Η αγορά Μοδιάνο ήταν κάτι που με ιντρίγκαρε πολύ πριν τα γεγονότα του παρακάτω άρθρου. Το αποδίδω αυτό τόσο στις αμυδρές αναμνήσεις μου από το 2016, στην απογοητευτική εικόνα της στην φάση της τελικής της παρακμής, όσο και στην ταυτόχρονη σκέψη ότι το να μένει ένα τέτοιο κτίριο αναξιοποίητο δεν αποτελεί παρά μία χαμένη ευκαιρία για την πόλη μου. Αντιλαμβάνεστε επομένως ότι με την είδηση της αναδιαμόρφωσης και προς το τέλος του έργου, η αγωνία μου είχε κορυφωθεί.
Από την άλλη, είχα προ πολλού αποφασίσει ότι θα συμμετέχω και φέτος ως εθελόντρια στο Open House, τον θεσμό δωρεάν αρχιτεκτονικών ξεναγήσεων που εδώ και 10 χρόνια δραστηριοποιείται ενεργά και στην Θεσσαλονίκη, και πως σίγουρα ένα από τα κτίρια που θα επισκεπτόμουν ήταν η πολυαναμενόμενη αγορά. Στην αρχή μάλιστα, που μου ανατέθηκε ένα άλλο κτίριο, είχα ζητήσει από την φίλη μου την Δάφνη που ήταν εξαρχής στη Μοδιάνο, να μου προωθήσει το κείμενο της αγοράς προκειμένου να συγκρατήσω όσο το δυνατόν περισσότερα για αυτήν.
Όταν σε ανύποπτο χρόνο η συμμετοχή του αρχικού μου κτιρίου στη διοργάνωση ματαιώθηκε, έτυχε να μετατεθώ, στο κτίριο που εδώ και καιρό μου είχε γίνει έμμονη ιδέα. Κι έτσι, μαζί με μια καταπληκτική ομάδα και υπό την καθοδήγηση της υπεύθυνής μας, Χριστίνας, καταφέραμε την περασμένη Κυριακή να ξεναγήσουμε 2267 (!) άτομα, Θεσσαλονικιούς και μη, σε ένα από τα πιο υποσχόμενα έργα των τελευταίων ετών λίγο πριν τα εγκαίνια του. Για όλη αυτή την προσπάθεια και για το ανέλπιστα καλό αποτέλεσμα που αυτή επέφερε, δεν μπορώ παρά να αφιερώσω αυτό το άρθρο σε αυτούς.
Για να αντιληφθεί κανείς τη σημασία της εν λόγω εμπορικής στοάς, οφείλει να ανατρέξει στο παρελθόν της και συγκεκριμένα, στο 1922, όταν ο Ελί Μοδιάνο, της γνωστής εβραϊκής οικογένειας που μεσουρανούσε στη Θεσσαλονίκη εκείνης της εποχής αποφάσισε να δημιουργήσει μαζί με τον αρχιτέκτονα J.Oliphant μια εμπορική στοά σε ένα από τα κενά που δημιούργησε η μεγάλη φωτιά του 1917, που είχε κατακάψει το ιστορικό κέντρο της πόλης. Ο Μοδιάνο, επηρεασμένος από τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο στη Γαλλία και από τις εμπορικές στοές που συνάντησε τα χρόνια που ζούσε εκεί επέλεξε το αρχιτεκτονικό ρεύμα του εκλεκτικισμού. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1925 όποτε και άρχισε να αποτελεί ζωτικό κομμάτι της καθημερινότητας των κατοίκων. Κι αυτό γιατί η αγορά φιλοξενούσε κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, μανάβικα, καφεκοπτεία και γενικά μαγαζιά από όπου ο κόσμος ψώνιζε είδη καθημερινής ανάγκης ενώ παράλληλα λάμβανε χώρα και χονδρικό εμπόριο.
Η Μοδιάνο έφτασε στο σημείο να είναι η μεγαλύτερη αγορά των Βαλκανίων με μέγιστο αριθμό μαγαζιών τα 144. Με το πέρασμα όμως του χρόνου, την οικονομική κρίση και την κατάρρευση των υποδομών της, τα καταστήματα άρχισαν σταδιακά να κλείνουν και το 2016 έκλεισε η ίδια η αγορά. Στο μεσοδιάστημα, όσοι περνούσαν από την άλλοτε ένδοξη στοά, συναντούσαν τις εξής απογοητευτικές εικόνες.
Το νέο κεφάλαιο για την αγορά άνοιξε το 2017 με την εξαγορά της από τον όμιλο Fais και την αναδιαμόρφωση της από το αρχιτεκτονικό γραφείο Sparch. Μετά από χρόνια αναμονής, το έργο τους θα είναι από αύριο, Δεύτερα 5/12/2022 έτοιμο για τη δυναμική επιστροφή του στην καθημερινότητα των Θεσσαλονικέων.
Σημειωτέον ότι, από τις οικογένειες που λειτουργούσαν μαγαζί πριν το κλείσιμο, μόνο μία θα επιστρέψει στη νέα αγορά. Πρόκειται για την οικογένεια Γκόση της οποίας την συγκινητική ιστορία συναντάτε στο παρακάτω βίντεο:
Ο χαρακτήρας της αγοράς έχει εμφανώς αλλάξει. Τα παλιά μαγαζιά έχουν φύγει και τη θέση τους πήραν επιχειρήσεις που μπορούν να συμβαδίσουν με τις υψηλές απαιτήσεις καινοτομίας που τέθηκαν για το νέο σύμπλεγμα καταστημάτων που φιλοξενεί η Μοδιάνο και ομολογουμένως με το υψηλό της ενοίκιο. Μπορούν να συμβαδίσουν επιπλέον με την πράσινη πολιτική της, η οποία επιβάλλει την ανακύκλωση τόσο γενικά στις αποθήκες όσο και του πάγου στα ιχθυοπωλεία, με τον διαχωρισμό της ανόργανης από την οργανική ύλη και με τη μειωμένη χρήση του πλαστικού.Είχα την τύχη να γνωρίζω τον Διογένη Κάτσο, επιχειρηματία με αξιοσημείωτη παρουσία στην εστίαση της Θεσσαλονίκης, στον οποίο απευθύνθηκα για να μου εξηγήσει γιατί μια επιχείρηση αξίζει να συμμορφωθεί στις τόσο υψηλές απαιτήσεις και να βρεθεί στον χώρο της νέας Μοδιάνο. Ο Διογένης, μου έλυσε την απορία και ακολούθως μου παρουσίασε προβλέψεις για το μέλλον της Θεσσαλονίκης τα επόμενα χρόνια.
– Γιατί ένας επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στη Θεσσαλονίκη να επιλέξει να επενδύσει στη Μοδιάνο;
Θα σου πω τι συμβαίνει αν δεν επενδύσεις στη Μοδιάνο και απέχεις από την αναγέννηση αυτής της τεράστιας αγοράς: ειδικά, αν είσαι άνθρωπος της εστίασης που δραστηριοποιείται στην Θεσσαλονίκη, απουσιάζεις από το σημαντικότερο project εστίασης και τροφίμων που συμβαίνει στην πόλη σου. Αυτή τη στιγμή, αισθάνομαι ότι η Μοδιάνο θα είναι για την Ελλάδα το παράδειγμα προς μίμηση όλων των παραδοσιακών αγορών όλων των πόλεων στη χώρα. Η αντίστοιχη αγορά Μοδιάνο υπάρχει σχεδόν σε κάθε πόλη και απλώς παραπαίει.
Πιστεύω θα ακολουθήσουν κι άλλες πόλεις γιατί μια τέτοια αγορά είναι πολύ σημαντική για την πόλη και για τους επιχειρηματίες. Ήδη έχουν αρχίσει μάλιστα οι συζητήσεις για μια αντίστοιχη αγορά στα Χανιά, νομίζω, αλλά και για τη Βαρβάκειο στην Αθήνα. Εμείς εδώ είχαμε την τύχη να είναι σύμβουλοι στο έργο, οι άνθρωποι που επιμελήθηκαν τις γνωστές αγορές στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη.
Από την άλλη όσον αφορά την ιδιαιτερότητα της Θεσσαλονίκης, έρευνες από ανθρώπους του real estate και από τράπεζες, έχουν δείξει ότι η Αθήνα θα φτάσει ένα ταβάνι το 2025 και θα έρθει η σειρά της Θεσσαλονίκης, που έχει από τώρα τρομερή ζήτηση σε ακίνητα. Ενδιαφέρον μεγάλο υπάρχει από Ισραηλινούς επενδυτές τόσο λόγω της μειωμένης τιμής του τετραγωνικού συγκριτικά με τη χώρα τους όσο και λόγω της ιστορίας της πόλης μας.
Όταν λοιπόν έρθει η ολοκλήρωση των υποδομών της Θεσσαλονίκης, όπως είναι κυρίως το μετρό, η βάση θα υπάρχει και η Μοδιάνο θα είναι μέρος της.
– Μιλήστε μας για τα δικά σας concept stores στην Αγορά.
Εμείς θα έχουμε δύο concept stores στη Μοδιάνο. Το ένα είναι η «Αβγοθήκη» που είναι ουσιαστικά ένα σύγχρονο αβγοπωλείο. Τα αβγά προέρχονται από κότες που δεν περνούν τη ζωή τους σε κλουβιά όπως συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις. Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες αβγών του αχυρώνα, ελευθέρας, βιολογικά και η πιο σπάνια τα βιολογικά χωριάτικα, που σημαίνει ότι κατοικούν ελεύθερες σε έναν ελαιώνα και τρέφονται με ό,τι βρίσκουν εκεί. Δεν θα πουλάμε απλώς τα αβγά αλλά θα μπορείς να απολαμβάνεις και γεύματα, breakfast, brunch και lunch, με βάση το αβγό. Η «Αβγοθήκη» θα βρίσκεται δεξιά της εισόδου της Βασιλέως Ηρακλείου
Από την άλλη επί της οδού Ερμού θα βρίσκεται ο «κύριος Μπαμπάτσικος» που πατάει στην ίδια φιλοσοφία σύμφωνα με την οποία αγοράζουμε πρώτες ύλες από μικρές φάρμες και παραγωγούς. Συνεργάτης μας είναι ο δάσκαλος Αλέκος Ζαγορίτης, ο οποίος δημιούργησε την λεγόμενη «ξανθόχρωμη» αγελάδα (Για το έργο του κυρίου Ζαγορίτη μπορείτε να βρείτε πληροφορίες πατώντας εδώ).
Συνεργαζόμαστε επίσης με τον Στρεμμένο από το Καρπενήσι για αλλαντικά και με το Τυράκειον από την Κέα. Το μόττο μας είναι «Ψητοπωλείο αλλιώς», με άλλα λόγια μην περιμένετε να βρείτε junk food. Αντιθέτως, θα δείτε να ανοίγεται μπροστά σας η πίτα μας κάθε μέρα.
Παρατηρώ στις περιγραφές των concept να τηρούνται οι προϋποθέσεις καινοτομίας αλλά και η πράσινη πολιτική, όπως ακριβώς τις προαναφέραμε. Ευχαριστούμε τον κύριο Κάτσο για τον χρόνο που μας διέθεσε και ευχόμαστε καλή τύχη σε αυτόν και τους συνεργάτες του στο νέο τους εγχείρημα!
Όσοι ζούμε στη Θεσσαλονίκη και ξέρουμε τι έχει να προσφέρει, απογοητευόμαστε ιδιαιτέρως με ανεκπλήρωτες υποσχέσεις και σχέδια που μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα, επιδρώντας άμεσα στην καθημερινότητά μας. Θεωρώ πως έφτασε η ώρα, έργα που μπορούν να φέρουν την πόλη μας στη θέση που της αξίζει, να είναι κάτι παραπάνω από ανέκδοτα στις μεταξύ μας συζητήσεις.
Μπορεί ο νέος χαρακτήρας της Μοδιάνο να έγειρε αμφιβολίες, αλλά είναι σαφώς προτιμότερος από την πρωτύτερη εικόνα εγκατάλειψής της. Ελπίδα και ευχή όλων είναι, το μεγαλόπνοο έργο να ευδοκιμήσει, να προσφέρει στην πόλη και στους κατοίκους της, να δημιουργήσει θέσεις εργασίας κι άλλες ευκαιρίες. Να είναι ένα πρώτο βήμα για το μέλλον της Θεσσαλονίκης, με μνεία και σεβασμό στο παρελθόν της.
