Μεγάλος διάλογος έχει ανοίξει εδώ και καιρό, σχετικά με το σχέδιο νόμου που αφορά τη χρήση της επιστολικής ψήφου στις εκλογές. Η συζήτηση ξεκίνησε με αφορμή τις επικείμενες εκλογές για την Ευρωβουλή τον Ιούνιο του 2024, όπου και τέθηκε το ζήτημα της ψήφου των ομογενών και των ατόμων με δυσκολία πρόσβασης στα εκλογικά κέντρα που ανήκουν.
Αυτή η επιλογή που δίνεται στους ψηφοφόρους, έχει ως σκοπό να καταπολεμήσει την αποχή, που ειδικά στις ευρωεκλογές είναι ιδιαίτερα υψηλή, καθώς ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται και δεν ασχολείται με αυτές. Ενδεικτικό είναι ότι τα ποσοστά αποχής κυμαίνονται από 40 με 45%.
Πιο συγκεκριμένα, οι τελευταίες ευρωεκλογές έγιναν το 2019 και η αποχή έφτασε το 41%, παρόλο που οι υπεύθυνοι σχεδιασμού των εκλογικών διαδικασιών, φρόντισαν να γίνουν ταυτόχρονες εκλογές με τις αυτοδιοικητικές στις οποίες παρατηρείται μεγαλύτερη συμμετοχή.
Κεφάλαιο Ευρωεκλογές
Στις ευρωπαϊκές εκλογές, οι πολίτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους, ως βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ). Αυτές γίνονται κάθε πέντε χρόνια, εκλέγονται συνολικά 720 ευρωβουλευτές και η χώρα μας εκλέγει 21 ευρωβουλευτές.
Οι εκλογές διεκδικούνται από εθνικά πολιτικά κόμματα, αλλά μόλις εκλεγούν οι ευρωβουλευτές, οι περισσότεροι επιλέγουν να γίνουν μέλη διακρατικών πολιτικών ομάδων. Τα περισσότερα εθνικά κόμματα είναι συνδεδεμένα με ένα πανευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα.
Τι είναι η επιστολική ψήφος
Στην Ελλάδα, η επιστολική ψήφος αναφέρεται συνήθως στον τρόπο με τον οποίο ένα άτομο ψηφίζει, ενώ βρίσκεται σε άλλη τοποθεσία ή δεν μπορεί να παρευρεθεί φυσικά στο εκλογικό τμήμα της εκλογικής περιφέρειας όπου είναι εγγεγραμμένο. Η επιστολική ψήφος επιτρέπει σε αυτούς τους ψηφοφόρους να συμμετέχουν στις εκλογές, χωρίς να βρίσκονται παρόντες στο εκλογικό κέντρο.
Πηγή: Εφημερίδα Μακεδονία
Για να ψηφίσει κάποιος με επιστολική ψήφο, πρέπει να ακολουθήσει συγκεκριμένες διαδικασίες που καθορίζονται από τη νομοθεσία. Συνήθως, αυτές περιλαμβάνουν την υποβολή ειδικού αιτήματος για επιστολική ψήφο, το οποίο πρέπει να συνοδεύεται από τα αναγκαία δικαιολογητικά. Μέχρι το 2023, η επιστολική ψήφος δεν προβλεπόταν από την νομοθεσία της χώρας μας, παρόλο που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χρησιμοποιείται όχι μόνο για τις ευρωεκλογές αλλά και για τις εθνικές εκλογές.
Πώς ήρθε στην Ελλάδα;
Στη χώρα μας ήρθε πολύ πρόσφατα μέσω της υπουργού εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως, η οποία έφερε το νομοσχέδιο για δημόσια διαβούλευση στα τέλη του 2023, ώστε να ψηφιστεί στις αρχές του 2024. Το νομοσχέδιο κινείται σε τέσσερις άξονες: εκλογή ευρωβουλευτών, επιστολική ψήφος – διευκόλυνση ψήφου εκλογέων, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και διευκόλυνση πρόσβασης ατόμων με αναπηρία στον προεκλογικό διάλογο.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο, η διαδικασία άσκησης του εκλογικού δικαιώματος ενός πολίτη μέσω της επιστολικής ψήφου θα είναι πολύ απλή, ώστε να διευκολύνει την προσβασιμότητα του κάθε ατόμου στην εκλογική διαδικασία. Αναλυτικότερα: θα μπαίνει ο ενδιαφερόμενος στην ειδική ηλεκτρονική πύλη για να κάνει μια αίτηση για εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους και μετά θα συμπληρώνει τα απαραίτητα στοιχεία, προκειμένου να του έρθει το υλικό μαζί με έναν φάκελο για την επιστολική ψήφο.
Έπειτα αυτός αφού συμπληρώσει τα απαραίτητα έγγραφα, στέλνει πίσω τον φάκελο στην Ειδική Επιτροπή Συλλογής Επιστολικής Ψήφου στα αρμόδια Πρωτοδικεία. Οι επιστολικές ψήφοι καταμετρώνται ταυτόχρονα με τις ψήφους στην υπόλοιπη χώρα. Η επιστολική ψήφος προβλέπεται στην εν λόγω πρωτοβουλία για τις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα.
Ποιοι το ψήφισαν;
Το μεσημέρι της 24ης Ιανουαρίου ήρθε στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο για την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές αλλά και στα δημοψηφίσματα. Τροποποίηση τελευταίας στιγμής είναι η προσθήκη ενός άρθρου που αφορούσε την επιστολική ψήφο και στις εθνικές εκλογές. Αυτή η προσθήκη προκάλεσε τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης καθώς όπως υποστηρίζουν είναι αντιδημοκρατική και προκλητική.
Έτσι, η διαδικασία έγινε με ονομαστική ψηφοφορία για κάθε άρθρο του νομοσχεδίου. Συνολικά όμως το νομοσχέδιο πέρασε με 158 ψήφους για την επιστολική ψήφο στις ευρωεκλογές και σε δημοψηφίσματα. Επί της αρχής του νομοσχεδίου ψήφισαν 299, υπέρ ψήφισαν 158, 135 κατά και 6 δήλωσαν «παρών». «Κατά» του νομοσχεδίου τάχθηκαν ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση, Νίκη, Σπαρτιάτες, Νέα Αριστερά, ενώ τα 6 «παρών» είναι της Πλεύσης Ελευθερίας και ενός βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ.
Πηγή: Το Πρώτο Θέμα
Η τροπολογία για την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου στις εθνικές εκλογές απορρίφθηκε, γιατί υπέρ ψήφισαν 158 βουλευτές, κατά ψήφισαν 135 βουλευτές και «παρών» δήλωσαν 6 βουλευτές. Η τροπολογία για τις εθνικές εκλογές δεν έγινε δεκτή, καθώς για να επικυρωθεί χρειάζονταν τα δύο τρίτα των βουλευτών, δηλαδή 200 από τις 300 ψήφους, καθώς οδηγούσε σε αλλαγή του εκλογικού νόμου, για την οποία απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία.
Η Νίκη Κεραμέως στο τέλος της διαδικασίας, ανέφερε ότι θα φέρνει το σχετικό με τις εθνικές εκλογές άρθρο μέχρι να το ψηφίσει η αυξημένη πλειοψηφία της Βουλής καθώς «για πρώτη φορά αίρονται, όλα τα πρακτικά εμπόδια, για τους συμπολίτες μας, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για την άσκηση του δικαιώματος ψήφου. Διευρύνεται η δημοκρατία μας, βαθαίνει η δημοκρατία μας».
Τι πρέπει να γίνει;
Το θέμα αυτό, της επιστολικής ψήφου, χωρίς της φυσική παρουσία του Έλληνα ψηφοφόρου στα εκλογικά τμήματα της χώρας, ανοίγει τη συζήτηση της ακεραιότητας των εθνικών εκλογών. Ναι μεν, με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να ψηφίζουν περισσότεροι πολίτες οι οποίοι λόγω δουλειάς, υποχρεώσεων ή άλλων λόγων δεν θα μπορούν να βρίσκονται στην περιοχή όπου έχουν τα εκλογικά τους δικαιώματα, αλλά υπάρχει και η άλλη πλευρά που υποστηρίζει ότι σε πολλές περιπτώσεις μπορούν αυτοί οι ψήφοι να αλλοιωθούν και αντίστοιχα να αλλοιωθεί το εκλογικό αποτέλεσμα υπέρ κάποιου κόμματος.
Κατά τη γνώμη μου, οφείλει να δοθεί η επιλογή στους πολίτες που θέλουν να συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία μέσω της επιστολικής ψήφου, καθώς πολλοί από αυτούς λείπουν σε εποχιακές δουλειές την περίοδο των εκλογών ή αδυνατούν να δώσουν το παρών για άλλους προσωπικούς λόγους. Από τη στιγμή που τα επίπεδα της αποχής είναι ιδιαίτερα υψηλά, παρόλο που η ψήφος είναι ¨υποχρεωτική¨ , πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος αντιμετώπισής της απομάκρυνσης των πολιτών από τις κάλπες και διευκόλυνσης των Ελλήνων ψηφοφόρων, διατηρώντας παράλληλα το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας και του εκλογικού αποτελέσματος.
