήματα.
-Προτιμάτε να αργήσετε ένα έργο παρά να γίνει κάτι που δεν θα είναι ολοκληρωμένο…
-Ναι, να είναι ολοκληρωμένο και σύγχρονο, να υπάρχει ποιότητα. Η εκκλησία πρέπει να δείχνει την άριστη ποιότητα. Περιμένω όταν ανοίξει το Μαντούκειο να παραδοθεί στον λαό της μητροπόλεως ως ένα σύγχρονο ίδρυμα που θα λειτουργεί με τις τελειότερες προδιαγραφές, αλλιώς δεν το ανοίγω. Δεν θέλω να γινόμαστε πρωτοσέλιδα από καταγγελίες.
Αυτό κάναμε και στο γηροκομείο της Καλαμαριάς, κάναμε πολύ αγώνα, εσωτερικά το έχουμε κάνει ξενοδοχείο 5 αστέρων και έχει μέσα όλες τις ειδικότητες. Δεν θέλω να κάνω πρόχειρα πράγματα για αυτό λίγο αργώ. Προτιμώ να μουρμουρίσουν κάποιοι τώρα που αργώ, παρά να μουρμουράνε όταν ανοίξει το ίδρυμα.
-…Και για να μην πούνε ότι κάνατε τα στραβά μάτια…
-Στραβά μάτια ο Ιουστίνος δεν θα κάνει σε κανέναν και για τίποτα. Αυτό να το ξέρουν όλοι.
-Φέτος Συμπληρώνονται 50 χρόνια από την ίδρυση της Μητρόπολης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς, ετοιμάζετε εκδηλώσεις για το γεγονός;
-Ναι, θα κάνουμε μια σειρά εκδηλώσεων, σε όλες τις ενορίες, εκδηλώσεις που θα απευθύνονται σε όλους τους πιστούς της Μητροπόλεως και στους μη πιστούς, γιατί η εκκλησία δεν πρέπει να είναι ανοιχτή μόνο στους πιστούς αλλά και σε αυτούς που δεν πιστεύουν, ως μια πρόσκληση να μας γνωρίσουνε. Τα 50 χρόνια με κάνουν να αισθάνομαι ευλογημένος, με κάνουν να θυμάμαι τον κόπο όλων αυτών που έχτισαν την μητρόπολη μας, με κορυφαίο τον πρώτο μητροπολίτη μας, τον Προκόπιο, τον οποίο δεν υπάρχει μέρα να μην τον σκεφτώ και να μην τον ευχαριστώ.
Αισθάνομαι τον Προκόπιο να περιφέρεται στην Μητρόπολη και να με ευλογεί. Όπως και στην Μηχανιώνα τον πατέρα Μενέλαο που έχτισε τον ναό, όπως και τον παπά-Γιάννη μας που είναι στη Μηχανιώνα.
Αυτά τα 50 χρόνια είναι αφορμή για εμένα να αποτιμώ για άλλη μια φορά τιμή για την συνεισφορά τους. Ένας επίσκοπος σκέφτεται πάρα πολύ, γι’ αυτό και δεν κοιμάται πολύ, αλλά λίγο. Τις ώρες που δεν κοιμάται ή σκέφτεται ή προσεύχεται, όπως για παράδειγμα την περίοδο του κορονοιού, τότε που όλοι ήταν κλεισμένοι στα σπίτια τους, ο επίσκοπος έπαιρνε τα άγια λείψανα του επισκοπίου, τα έβαζε μέσα στο αμάξι και το βράδυ περνούσε από όλες τις ενορίες και τις σταύρωνε.
Αυτό δεν το ήξερε κανείς, ελάχιστοι το ξέρουν, τώρα το μαθαίνετε κι εσείς. Είναι μια δύσκολη εποχή για να είσαι επίσκοπος. θέλει κόπο, θέλει πόνο, αγωνία και θυσία. Πρέπει να θυσιάζεσαι καθημερινά, να πεθαίνεις καθημερινά και να ανασταίνεσαι.
-Ζούμε δύσκολες εποχές: Γυναικοκτονίες, Bullying, Οπαδική Βία, πως σχολιάζετε όλα αυτά;
-Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος είπε κάτι πολύ εύστοχο: ο νους του ανθρώπου που απομακρύνεται από τον Θεό ή θεριό ή δαίμονας γίνεται. Αυτή είναι η απάντηση για αυτό που ζούμε. Γίναμε θεριά; εγώ θα πω γίναμε δαίμονες, γιατί το θεριό σου επιτίθεται αν το ενοχλήσεις, τώρα κάνουμε επίθεση στον άλλον χωρίς λόγο. Όλα αυτά συμβαίνουν γιατί βγάλαμε τον Θεό από τον κοινωνικό ιστό.
-Ποια είναι η μεγαλύτερη διδαχή που μπορεί κάποιος να αποκτήσει από το Πάσχα;
-Η Αξία της ζωής. Ξέρετε, η ζωή δεν είναι αυτό που έχουμε ορίσει σαν μια τροχιά ανάμεσα στη γέννηση και στον θάνατο. Η ζωή είναι κάτι πολύ περισσότερο από τον θάνατο, η ζωή που έχουμε οι άνθρωποι είναι αιώνια, είναι αυτή η δυνατότητα να μην τελειώνουν όλα με τον φτυάρι του νεκροθάφτη, αλλά να συνεχίζονται μετά τον βιολογικό μας θάνατο.
Αυτό ήρθε να μας πει ο Χριστός, κι επειδή αμφισβητήσαμε και αρνηθήκαμε την διδασκαλία του Χριστού περί ζωής, δεν σεβόμαστε την ζωή. Βλέπετε τους πολέμους; Ο πόλεμος είναι η προσβολή στην ζωή που χάρισε ο Θεός στον άνθρωπο. Όλα τα φαινόμενα που παρατηρούμε είναι υποβιβασμός της ζωής, ο Χριστός ήρθε για να μας δώσει ζωή και να μας μάθει να ζούμε αληθινά. Αν κάποιος ζει αληθινά, μπορεί να φοβάται τον θάνατο αλλά δεν πιστεύει ότι θα είναι το τέλος της ζωής του, θα είναι το άνοιγμα μιας πόρτας που από έναν τόπο πηγαίνεις σε έναν άλλον τόπο, έναν τόπο που δεν φαντάζει σε τίποτα αυτόν που ζούμε.
-Οι προετοιμασίες για το Πάσχα από την μεριά ενός Μητροπολίτη ή καλύτερα ενός ρασοφόρου, ποια είναι;
-Καταρχήν μετέχουμε σε όλα τα πνευματικά αγωνίσματα που ορίζει η Εκκλησία: νηστεία, περισσότερη προσέλευση στις ακολουθίες, ελεημοσύνη, από εκεί και πέρα όμως ο καθένας κάνει τον προσωπικό του αγώνα. Εγώ αν έπρεπε να ονομάσω τον αγώνα όλων των πιστών την περίοδο αυτή είναι “αγώνας μετανοίας”, να καταλάβεις και να αποδεχθείς τα σφάλματα σου και να ζητήσεις το έλεος από τον Θεό.
-Όταν ανακοίνωσα στην ομάδα μας ότι θα κάνουμε αυτήν την συνέντευξη, μερικοί με ρωτήσαν: πως περνάτε τον ελεύθερο σας χρόνο; Σας αρέσει το ποδόσφαιρο; Ένας φίλος από την Καλαμαριά είπε ότι αν σας αρέσει το ποδόσφαιρο, καλό είναι να πείτε ότι είστε Απόλλων Καλαμαριάς (γελάμε).
-Είμαι Απόλλων Καλαμαριάς, είμαι Ποσειδών Μηχανιώνας, είμαι Αναγέννηση Επανομής, είμαι ό,τι είναι ο λαός μου, τέλος. Παλιά ήμουν κάτι άλλο και δεν θα το πω, ήμουν και λίγο φανατικούλης (γελάμε). Είναι δυνατόν ο λαός μου να παίζει με άλλη ομάδα και εγώ να υποστηρίζω την άλλη ομάδα; Τρελαθήκαμε;
Όσον αφορά τον ελεύθερο μου χρόνο, δεν έχω πολύ. Δεν έχω καθόλου ελεύθερο χρόνο. Δεν με στεναχωρεί όμως αυτό.
-Πως είναι μια τυπική μέρα ενός Μητροπολίτη;
– Θα πως πως είναι μια τυπική μέρα του Ιουστίνου: Συνήθως ξυπνάω γύρω στις 05:30 – 06:00, κάνω τις προσευχές μου, διαβάζω και εκείνη την ώρα, είναι ίσως και η μόνη ώρα που μπορώ για μένα προσωπικά να διαβάσω, βγαίνω από το δωμάτιο στις 09:00, έρχομαι στο γραφείο συνήθως μέχρι τις 15:30 – 16:00, πηγαίνω στο σπίτι. Αν έχω δύο ώρες για ξεκούραση είναι πάρα πολύ για μένα! Το απόγευμα πηγαίνω στις συνάξεις, συνάξεις για μεγάλους και μικρούς, για φοιτητές, για νέους επιστήμονες και εργαζόμενους, για νέες οικογένειες και μαθητές λυκείου. Όλα αυτά τα κάνει ο Αρχιεπίσκοπος. Φυσικά όταν μπορώ ανταποκρίνομαι σε εκδηλώσεις εντός και εκτός Μητροπόλεως, καθώς και τις Συνοδικές υποχρεώσεις.
Όταν βρω όμως ελεύθερο χρόνο θέλω να πηγαίνω στο Άγιον Όρος, που είναι η… καψούρα μου, το αγαπώ πολύ, ή να πάω σε κάποιο ταξίδι και να μην κάνω τίποτα, κάτι αρκετά δύσκολο γιατί το τηλέφωνο με ακολουθεί παντού. Να ακούω επίσης μουσική!
-Θα σας ρωτούσα για την Μουσική!
-Μου αρέσει πάρα πολύ το έντεχνο!
-Το αγαπημένο σας τραγούδι ποιό είναι;
-Κοιτάξτε, σαν άνθρωπο αγαπώ πάρα πολύ τον Δημήτρη Μπάση, είμαστε φίλοι, αδέλφια και τον αγαπώ πάρα πολύ. Γενικά μ’ αρέσουν τα τραγούδια που έχουν ένα μήνυμα να προσφέρουν. Ένα από αυτά που είναι το “Βρέχει στην Φτωχογειτονιά” του Μπιθικώτση, γιατί εκφράζει τους πόνους του λαού. Ξέρετε, ταυτίζομαι πάρα πολύ με τους πόνους του λαού.
Μ’ αρέσει πάρα πολύ ο Θεοδωράκης, η ποίηση του Γκάτσου, του Ελύτη, του Σεφέρη. Γράφω κι εγώ ποιήματα και στίχους οι οποίοι έχουν μελοποιηθεί, μ’ αρέσουν επίσης τα τραγούδια που αναφέρονται σε Εθνικές Περιόδους, αγαπώ πολύ την Κύπρο και την Κρήτη, αγαπώ τις αλύτρωτες πατρίδες, που είναι εκτός των συνόρων της Ελλάδος.
Γενικά είμαι ένας άνθρωπος της εποχής μου, παρόλο που δεν μου φαίνεται. Είμαι ένας άνθρωπος της εποχής μου που όμως δεν επιτρέπω σε τίποτα να σκιάσει τον πόθο μου και την αγάπη μου για τον Χριστό. Αυτό είναι το όριο μου.
-Πλέον καταλαβαίνετε το όριο αυτό…
-Μετά από τόσα χρόνια το καταλαβαίνω. Όταν είσαι σε έναν συνεχόμενο διάλογο με τον Θεό, μπορείς να καταλαβαίνεις τι είναι του Θεού και τι όχι. Όταν έχω αμφιβολία τρέχω στον πνευματικό μου και εξομολογούμαι, γιατί κι ένας δεσπότης έχει ανάγκη εξομολογήσεως, εξομολογείται τα δικά του αμαρτήματα και τις δικές του πτώσεις.
Και το δηλώνω ότι και αμαρτήματα έχω και πτώσεις έχω και ζητάω το έλεος του Θεού για αυτά. Δεν θέλω να είμαι κάτι ξέχωρο, αλήθεια σας το λέω. Θέλω να είμαι ένα κομμάτι αυτού του λαού που με εμπιστεύτηκε ο Χριστός. Προσπαθώ να είμαι απλός, να μην είμαι δήθεν: αν θυμώνω, θυμώνω. Αν γελάω, γελάω. Δεν πιστεύω επίσης ότι όλα είναι αμαρτίες.
– Τι θα θέλατε να πείτε σε αυτούς που θα δουν αυτήν την συνέντευξη;
-Να αναζητήσουν τον Χριστό, γιατί εμείς οι μεγαλύτεροι μάλλον λάθος τους δείξαμε τον δρόμο και τον τρόπο. Επειδή εμείς κάναμε λάθος, να μην αποκοπούν από την εκκλησία, πλησιάστε τον Θεό, πλησιάστε την εκκλησία και θα βρείτε πολύ θησαυρό που δεν τον έχετε ζήσει πουθενά και μια βαθιά εμπειρία. Τα παιδιά καταστρέφουν, χτυπάνε, καίνε επειδή δεν είναι γεμάτα.
Τους λέω λοιπόν να δουν ξανά την σχέση τους με τον Θεό. Κι επειδή πάντα τα παιδιά διακατέχονται από μια ειλικρίνεια και από μια αλήθεια, τους λέω με ειλικρίνεια και με αλήθεια να ψάξουν τον Θεό. Ο Θεός κάνει σχέσεις φάτσα-φάτσα, καρδιά-καρδιά με λόγια σταράτα, με λόγια αληθινά.
Δεν θα σου χαϊδέψει τα αυτιά όταν θα κάνεις λάθος, αλλά θα σου χτυπήσει τον ώμο. Όταν θα σου χτυπήσει τον ώμο, όταν θα είσαι κάτω και θα σου πει “σήκω παλικάρι, σήκω κοπελιά, να συνεχίσεις να αγωνίζεσαι για μια καλύτερη ζωή και μια αιώνια ζωή”. Αυτός είναι ο Θεός μας.
Συνέντευξη: Βαγγέλης Λαζαρίδης
Κάμερα / Ήχος: Γιώργος Μιχαηλίδης
Μοντάζ: Σοφία Βαφειάδου
