Tι περιλαμβάνει η λεγόμενη “Ασπίδα του Αχιλλέα”;
Από τις αρχές του 2025, ο Υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας, στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030, είχε δηλώσει την ανάγκη αναβάθμισης των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε πολλαπλούς τομείς μετά από μια δύσκολη δεκαετία για αυτές, λόγω της οικονομικής κρίσης.
Τον Απρίλιο του 2025 αναφέρθηκε στο νέο πλάνο η δημιουργία ενός θόλου προστασίας πολλαπλών επιπέδων επί της επικράτειας, ο οποίος θα έχει την ονομασία “η Ασπίδα του Αχιλλέα”. Ο θόλος προβλέπεται να προσφέρει προστασία έναντι μιας πληθώρας εχθρικών στόχων όπως τα μαχητικά αεροσκάφη, τους πυραύλους, τα drones, τα πλοία και τα υποβρύχια. Κάποια από αυτά τα επίπεδα προστασίας, όπως π.χ. έναντι των drones αρχίζουν να καλύπτονται από την εγχώρια παραγωγή συστημάτων. Ο “Κένταυρος”, Ο “Υπερίων” και ο “Τηλέμαχος” είναι τα πλέον γνωστά anti-drone συστήματα της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, τα οποία ήδη εμφανίζουν την αποτελεσματικότητα τους.
Όμως οι πιο σημαντικές χερσαίες αντιαεροπορικές δυνατότητες αυτή τη στιγμή της χώρας προσφέρονται από συστήματα όπως τα αμερικανικής κατασκευής Patriot, τα ρωσικά OSA-AKM, TOR-M1, S-300, καθώς και τα γαλλικά Crotale. Καθώς η απόκτηση ανταλλακτικών για τη συντήρηση των ρωσικών συστημάτων έγινε δύσκολο και ακριβό εγχείρημα εξαιτίας του ρωσο-ουκρανικού πολέμου και της μειωμένης αποτελεσματικότητας των συστημάτων αυτών έναντι σύγχρονων τεχνολογιών, άρχισε η αναζήτηση για καινούργια αντιαεροπορικά συστήματα, όπως σύγχρονα αμερικανικά Patriot PAC-III, ευρωπαϊκά SAMP/T και τα ποικίλα Ισραηλινά.
Υπήρξε έντονο ενδιαφέρον και προηγμένες συζητήσεις με το Ισραήλ για τη γεφύρωση του χάσματος στις αμυντικές ικανότητες της χώρας, καθώς η αμυντική βιομηχανία του Ισραήλ έχει πολλαπλά δοκιμασμένα αντιαεροπορικά συστήματα, όπως το Iron Dome. Όμως ο πόλεμος στη Γάζα τοποθέτησε πολιτική πίεση στην ελληνική κυβέρνηση και αποθάρρυνε τη διεξαγωγή βαθύτερων συζητήσεων και την αποκόμιση μιας τελικής συμφωνίας.
Μετά την εκεχειρία στη Γάζα και τη σταδιακή βελτίωση της κατάστασης, επανέρχεται το σχέδιο του Υπουργείου Άμυνας στο προσκήνιο. Το Spyder, το Barak MX και το David’s Sling είναι πιθανό να αντικαταστήσουν τα ρωσικά συστήματα που έχουν οι ελληνικές δυνάμεις, καθώς αφορούν τις αποστάσεις αναχαίτισης που χρειάζονται αντικατάσταση. Το Spyder αφορά κοντινές αποστάσεις αναχαίτισης 10 έως και 80 χιλιομέτρων, το Barak MX μεσαίες αποστάσεις, και υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το David’s Sling που προσφέρει αντιβαλλιστικές ικανότητες που καλύπτουν έως και 300 χιλιόμετρα απόστασης.
Σημαντικοί λόγοι προτίμησης των παραπάνω συστημάτων από την πολιτική και στρατιωτική διοίκηση έναντι των ανταγωνιστών τους, δύναται να είναι η υψηλή αποτελεσματικότητα σε σύγκριση με το κόστος, η προσφορά εγχώριας παραγωγής μεγάλου μέρους των συστημάτων και πυραύλων (τουλάχιστον το 25% θα μπορούσε να γίνει στην Ελλάδα), η συνεχώς μεγαλύτερη συνεργασία Ελλάδας-Ισραήλ στο πολιτικό και στο στρατιωτικό επίπεδο, καθώς και η φημολογούμενη ανταλλαγή τεχνολογίας.
Σε κάθε περίπτωση τα ήδη υπάρχοντα συστήματα Patriot θα διατηρηθούν, καθώς αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της αεράμυνας της χώρας, ενώ δεν είναι απίθανος ο εκσυγχρονισμός τους.
Σύμφωνα με το Reuters, το συνολικό κόστος της αντιαεροπορικής ασπίδας του Αχιλλέα υπολογίζεται στα τρία δισεκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό των 28 δισεκατομμυρίων που θα δαπανηθούν έως το 2036 για την αναβάθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων στο πλαίσιο της “Ατζέντας 2030”.
Το πυροβολικό και τα συστήματα PULS
Στο ίδιο δημοσίευμα του Reuters αναφέρεται το αναπτερωμένο ενδιαφέρον της χώρας για την αγορά πυραυλικών συστημάτων PULS της ισραηλινής ELBIT, καθώς αξιωματούχοι αναφέρουν τον επικείμενο διάλογο εντός του επόμενου μήνα μεταξύ στελεχών με στόχο την αγορά 36 συστημάτων, κόστους 650 εκατ. ευρώ.
Το συγκεκριμένο σύστημα παρέχει δυνατότητα εκτόξευσης μιας ποικιλίας πυραύλων, όπως οι ACCULAR, οι EXTRA, οι Predator Hawk με δυνατότητα κρούσης στόχων σε απόσταση έως 300 χιλιόμετρα, ανάλογα με τον πύραυλο και την αποστολή του χρήστη.
Αξίζει να σημειωθεί πως εκτός από την αγορά των καινούργιων ισραηλινών συστημάτων εξετάζονται οι διάφορες προσφορές αναβάθμισης ή αντικατάστασης των ήδη υπάρχοντων M270 MLRS και Μ109 που υπάρχουν στην φαρέτρα του ελληνικού πυροβολικού, καθώς επίσης διεξάγεται ήδη διαγωνισμός για την αναβάθμιση των 111 RM-70 που θα κρίνει το μέλλον τους έως το τέλος του έτους.
