Αν σας σταματούσαν στο δρόμο να σας ρωτήσουν ποιο είναι το πολυτιμότερο αγαθό που μπορεί να ξοδέψει ο άνθρωπος, ποια θα ήταν η πρώτη σας απάντηση; Πιθανόν αρκετοί θα αναφερόσασταν στα χρήματα ενώ άλλοι ίσως να λέγατε την αγάπη. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα χρήματα «γλυκαίνουν» καθώς προσφέρουν ανέσεις και δυνατότητες που σε διαφορετικές περιπτώσεις ένας άνθρωπος δεν θα είχε, ενώ η αγάπη βοηθά στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους και στην κάλυψη των συναισθηματικών κενών, μία ανάγκη που υπάρχει στους ανθρώπους από την στιγμή της γέννησης τους μέχρι την στιγμή που θα πεθάνουν.
Υπάρχει ένα αγαθό το οποίο δυστυχώς δεν υπολογίζεται με την ίδια σημασία που θα έπρεπε, ένα αγαθό το οποίο μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στην ψυχική υγεία αλλά και την προσωπική εξέλιξη του ανθρώπου και είναι λάθος να μένει αναξιοποίητο. Λόγος γίνεται για τον ελεύθερο χρόνο, ένα αγαθό που όλοι έχουμε αλλά δεν το αξιοποιούμε στον βαθμό που θα έπρεπε. Θεωρώ πως η καραντίνα (αν εξαιρεθούν οι λόγοι που επιβλήθηκε) αποτέλεσε μία βίαιη αφορμή συνειδητοποίησης από όλους μας ότι προκειμένου να διεκπεραιώσουμε δραστηριότητες που εξουσιαστικά επιβάλλει η νέα κουλτούρα θυσιάζουμε τον πολύτιμο, όπως θα εξηγηθεί στην συνέχεια, ελεύθερο χρόνο.
Τι ορίζουμε όμως ως ελεύθερο χρόνο; Όταν αναφερόμαστε στον ελεύθερο χρόνο εννοούμε τον χρόνο που αφιερώνεται σε δραστηριότητες μη βιοποριστικές και μη υποχρεωτικές. Η ορθή αξιοποίηση του συμβάλλει στην εξέλιξη του ατόμου και λειτουργεί ως προσωρινή διέξοδο από την ένταση και το καθημερινό άγχος που αναπόφευκτα προκύπτει από τις υποχρεώσεις που καλούμαστε να φέρουμε εις πέρας στην καθημερινή μας βιοπάλη.
Γιατί θεωρείται από τα πιο σημαντικά αγαθά;
Συνήθως η αντίληψη του ανθρώπου για τον ελεύθερο χρόνο είναι η ξεκούραση του προκειμένου «να φορτίσει τις μπαταρίες» ώστε να συνεχίσει με τις ίδιες αποδόσεις την εργασία που καλείται να εκτελέσει την επόμενη μέρα. Έτσι καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν πρέπει να κάνει τίποτα. Τα οφέλη όμως που μπορεί να έχει η ορθή διαχείριση του ελεύθερου χρόνου χρίζουν ιδιαίτερης σημασίας.
Γενικά, αποτελεί ένα από τα συστατικά ολοκλήρωσης της προσωπικότητας. Με λίγα λόγια εάν δεν καταναλωθεί στην ψυχοκτόνο ψυχαγωγία τότε επιφέρει ψυχική ηρεμία και ανανέωση. Για να γίνουμε πιο κατανοητοί, το άτομο απαλλάσσεται από το καθημερινό άγχος και τα προβλήματα που ταλανίζουν την σκέψη του και τα οποία τον διατηρούν στάσιμο. Λαμβάνοντας υπόψη δε και την ύπαρξη αυτοελέγχου και αυτοκριτικής, δείγμα ανθρώπου που γνωρίζει πως πρέπει να «ξοδεύει» τον χρόνο του, γίνεται λόγος για την μείωση ύπαρξης αδυναμιών η οποία συμβάλλει στην ψυχική υγεία του ατόμου, την οποία ο κάθε άνθρωπος επιζητά.
Αξιοσημείωτη είναι και η προσφορά του ελεύθερου χρόνου στην κοινωνικοποίηση του ανθρώπου. Σε μία περίοδο η οποία χαρακτηρίζεται από την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου από τον συνάνθρωπο του, πόσο χρήσιμη φαντάζει η ενασχόληση κάποιου με δραστηριότητες, αθλήματα, συμμετοχή σε διάφορες εκδηλώσεις και ομάδες ατόμων, δραστηριότητες που δεν θα υπήρχαν χωρίς τον ελεύθερο χρόνο. Από το να ασχοληθείς με κάποιο άθλημα μέχρι το να βγεις με την παρέα σου για περπάτημα σε κάποιο πάρκο είναι χωρίς αμφιβολία καλύτερο από το να μην κάνεις τίποτα στο σπίτι σου. Τα οφέλη είναι πολλά. Έχεις επαφή με άτομα εκτός εργασιακού χώρου, δεν υπάρχει το άγχος και η πίεση που αυτός επιφέρει, αναπτύσσεις δεξιότητες που σε διαφορετικές συνθήκες δεν θα ήξερες ότι έχεις, γίνεσαι δημιουργικός, ξεφεύγεις λίγο από τους «τέσσερις τοίχους» που σε περιβάλλουν ενώ παράλληλα ξοδεύεις τον ελεύθερο χρόνο σου με ενασχολήσεις και άτομα της αρεσκείας σου. Πόσο πιο ωραίο και αναζωογονητικό ακούγεται κάτι τέτοιο!
Τέλος, δεν γίνεται να παραλείψω την επαφή του ανθρώπου με τα πολιτιστικά ήθη και έθιμα αλλά και την επίσκεψη χώρων με πολιτιστική και πολιτισμική σημασία. Γενικά, είναι ένας ακόμα γόνιμος τρόπος να αξιοποιήσεις τον χρόνο σου καθώς ο πολιτισμός αποτελεί την γέφυρα του παρελθόντος με το παρόν. Όσο και να μην δείχνουμε ενδιαφέρον στην παράδοση μας, η παρακολούθηση μιας θεατρικής παράστασης, μιας συναυλίας ή η επίσκεψη ενός μουσείου, ενός αρχαιολογικού χώρου στα οποία παρακολουθείς σημαντικά επιτεύγματα των προγόνων μας μορφώνουν και αποτελούν λύτρωση από την κοινότυπη καθημερινότητα μας.
Άρα τι πρέπει να κάνω;
Αυτό που θα συμβούλευα τον καθένα που δεν αξιοποιεί τον ελεύθερο χρόνο του με «γόνιμους» τρόπους αλλά καθημερινά δίνει έμφαση στην προσωπική του ξεκούραση μέχρι να έρθει η ώρα να συνεχίσει την εργασία του είναι το εξής. Σίγουρα θα αφιερώνεται χρόνος στην ξεκούραση, η ξεκούραση του σώματος είναι το ίδιο σημαντική με εκείνη της ψυχής. Το σώμα ξεκουράζεται με τον ύπνο και την χαλάρωση στο σπίτι ενώ η ψυχή ξεκουράζεται με αυτά που ανέφερα παραπάνω.
Ευθύνη για το θέμα που αναφέρθηκε στο παρόν άρθρο έχουν εκτός από το εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και ο βιομηχανοποιημένος τρόπος ζωής καθώς επίκεντρο της ζωής μας είναι η απόκτηση ολοένα περισσότερων χρημάτων χωρίς να υπολογίζουμε την σωματική και ψυχική μας κατάσταση. Ας αφιερώσουμε λίγο χρόνο από την μέρα μας δημιουργικά. Εκεί δίνει έμφαση ο σημερινός τίτλος «λάθε βιώσας». Ζήσε κρυφά, δηλαδή όχι επιφανειακά με γνώμονα το χρήμα και την επίδειξη του γιατί όπως λέγεται στην γνωστή φράση, η πραγματική ευτυχία δεν βρίσκεται εκεί.
