Η The Abstract Girl ή αλλιώς κατά κόσμον Εύα Κώττα μέσα από τον λογαριασμό της στο Instagram εκφράζει τις απόψεις της, παίρνει θέση, ενημερώνει και ευαισθητοποιεί τον κόσμο για κοινωνικά θέματα που αφορούν τον φεμινισμό, τα έμφυλα ζητήματα, τα γυναικεία δικαιώματα και προωθεί την ενδυνάμωση, την κατανόηση και την αγάπη για τον εαυτό μας.
Είχα, λοιπόν, τη χαρά να δεχτεί να παραχωρήσει σε μένα και στο DREAM ON-line μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Στην κουβέντα που είχαμε, μιλήσαμε για τη δράση της στο Instagram, για το φεμινιστικό κίνημα και τα social media στην ελληνική κοινωνία, για τον σεξισμό στο εργασιακό περιβάλλον καθώς και για την ευαισθητοποίηση του κόσμου σε φεμινιστικά ζητήματα μέσω της τέχνης.
Η ιδέα του The Abstract Girl (στα ελληνικά σημαίνει το αφηρημένο κορίτσι) γνωρίζουμε πως δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Με αυτή την επιλογή του ονόματος η Εύα θέλησε να εσωκλείσει όλα τα κορίτσια «που δεν χωράνε σε καλούπια, δε φέρουν ταμπέλες και δεν περιορίζονται στα στενά όρια που η πατριαρχία τους επιβάλλει. Aντίθετα, εκτείνονται από το μηδέν έως το άπειρο, δημιουργούν, ονειρεύονται και ζουν με τους δικούς τους κανόνες».
Instagram: Γραφικά, κοινό, διαδικασία συγγραφής
Στην αρχή, λοιπόν, της συζήτησής μας μιλήσαμε για το ξεκίνημα αυτού του εγχειρήματος και την επιλογή του συγκεκριμένου μέσου ως φορέα των απόψεων και των ιδεών της. Μας ενημέρωσε πως «αρχικά, είχα φτιάξει κι ένα blog, σαν ιστοσελίδα, σαν site, στο οποίο δημοσίευα εκεί στην αρχή τις μεγαλύτερες αναρτήσεις και μετά ένα υποσύνολο από αυτά που έγραφα τα ανέβαζα και στο Instagram. Και κάποια τα ανεβάζω και στο Facebook, απλά δεν δίνω τόση σημασία εκεί. Το Instagram το επέλεξα, γιατί ήταν το μέσο που το χρησιμοποιούσα ούτως ή άλλως ως χρήστης από πριν. Oπότε το γνώριζα καλύτερα.
Μετέπειτα, δεν προλάβαινα να συντηρώ και το site και το Instagram. Ήτανε πάρα πολύς χρόνος, οπότε κάτι έπρεπε να αφήσω. Kαι τα άρθρα που είχα ούτως ή άλλως ανεβασμένα στο site τα έδωσα σε άλλα περιοδικά, τα οποία δέχτηκαν να τα φιλοξενήσουν. Oπότε μετά άρχισα να γράφω κυρίως για το Instagram και να κάνω και τα γραφικά που πάντα μου άρεσαν, γιατί πέρα από το να γράφω μ’ αρέσει να δημιουργώ και τις εικόνες». Άρα, η επιλογή του μέσου έγινε κάπως οργανικά, θα λέγαμε, καθώς είναι ένα μέσο που ήξερε να χρησιμοποιεί και συνδυάζει τόσο τον γραπτό λόγο όσο και την εικόνα, το αισθητικό κομμάτι.
Από μια επίσκεψη στο προφίλ της The Abstract Girl, παρατηρούμε πως τα γραφικά κατέχουν πολύ σημαντικό κομμάτι της ταυτότητας αυτού του λογαριασμού. Κυριαρχούν τα κολάζ και οι παλ χρωματισμοί με έντονα σχέδια και πληθώρα γραμματοσειρών. Κι όλα αυτά μαθαίνουμε πως τα δημιουργεί η ίδια. Στην αρχή της έπαιρνε πολύ χρόνο μέχρι να ψάξει και να καταλήξει στο πώς θέλει να τα αποδώσει αλλά, «τώρα έχω καθιερώσει κάποια templates που ακολουθώ, οπότε είναι λίγο πιο εύκολο. Μέχρι να καταλήξεις στο στυλ που σου αρέσει. Αυτό νομίζω ήταν το δύσκολο. Να πω ότι μου αρέσουν αυτά τα χρώματα, αυτά τα σχέδια, αυτή η δομή. Τώρα λίγο πολύ που έχω καταλήξει, είναι λίγο πιο εύκολο. Ξέρω δηλαδή από πριν πώς θέλω να το δώσω».
Στη συνέχεια, μιλήσαμε για τα χαρακτηριστικά του κοινού που την ακολουθεί και παρακολουθεί τις αναρτήσεις της και μας είπε ότι «έχω αρκετό κοινό, το οποίο είναι περίπου στην ηλικία μου, που είναι δηλαδή από 25-35 ετών. Έχω και πιο νέο κόσμο, 18-24, ακόμα και κάτω από 18. Θα έλεγα πάντως πως η πλειοψηφία είναι εκεί μεταξύ 25-35. Και περίπου ένα ποσοστό κάτω από 5% άνω των 45-50». Επίσης, συμπλήρωσε πως «δυστυχώς το 95% είναι γυναίκες. Και λέω δυστυχώς, γιατί πολλά από αυτά που πιστεύω θα ήθελα να φτάσουν και στα αυτιά των ανδρών, αλλά μάλλον δεν τους ενδιαφέρουν τόσο πολύ αυτά που γράφω, οπότε είναι ένα 95% θηλυκότητες, γυναίκες».
Ωστόσο, όταν ξεκίνησε όλο αυτό αν και ήταν πολύ συνειδητοποιημένη για αυτά που θέλει να γράψει, περίμενε μεγαλύτερο ποσοστό ανδρών. «Κοίτα, ήξερα ότι θέλω να γράψω για φεμινιστικά θέματα και ήξερα που περίπου θα κινηθώ. Κάποια πράγματα, βέβαια, τα ανακάλυψα και μες την πορεία, γιατί είδα και τι ενδιαφέρει το κοινό να γράφω. Γιατί το να γράφω κάτι που να αρέσει μόνο σε εμένα και να μη θέλει κανένας να το διαβάσει, δε γίνεται.
Περίμενα να σου πω την αλήθεια λίγο πιο πολλούς άνδρες, δεν ήξερα ότι θα υπήρχε τόσο μεγάλη διαφορά. Αλλά όσο και να προσπάθησα να το αλλάξω, ακόμα και με πιο ουδέτερα, ας πούμε, άρθρα και αναρτήσεις δεν… γιατί κάποιος που θα μπει, θα δει το συνολικό, οπότε θα δει ροζ, κίτρινα χρωματάκια και τέτοια, θα πει ‘όχι, δεν είναι αυτό για μένα’.
Υπογραμμίζει, δηλαδή, πως η αισθητική παίζει σημαντικό ρόλο στην προσέλκυση του κόσμου. «Ακόμα και κοινωνικό θέμα δηλαδή να ανεβάσω, που να μην έχει σχέση καθόλου με γυναίκες, σεξισμό, μισογυνισμό και τα λοιπά, πάλι το κοινό που θα αλληλεπιδράσει, που θα αφήσει ένα σχόλιο, θα είναι γυναίκες».
Ύστερα, αναφερθήκαμε στο κατά πόσο χρονοβόρα είναι όλη η διαδικασία εύρεσης θέματος, αναζήτησης πληροφοριών, συγγραφής και τέλος δημοσίευσης, αν αναλογιστούμε ότι δεν είναι αυτή η βασική της εργασία. Η Εύα μας ενημερώνει πως «συνήθως θέμα βρίσκω πολύ εύκολα. Δηλαδή, τώρα έχω ένα σημειωματάριο που γράφω θέματα που θα ήθελα να γράψω και δεν τελειώνουν ποτέ. Είναι μια ατελείωτη λίστα μονίμως. Είναι κάτι που μου έχει κάνει εντύπωση. Θα διαβάσω, ας πούμε, μία έρευνα ή θα διαβάσω κάποιο άλλο άρθρο και θα πω ‘μμμ αυτό το θέμα με ενδιαφέρει, για να δω τι παραπάνω μπορώ να βρω’. Οπότε θα ξεκινήσω μια έρευνα ‒κυρίως από το Google‒ να δω αντίστοιχες έρευνες, πηγές και το ένα συνήθως με οδηγεί στο άλλο. Θα διαβάσω ένα ποσοστό σε ένα άρθρο, θα ακολουθήσω τον σύνδεσμο, θα πάω να διαβάσω πραγματικά από πού είναι αυτή η έρευνα, τι σημαίνει, πόσους έχουν ρωτήσει για να βγει το συγκεκριμένο αποτέλεσμα.
Και επίσης πολλές φορές θα πάρω και την αφορμή από κάποιο σχόλιο που διάβασα, γιατί ξέρεις δεν είναι όλα εμπειρίες δικές μας. Κάτι που θα γράψει μια γυναίκα κάτω από μία ανάρτηση μου, μπορεί να με κάνει trigger και να πω ‘α, αυτή η γυναίκα γιατί το έγραψε αυτό; Τι μπορεί να ισχύει πίσω από αυτό;’. Οπότε, ναι. Είναι χρονοβόρο. Να πω την αλήθεια στην καθημερινότητά μου δουλεύω, έχω μια κανονική δουλειά και είναι τα απογεύματα και κυρίως τα σαββατοκύριακα που θα κάτσω να ασχοληθώ. Ο χρόνος δεν υπάρχει συνήθως και όντως καμιά φορά θα με αγχώσει αυτό. Το να θέλω κάτι να ανεβάσω, να μην έχω χρόνο να το γράψω ή να το έχω γράψει ή να μην έχω χρόνο να γράψω τα γραφικά. Μετά από δύο χρόνια το έχω ξεπεράσει λίγο αυτό. Δηλαδή, δε θα πιέσω τον εαυτό μου. Αν δεν έχει κάτι έτοιμο, οκ δεν έγινε τίποτα θα ανεβάσω το story μου και ως εκεί. Μέχρι εκεί που μπορώ».
Πρότυπα
Φεύγοντας από το κομμάτι του Instagram και του κοινού που την ακολουθεί εκεί, μιλήσαμε για τη δική της ευαισθητοποίηση πάνω σε αυτά τα ζητήματα· το ψάξιμο, η ενημέρωση και τελικά η απόφαση να ασχοληθεί πιο ενεργά με κοινωνικά και κυρίως φεμινιστικά θέματα. «Πάντα με απασχολούσε και πάντα διάβαζα βιβλία, άρθρα, ό,τι μπορούσα ή γνώμες από θεωρητικές ερευνήτριες του φεμινισμού. Σίγουρα μέσα από τα άρθρα και τις αναρτήσεις μπήκα στη διαδικασία να γράψω κάποια πράγματα πιο εις βάθος, οπότε τα έψαξα και λίγο παραπάνω. Νομίζω ήταν καθοριστικής σημασίας το #MeToo. Εκεί είπα ‘εδώ κάτι γίνεται. Εδώ πρέπει να βάλω όσο μπορώ κι εγώ το λιθαράκι μου’. Γιατί γίνεται κάτι σημαντικό που δεν το είχαμε ξαναζήσει στην Ελλάδα».
Υπήρχαν άραγε άνθρωποι-πρότυπα για την ίδια; Άνθρωποι που την ώθησαν με το έργο τους να ξεκινήσει αυτό το εγχείρημα; Η ίδια μας απαντά: «Υπήρχαν. Βασικά, όταν ξεκίνησα υπήρχαν ήδη οι ‘Υπέροχες Γυναίκες’ που τις παρακολουθούσα. Είναι κι αυτός λογαριασμός στο Instagram, ο οποίος όμως στοχεύει στο να δημοσιοποιήσει και να φέρει έτσι στα μάτια του ευρύτερου κοινού κάποιες ειδήσεις. Δε θα μπει τόσο πολύ στο κομμάτι της ανάλυσης. Οπότε, πολλές φορές διαβάζοντας τις δικές τους αναρτήσεις ένιωθα την ανάγκη ότι ‘α ωραία, πέρα από την είδηση, θα μπορούσαμε να πούμε και κάτι παραπάνω σε αυτό;’. Να το αναλύσουμε ίσως σε βάθος και να πούμε ‘οκ, υπάρχει αυτό το φαινόμενο. Αλλά γιατί υπάρχει αυτό το φαινόμενο και τι μπορούμε να κάνουμε για να το εξαλείψουμε;’.
Ταυτόχρονα, διάβαζα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα τη Λένα Φουτσίτζη στη LiFo, στο ‘Α, μπα;’, που ήταν ερωταπαντήσεις. Γυναίκες έστελναν κάποια ερώτηση ή ακόμα και άνδρες και η Λένα απαντούσε. Και μέσα από τις απαντήσεις της ‒οι οποίες ήταν έτσι πάντα με μια φεμινιστική σκοπιά‒ είχα μπει αρκετά στη διαδικασία να ψαχτώ λίγο παραπάνω και με ενέπνευσε ο τρόπος της. Τουλάχιστον στα ζητήματα που αφορούσαν τις διαπροσωπικές σχέσεις».
Ακόμα, βασικό πρότυπο σε όλη της την πορεία αποτέλεσε η μητέρα της. «Η μητέρα μου είναι ένας άνθρωπος που πάντα με εμπνέει, γιατί είναι αεικίνητη και αειθαλής. Είναι μία γυναίκα που παρόλο που μεγάλωσε σε μία αγροτική οικογένεια, είχε πάντα όνειρα και προσπάθησε όσο μπορεί να φύγει από τα στερεότυπα και να κάνει κάτι που… ‘θα μιλούσε’ για αυτήν. Με εμπνέει ακόμα και τώρα που βγήκε στη σύνταξη. Ασχολείται με τη ζωγραφική, προσπαθεί να μάθει αγγλικά δηλαδή ναι… είναι ακόμα δυναμικά στη ζωή».
Το φεμινιστικό κίνημα σε συνάρτηση με τα social media και την ελληνική κοινωνία
Στη συζήτησή μας δεν άργησε να σχολιαστεί και η ενεργή δράση του φεμινιστικού κινήματος και η συνεισφορά των social media στη διεύρυνση αυτού του αγώνα και την ευαισθητοποίηση όλο και περισσότερου κόσμου σε τέτοια ζητήματα. «Νομίζω πάντα υπήρχαν και οι φεμινιστικές οργανώσεις και οι κινητοποιήσεις, απεργίες. Το φεμινιστικό κίνημα είναι εδώ και δεκαετίες πολύ ενεργό».
Επίσης, πιστεύει πως τα τελευταία χρόνια το φεμινιστικό κίνημα «έχει ανοίξει λίγο την ομπρέλα του. Πλέον μιλάμε και για ζητήματα που έχουν να κάνουν με θετική στάση του σώματος, με διακρίσεις που αφορούν γενικά την εικόνα. Παλιότερα, δεν στοχεύαμε τόσο πολύ εκεί. Στοχεύαμε περισσότερο στην εργασία ή στα ίσα δικαιώματα. Πλέον, βλέπουμε ότι έχει μετατοπιστεί λίγο το εύρος των ζητημάτων που καλείται να αντιμετωπίσει ο φεμινισμός και σίγουρα τα social media έχουν βοηθήσει πάρα πολύ, γιατί έχουν κάνει τα ζητήματα αυτά προσβάσιμα στο ευρύ κοινό.
Ακόμα και σε μένα που δεν ασχολούμαι με αυτό, δεν είναι οι σπουδές μου πάνω σε αυτό το αντικείμενο, μου έδωσαν τη δυνατότητα να πάρω αφορμή από κάτι και να κάτσω να ασχοληθώ παραπάνω, να ψάξω ένα ζήτημα παραπάνω. Άνοιξαν τον διάλογο περισσότερο απ’ ότι γινόταν παλιά». Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως τα social media είναι μέρος της καθημερινότητάς μας και μέσα από αυτά μπορούμε να πετύχουμε πολλά. «Είναι μέρος νομίζω κι αυτά της ευαισθητοποίησης του κοινού και του να διαδοθεί κάποια είδηση, κάποιο μήνυμα, το οποίο ίσως να μην έφτανε σε τόσο πολλά αυτιά».
Πώς, όμως, αντιμετωπίζει τα φεμινιστικά ζητήματα η ελληνική κοινωνία; Είναι ανοιχτή στο να δεχτεί κριτική και να αλλάξει συμπεριφορά; Σύμφωνα με την Εύα «η ελληνική κοινωνία νομίζω είναι βαθιά ομοφοβική και μισογυνική. Και ακόμα και στις περιπτώσεις που είναι ή θεωρούνται κάποια άτομα πιο προοδευτικά, πολλές φορές δεν είναι. Αντιλαμβάνονται ίσως κάποια ζητήματα επιφανειακά και προσπαθούν να τα υποστηρίξουν επιφανειακά, αλλά στη βάση της υπάρχουνε δομικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν, για να μπορούμε να πούμε ότι οι γυναίκες όντως είναι χειραφετημένες. Αυτό ισχύει σίγουρα στις μεγαλύτερες ηλικίες. Οι νέες γενιές είναι πολύ πιο ενημερωμένες και προσπαθούν. Προσπαθούν να κάνουν κάτι καλύτερο. Την βλέπω την προσπάθεια. Δεν ξέρω αν είναι αρκετή».
Σαφώς, αυτό που έπεται και επιθυμούμε είναι να βρεθεί μια λύση για την παρούσα κατάσταση. Ωστόσο, δεν είναι ούτε απλό, ούτε γρήγορα επιτεύξιμο. Σύμφωνα με την Εύα είναι μια προσωπική δουλειά. Ο καθένας χρειάζεται να κάνει τη δική του ενδοσκόπηση και αναθεώρηση, ώστε σιγά σιγά να αλλάξει αυτή η νοοτροπία.
«Νομίζω ότι ο καθένας πρέπει να κοιτάξει λίγο παραπάνω την καθημερινότητά του. Γιατί λέμε ‘α, αυτό δε με αφορά. Ή εγώ δεν μπορώ να κάνω κάτι για τον μισογυνισμό. Δεν είμαι μισογύνης. Δεν είμαι σεξιστής. Δεν κάνω κάτι από όλα αυτά’. Αλλά στην πραγματικότητα όλοι ‒και οι γυναίκες‒ έχουμε εσωτερικευμένο μισογυνισμό. Οι άντρες επίσης αναπαράγουν σεξιστικά στερεότυπα. Η κοινωνία από μόνη της είναι σεξιστική. Και από το να περιμένουμε όλοι να αλλάξει δια μαγείας δεν πρόκειται να αλλάξει στο τέλος τίποτα. Το θέμα είναι να κάνεις τον απολογισμό σου και να πεις ‘ξες τι; εδώ έχω σφάλει. Εδώ έχω αυτήν την άποψη και μάλλον πρέπει να κάνω κάτι, για να την αλλάξω’. Είναι μικρά βήματα στην καθημερινότητα του καθενός».
Τα αρνητικά σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Όπως μπορεί να παρατηρήσει ο καθένας από εμάς, στις μέρες μας υπάρχει μια ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Βλέπουμε πολλά αρνητικά σχόλια, πολλές φορές προσβλητικά ακόμα και βίαια. «Όσο περνάει ο καιρός βλέπω ότι τα σχόλια γίνονται όλο και πιο επιθετικά και πιο τοξικά θα μπορούσα να πω. Δεν ξέρω πώς μπορεί να αλλάξει αυτό. Δεν ξέρω πώς μπορούμε να πούμε ότι ο διάλογος κάτω από μια ανάρτηση μέσα στα social media μπορεί να καταλήξει να είναι υγιής.
Νομίζω ότι οι άνθρωποι βγάζουνε τα απωθημένα τους πλέον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πολλές φορές αδιαφορώντας για το αν θα πουν κάτι που θα ενοχλήσει και θα προσβάλλει. Κι αυτό το βλέπω και μεταξύ των σχολιαστών, μεταξύ τους όταν υπάρχει μια διαφωνία και απέναντί μου όταν θα διαφωνήσουν με κάτι. Δε θα το κάνουν πάντα με ωραίο τρόπο. Και φυσικά δέχομαι τη διαφωνία, όπως θα τη δεχόμουν και σε έναν διάλογο με έναν γνωστό μου, με έναν φίλο, με έναν συνάδελφο.
Απλά όταν πάμε σε ένα προσωπικό επίπεδο προσβολής νιώθεις ότι δεν έχεις κάτι να πεις. Νιώθεις ότι ‘εδώ δεν θέλω να απαντήσω’». Ωστόσο, η Εύα στο The Abstract Girl δεν μπαίνει στη διαδικασία διαγραφής ενός τέτοιου σχολίου. «Σπάνια θα το κάνω αυτό γιατί ακριβώς δε θέλω να μπω στη διαδικασία να ασχοληθώ. Νομίζω ότι απαντώντας ή κάνοντας διάλογο με ανθρώπους, οι οποίοι πραγματικά δε θέλουν να προσφέρουν στη λύση, απλά τους δίνεις περισσότερη δύναμη. Τους βάζεις στο τραπέζι».
Ωστόσο, το να διαβάσεις ένα αρνητικό σχόλιο, θέλοντας και μη, θα σε επηρεάσει κάπως. «Κάποιες φορές πολύ. Έχω σκεφτεί ακόμα και να μην ανεβάσω ποτέ ξανά τίποτα. Έχω φτάσει σε αυτό το σημείο. Από την άλλη, προσπαθώ μετά να σκέφτομαι τα θετικά. Έχω φτιάξει και κάποιους φακέλους με μηνύματα θετικά που μου έχουν στείλει άτομα που διάβασαν κάτι που τους άρεσε. Και όταν με πιάνει αυτή η κατήφεια, λόγω των μηνυμάτων που μπορεί να έχω διαβάσει, των αρνητικών, θα ανατρέξω εκεί και θα προσπαθήσω να πάρω δύναμη».
Επιλέγει, δηλαδή, να εστιάσει στα θετικά, τα οποία είναι και η πλειονότητα των σχολίων και των μηνυμάτων που λαμβάνει. Επίσης, προσπαθεί να μην πάρει προσωπικά το εκάστοτε αρνητικό σχόλιο και να εκλογικεύσει την κατάσταση. «Και συνήθως αυτό που σκέφτομαι είναι ότι αυτοί που θα σχολιάσουν ίσως είναι άτομα που δε με ακολουθούν, που μπορεί να διάβασαν μια ανάρτηση που δε συμφωνούσαν. Δε σημαίνει ότι με ξέρουν κιόλας. Δε σημαίνει ότι έχουν διαβάσει όλα τα υπόλοιπα. Διάβασαν κάτι, δεν τους άρεσε και το πιο εύκολο είναι να κράξεις κάτι που δε σου αρέσει αντί να πεις ‘για να δω τι άλλο έχει πει αυτός ο άνθρωπος. Συμφωνώ τελικά μαζί του ή δε συμφωνώ;’».
Σεξισμός στον εργασιακό χώρο και διαχωρισμός επαγγελμάτων με βάση το φύλο
Η Εύα έχει αποφοιτήσει από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Α.Π.Θ. και εργάζεται στο IT (Information Technology) τμήμα μιας εταιρείας. Βρίσκεται σε έναν τομέα, θα λέγαμε, αρκετά ανδροκρατούμενο, όπου μας πληροφορεί πως έχει δεχθεί ανά καιρούς σεξιστικά σχόλια.
«Παλιότερα μπορεί να είχα αντιμετωπίσει λίγο πιο έντονα. Θυμάμαι ένα περιστατικό που θα πήγαινα ένα επαγγελματικό ταξίδι να μιλήσω με τους πελάτες και όταν το ανακοίνωσα στους συναδέλφους μου, επειδή ήμουν η πιο μικρή που θα πήγαινε σε αυτό το ταξίδι, η απάντηση ήταν ‘α, επειδή είσαι όμορφη και γυναίκα, για αυτό θέλουν να σε στείλουνε στους πελάτες’ και ένιωσα εκεί μια απόρριψη και των σπουδών μου και της όλης μου προσπάθειας.
Ξες, όταν έχεις διαβάσει κι όταν έχεις προσπαθήσει τόσο πολύ το να θεωρούν ότι τα καταφέρνεις, επειδή είσαι όμορφη και γυναίκα είναι πολύ υποτιμητικό». Η αντίδρασή της σε αυτό το περιστατικό ήταν άμεση και απλή. Το αντιμετώπισε «στα ίσια» λέγοντας τους την αλήθεια: «Ξες κάτι; Κάνεις λάθος. Δεν πήρα αυτή τη θέση για αυτό, απλά είμαι πιο καλή από εσένα».
Από την άλλη, υπάρχουν και φορές που δέχεσαι ένα σεξιστικό σχόλιο, αλλά επιλέγεις να μη δώσεις έκταση σε αυτό. Μας λέει η Εύα πως «κάποιες φορές μπορεί κι εγώ να μην αντιδράσω. Πριν ένα διάστημα, ας πούμε, ήμουν στη δουλειά κι ένας συνάδελφος πέρασε και με είδε που έτρωγα και μου λέει ‘α, τρώς; Και δε σου φαίνεται’. Και εκείνη τη στιγμή ένιωσα ότι με προσβάλλει, γιατί από που κι ως που θα σχολιάσεις το σώμα μου κι αν τρώω κι αν μου φαίνεται ή δε μου φαίνεται. Δεν είπα κάτι, γιατί δεν ήθελα να δώσω συνέχεια. Νομίζω ότι είναι αυτό. Ότι κάποιες φορές, δεν απαντάς. Όχι ότι δε σε πείραξε, απλά δε θέλεις να το συνεχίσεις».
Συνεχίζοντας είχαμε ως θέμα συζήτησης το κατά πόσο τα κορίτσια μεγαλώνοντας και επιλέγοντας επαγγελματικό προσανατολισμό ωθούνται από την οικογένεια, το σχολείο, τον κοινωνικό περίγυρο σε επαγγέλματα που ανήκουν στους τομείς STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics).
Η Εύα μοιράστηκε μαζί μας τη δική της οπτική υποστηρίζοντας ότι «θα σου μιλήσω από τη δική μου εμπειρία. Εγώ είχα, ας πούμε, τη δυνατότητα, επειδή ήμουν καλή μαθήτρια, τα πήγαινα καλά σχετικά σε όλα τα μαθήματα. Δεν υπήρχε κάποια προτροπή στο να ακολουθήσω το ένα ή το άλλο. Παρόλα αυτά μπαίνοντας στο πανεπιστήμιο, είδα τρομερή διαφορά δυναμικότητας. Ήμασταν στους ηλεκτρολόγους, μία στις πέντε ήταν μόνο γυναίκες. Κι αυτό το βλέπω μετέπειτα και στη δουλειά.
Και αυτό σίγουρα έχει να κάνει και με το πώς μεγαλώνουμε. Έχουμε αυτό το στερεότυπο ότι οι άνδρες είναι ορθολογιστές, είναι πολύ καλοί στα μαθηματικά. Οι γυναίκες έχουν πιο πολύ ενσυναίσθηση, οπότε θα ήταν πιο καλές στο να γίνουν νοσοκόμες ή δασκάλες. Οπότε και κοινωνικά νομίζω ότι ωθούμε λίγο τις γυναίκες προς αυτά τα επαγγέλματα». Σε ένα αρχικό στάδιο θα μπορούσαμε να δούμε μία αλλαγή σε αυτό το φαινόμενο, η οποία «νομίζω πρέπει να ξεκινήσει και από το σπίτι, αλλά και από τα σχολεία.
Το να δώσουμε στα νέα κορίτσια τη δυνατότητα να επιλέξουν αυτά τι θέλουν χωρίς να τα ωθούμε εμείς με κάποιο συγκεκριμένο στερεότυπο που μπορούμε να έχουμε στο κεφάλι μας. Είσαι ικανή και στα δύο; Κάνε ό,τι θέλεις. Είσαι ελεύθερη να διαλέξεις».
Η τέχνη ως μέσο ευαισθητοποίησης σε φεμινιστικά ζητήματα
Δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στον ρόλο που παίζει η τέχνη στην ευαισθητοποίηση, στην αναγνώριση και κατανόηση της ανισότητας που υπάρχει μεταξύ των φύλων καθώς και στην καταπάτηση των δικαιωμάτων που υφίστανται καθημερινά οι γυναίκες. «Θα έλεγα ότι σίγουρα έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια και από την τέχνη και από τις σειρές στην τηλεόραση και από σειρές στο Netflix. Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε ταινίες, οι οποίες στηρίζονται στο male gaze. Πώς αντιλαμβάνεται ένας άντρας τη γυναικεία σεξουαλικότητα, τη γυναικεία φύση, τη θηλυκότητα. Πλέον, βλέπουμε ότι υπάρχει μια στροφή κι ότι υπάρχουνε σκηνοθέτες, οι οποίοι είναι γυναίκες και βλέπουνε, προσπαθούν να φτιάξουν ταινίες, οι οποίες στηρίζονται στο female gaze.
Επίσης, νομίζω με εκθέσεις τέχνης. Είχε γίνει viral ο περίφημος τοίχος με τα αιδοία, που ένας καλλιτέχνης έκανε αναπαραστάσεις από αιδοία και πολλές γυναίκες κοιτούσαν αυτόν τον τοίχο και λέγανε ‘α, ξες κάτι; Τώρα το κανονικοποιώ πιο πολύ στο μυαλό μου. Τώρα ξέρω. Μπορώ να κοιτάξω στον τοίχο και να πω με ποιο μοιάζει’. Κι αυτό δεν υπήρχε. Έχουμε την τάση να βλέπουμε τα αντρικά μόρια ζωγραφισμένα στους τοίχους σε γκράφιτι. Δεν έχω δει ποτέ αιδοίο ζωγραφισμένο σε γκράφιτι».
Μιλήσαμε λίγο πιο αναλυτικά και για το κομμάτι της λογοτεχνίας, όπου η Εύα μας περιέγραψε το βιβλίο που διαβάζει αυτήν την περίοδο. «Τώρα τελευταία διαβάζω ένα βιβλίο της Άλις Μονρό, Μ’ αγαπάει δε μ’ αγαπάει, το οποίο έχει μέσα διηγήματα που αφορούν ιστορίες από παντρεμένες γυναίκες. Πώς αντιλαμβάνονται το κομμάτι της δέσμευσης και πώς αντιλαμβάνονται το κομμάτι των σχέσεων με πολύ αυθεντικό όμως τρόπο. Χωρίς να είναι δογματική και χωρίς να θέλει να παρουσιάσει κάτι, να δώσει ένα μήνυμα σπουδαίο στο τέλος. Απλά διαβάζοντάς τα νιώθεις οικεία. Ότι ‘αυτή θα μπορούσε να είμαι εγώ. Θα μπορούσα να σκέφτομαι κι εγώ έτσι’. Η λογοτεχνία έχει αυτή τη δύναμη να σε κάνει να νιώθεις ότι δεν είσαι μόνη σου ότι δεν το περνάς μόνο εσύ αυτό».
Λίγο πριν ολοκληρώσουμε τη συνέντευξή μας αναφερθήκαμε στις μελλοντικές βλέψεις του εγχειρήματος αυτού και στο αν θα μπορούσε να αποτελέσει κάποτε μια full-time εργασία. «Νομίζω ότι απαιτεί πολύ χρόνο μετά και αν προσπαθούσα να βιοποριστώ από αυτό, δεν ξέρω κι αν θα τα κατάφερνα κι αν θα είχε μετά την ίδια δύναμη για μένα. Γιατί το να προσπαθείς να βιοποριστείς από κάτι, σημαίνει ότι θα πρέπει να ξεκινήσεις να διαφημίζεις προϊόντα και δε θέλω να το πάω στην εμπορική του μορφή. Προτιμώ να έχω την κανονική μου δουλειά και όταν έχω τον χρόνο και τη διάθεση να θίξω κάτι να το κάνω ως πολίτης, όχι ως influencer, Youtuber ή οτιδήποτε άλλο».
Πρόσθεσε ακόμα πως δε θεωρεί τον εαυτό της influencer, γιατί «έχουμε την τάση να συνδέουμε τους influencers με υλικά αγαθά και θεωρώ ότι απέχω αρκετά από αυτό. Δεν μπορώ να με σκεφτώ έτσι καθόλου». Ωστόσο, θα προσθέσω σε αυτό το σημείο πως θα ήταν καλό να αρχίσουμε σιγά σιγά να συνδέουμε τους influencers περισσότερο και με πιο πνευματικά πράγματα, όπως με ιδέες, τέχνη, παιδεία, πολιτισμό κ.α. κι όχι τόσο με υλικά αγαθά.
Τέλος, κλείσαμε την κουβέντα μας με ένα μήνυμα/ευχή προς όλες και όλους τους αναγνώστες/αναγνώστριες: «Θα ήθελα να πω να μην απελπιζόμαστε, γιατί κι εγώ βρίσκω τον εαυτό μου πολλές φορές να διαβάζει μία είδηση και να απελπίζεται. Και να σκέφτεται ότι αυτός ο κόσμος δεν θα αλλάξει ποτέ. Αλλά χρειάζεται να είμαστε αισιόδοξοι και να ξέρουμε ότι μπορεί να γίνονται βήματα προς τα πίσω, αλλά γίνονται και πολλά προς τα μπροστά. Και είναι στο χέρι μας να κάνουμε περισσότερα πράγματα προς τα μπροστά, για να υπάρξει τελικά πρόοδος».
Θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς την Εύα Κώττα για αυτήν την όμορφη συζήτηση και γνωριμία που είχαμε και να της ευχηθώ να συνεχίζει να μιλά και να εκφράζει τις απόψεις της για όλα εκείνα τα ζητήματα που την απασχολούν. Να συνεχίζει να παλεύει για ένα μέλλον πιο δίκαιο και ισότιμο για όλες τις υπάρξεις αυτού του κόσμου.
Instagram: 
