Βρισκόμαστε στο 67ο λεπτό της αναμέτρησης της Αθλέτικ Μπιλμπάο με τη Ρεάλ Μαδρίτης για την εμβόλιμη 16η αγωνιστική της Λα Λίγκα. Το σκορ έχει ανοίξει ο Μπερεγκέρ για την Αθλέτικ Μπιλμπάο. Η μπάλα είναι στημένη στην άσπρη βούλα. Ο Γάλλος σούπερ σταρ Κιλιάν Εμπαπέ έτοιμος να εκτελέσει το πέναλτι που έχει κερδίσει η Ρεάλ Μαδρίτης. Απέναντι του έχει τον Αγκιρεθαμπάλα, ένα 23χρονο παιδί γεννημένο στο Σαν Σεμπαστιάν και μεγαλωμένο στην Ερεντερία, πόλη της επαρχίας Γκιπούθκοα στη Χώρα των Βάσκων. Ο διαιτητής σφυρίζει, ο Εμπαπέ εκτελεί, ο Αγκιρεθαμπάλα πέφτει σωστά και αποκρούει, το ανακαινισμένο και υπερσύγχρονο Σαν Μαμές των 53 χιλιάδων θεατών σείεται.
📸 GUDARI.
JULEN, JULEN!
JULEN JULEN!#AthleticRealMadrid #AthleticClub 🦁 pic.twitter.com/GuT9C40smH
— Athletic Club (@athletic_eus) December 4, 2024
Για την ιστορία, η Ρεάλ Μαδρίτης βρήκε γκολ ισοφάρισης με τον Τζουντ Μπέλινχαμ στο 78′ όμως δύο λεπτά αργότερα η Αθλέτικ πίεσε ψηλά, ο Γκουρουθέτα έκλεψε τη μπάλα από τον Βαλβέρδε, βρέθηκε απέναντι στον Κουρτουά, πλάσαρε σωστά δίνοντας στους Βάσκους την πρώτη τους νίκη απέναντι στους Μερένχες στο πρωτάθλημα μετά το 2015.
Το ακόμη πιο αξιοσημείωτο είναι ότι τη νίκη αυτή την υπέγραψαν ποδοσφαιριστές που είτε έχουν γεννηθεί, είτε έχουν καταγωγή από τη Χώρα των Βάσκων διατηρώντας έτσι μία άγραφη υπόσχεση που έχει μείνει αναλλοίωτη στον χρόνο για πάνω από 100 χρόνια (!).
🦁❤️ Una victoria mágica para el @AthleticClub 3560 días después. #LALIGAEASPORTS | #AthleticRealMadrid pic.twitter.com/M7WD1W9YIK
— LALIGA (@LaLiga) December 4, 2024
Η ιστορία του συλλόγου που ονομάζεται Αθλέτικ Μπιλμπάο είναι λίγο πολύ γνωστή, όμως θεώρησα πως πρέπει να υπάρχει ένα αφιέρωμα και εδώ, ώστε να μην ξεχνάμε πως το να εμπιστεύεσαι και να επενδύεις σε ποδοσφαιριστές από την ακαδημία σου και τον τόπο σου είναι μία φιλοσοφία που προσδίδει ταυτότητα, υπερηφάνεια και ένα ξεχωριστό δέσιμο με τους φιλάθλους. Και στην περίπτωση της Αθλέτικ αυτό είναι κάτι που ξεφεύγει από τα ποδοσφαιρικά όρια και αποκτά βαθύ κοινωνικό και πολιτισμικό νόημα.
Η Αθλέτικ Μπιλμπάο μετράει πάνω από 125 χρόνια ζωής, κάτι που την καθιστά στις αρχαιότερες ομάδες στην Ιβηρική χερσόνησο. Ιδρύθηκε το 1898 από Βρετανούς εργάτες και Βάσκους σπουδαστές. Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της ομάδας αρκετοί ξένοι, κυρίως βρετανικής καταγωγής, αγωνίζονταν σε αυτήν.
Μία απόφαση της Ισπανικής Ομοσπονδίας το 1911 να στερήσει από την Αθλέτικ Μπιλμπάο το κύπελλο Ισπανίας που είχε κατακτήσει εκείνη τη σεζόν, λόγω παραβίασης του κανονισμού που ήθελε τις ομάδες να χρησιμοποιούν μόνο Ισπανούς ποδοσφαιριστές (απόφαση που ύστερα ανακλήθηκε και η Αθλέτικ επανήλθε ως κάτοχος του τίτλου), ήταν το σημείο καμπής για τον σύλλογο να πάρει την απόφαση να απαρτίζεται μόνο από ποδοσφαιριστές που έχουν γεννηθεί ή προέρχονται από τη Χώρα των Βάσκων.
Ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η συγκεκριμένη απόφαση ήρθε και ως απόρροια των γενικότερων συνθηκών, καθώς ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε σημαντική επίδραση στη μείωση των Βρετανών ποδοσφαιριστών που αγωνίζονταν στην Ισπανία.
Παράλληλα, η περιοχή με πρωτεύουσα το Μπιλμπάο έγινε κέντρο ανάπτυξης και άνθησης του ποδοσφαίρου καθιστώντας την απόκτηση ξένων ποδοσφαιριστών περιττή. Ο τελευταίος μη-Βάσκος ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε με τα χρώματα της Αθλέτικ ήταν ο επιθετικός Άντριου Βίτς, γεννημένος στο Σομερσέτ της Αγγλίας, σε έναν φιλικό αγώνα εναντίον της Σίβιλ Σέρβις του Λονδίνου τον Απρίλιο του 1911.
Το γεγονός ότι η παράδοση αυτή έχει μείνει αναλλοίωτη στον χρόνο, δείχνει τη βαθιά αφοσίωση του συλλόγου, αλλά και την υπερηφάνεια των Βάσκων, οι οποίοι δηλώνουν ότι θα προτιμούσαν να υποβιβαστούν από το να σπάσει αυτός ο θεσμός*.
*Η Αθλέτικ Μπιλμπάο Μαζί με τη Μπαρτσελόνα και τη Ρεάλ Μαδρίτης είναι οι μοναδικές ομάδες στην Ισπανία που δεν έχουν υποβιβαστεί ποτέ.
Και μπορεί ένας σύλλογος που αγωνίζεται εξ’ ολοκλήρου από ποδοσφαιριστές που προέρχονται από την ακαδημία του ή από συλλόγους της ευρύτερης περιοχής να είναι ταυτόχρονα και πετυχημένος; Η Αθλέτικ Μπιλμπάο έρχεται να το επιβεβαιώσει και αυτό. 8 κατακτήσεις πρωταθλήματων, 25 κυπέλλων, 3 Σούπερκοπα, 18 Καμπεονάτο Ριχιονάλ (γνωστά και ως περιφερειακά πρωταθλήματα), ενώ έχει κατακτήσει 7 φορές τη δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα και έχει βρεθεί 2 φορές σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Τελευταίος ήταν μάλιστα τη σεζόν 2010-11 στον χαμένο τελικό του Βουκουρεστίου από τη συμπατριώτισσα Ατλέτικο Μαδρίτης.
Ακόμη και αν τον 21ο αιώνα δεν αποτελεί την υπερδύναμη του ισπανικού ποδοσφαίρου, βρίσκεται σταθερά στην 1η κατηγορία, ενώ έχει και συχνή παρουσία στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις κυρίως στο Γιουρόπα Λιγκ, αλλά και στο Τσάμπιονς Λιγκ, όταν και αγωνίστηκε σε φάση ομίλων για πρώτη φορά στην ιστορία της τη σεζόν 2014-15.
Οι ακαδημίες της Αθλέτικ Μπιλμπάο, γνωστές ως Λεθάμα (Lezama), αποτελούν τον πυρήνα της φιλοσοφίας και της επιτυχίας του συλλόγου. Βρίσκονται μόλις 10 χιλιόμετρα μακριά από το Μπιλμπάο και λειτουργούν από το 1971. Οι εγκαταστάσεις δεν είναι απλώς ένα προπονητικό κέντρο, αλλά μια πραγματική “φάμπρικα” ταλέντων, από την οποία έχουν προκύψει πολλοί εμβληματικοί παίκτες του συλλόγου, όπως ο Χουλιέν Γκερέρο, Άντερ Ερέρα, Ίκερ Μουνιαΐν και πιο πρόσφατα ο Νίκο Γουίλιαμς.
Η Λεθάμα είναι οργανωμένη με τρόπο που καλλιεργεί όχι μόνο την αθλητική ικανότητα, αλλά και την αγάπη για τη βασκική ταυτότητα, ακολουθώντας τη μοναδική φιλοσοφία της Αθλέτικ Μπιλμπάο να αγωνίζεται μόνο με παίκτες από τη Χώρα των Βάσκων.
Αυτός ο περιορισμός καθιστά την ανάπτυξη ταλέντων απαραίτητη για την επιβίωση και την ανταγωνιστικότητα του συλλόγου. Η έμφαση που δίνεται στην πειθαρχία, τη σκληρή δουλειά και τις βασικές αξίες του ποδοσφαίρου έχει κάνει τις ακαδημίες της Μπιλμπάο πρότυπο για πολλούς συλλόγους σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι η περιοχή δεν αποτελεί μόνο φυτώριο ταλαντούχων ποδοσφαιριστών, αλλά και προπονητών. Τσάμπι Αλόνσο, Μικέλ Αρτέτα, Ουνάι Έμερι, Άντονι Ιραόλα, Γιουλέν Λοπετέγκι και φυσικά Χοσέ Λουίς Μεντιλίμπαρ αποτελούν μερικά παραδείγματα Βάσκων προπονητών που ο καθένας τους έχει γράψει τη δική του ξεχωριστή σελίδα στο ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό στερέωμα.
Φέτος, η Αθλέτικ Μπιλμπάο συνεχίζει τις υψηλές πτήσεις έχοντας στο τιμόνι της έναν άνθρωπο που έχει συνδεθεί με τον σύλλογο, τον Ερνέστο Βαλβέρδε, ο οποίος επέστρεψε στην ομάδα της καρδιάς του το 2022 για την τρίτη του θητεία και μάλιστα πέρσι είχε την τεράστια χαρά να πανηγυρίσει μαζί της την κατάκτηση του Κυπέλλου Ισπανίας, μετά από 40 ολόκληρα χρόνια. Η ομάδα, τη δεδομένη στιγμή, βρίσκεται στην τέταρτη θέση του βαθμολογικού πίνακα τρεις βαθμούς πίσω από την 3η Ατλέτικο και τέσσερις από τη 2η Ρεάλ οι οποίες έχουν αγώνα λιγότερο. Στο Γιουρόπα Λιγκ, βρίσκεται στην 2η θέση σε ισοβαθμία με την 1η Λάτσιο και την 3η Άιντραχτ.
Η Αθλέτικ Μπιλμπάο δεν εκπροσωπεί μόνο μία πόλη, αλλά έναν ολόκληρο λαό. Οι φίλαθλοι της ομάδας θεωρούν τη στήριξη τους κάτι παραπάνω από απλή αγάπη για το ποδόσφαιρο. Είναι ζήτημα πολιτισμού, παράδοσης και ιστορίας. Κάθε νίκη της ομάδας και κάθε επίτευγμα γιορτάζεται διαφορετικά, γιατί προέρχεται από παιδιά που μεγάλωσαν στις βασκικές γειτονιές.
Παιδιά που που έχουν ως όνειρο να αγωνιστούν με τη φανέλα της αγαπημένης τους Αθλέτικ σε ένα κατάμεστο Σαν Μαμές. Σε έναν κόσμο λοιπόν που το ποδόσφαιρο γίνεται ολοένα και πιο παγκοσμιοποιημένο και οι ομάδες χάνουν την ταυτότητα τους η Ικούρινα* θα κυματίζει υπερήφανα στο Σαν Μαμές.
*Η σημαία των Βάσκων. Περιλαμβάνει το κόκκινο (που αντιπροσωπεύει την αγάπη και την ενότητα), το πράσινο (που συνδέεται με την επανάσταση και την ελπίδα) και το λευκό (που συμβολίζει την ειρήνη και την αλήθεια), σχηματίζοντας έναν σταυρό και αναδεικνύοντας τις αξίες της Βασκικής κοινωνίας.
Υ.Γ.1 Θα ήθελα να δω το παράδειγμα της Αθλέτικ Μπιλμπάο να εφαρμόζεται και στην Ελλάδα και να βλέπουμε πιο συχνά παιδιά όπως ο Μουζακίτης, ο Κωστούλας, ο Κωνσταντέλιας, ο Κουλιεράκης, ο Βαγιαννίδης κλπ. να αγωνίζονται και να προοδεύουν.
Υ.Γ.2 Εξίσου αξιομνημόνευτη είναι η προσπάθεια του Χάνσι Φλικ στη Μπαρτσελόνα με την αναβίωση της Λα Μασία, κάτι που έχουμε να δούμε από τη Μπαρτσελόνα του Πεπ Γκουαρντιόλα.