Καθημερινά οφέλη της μουσικής
Η μουσική είναι μια ανθρώπινη ανακάλυψη, η οποία προσφέρει στο κάθε άτομο άπειρες στιγμές ευχαρίστησης, χαράς, νοσταλγίας κλπ., ενώ ταυτόχρονα μπορεί να το βοηθήσει να ανταπεξέλθει σε δύσκολες στιγμές της ζωής του, όπως χωρισμοί, πένθος και άλλα. Αυτό είναι κάτι το οποίο όλοι μας κατά καιρούς το έχουμε βιώσει και δεν (πιστεύω ότι) υπάρχει κανείς που μπορεί να το αμφισβητήσει.
Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε περιληπτικά αυτά τα καθημερινά οφέλη της μουσικής, καθώς και κάποιες ακόμα θεραπευτικές χρήσεις που εφαρμόζονται ή βρίσκονται ακόμα στα σκαριά για συγκεκριμένες κλινικές περιπτώσεις.
Ξεκινώντας από τις καθημερινές ευεργετικές συνέπειες θα απαριθμήσουμε τις εξής:
- Τόνωση της διάθεσης: πολλές πειραματικές μελέτες έχουν συνδέσει τη μουσική με την ταυτόχρονη έκκριση ντοπαμίνης, μιας ουσίας που σχετίζεται με τη θετική διάθεση και τη μείωση των αρνητικών σκέψεων και της καταθλιπτικής διάθεσης. Αν, μάλιστα, η μουσική συνδυαστεί και με χορό και τραγούδι, αυτό συνεπάγεται και ταυτόχρονη έκκριση ενδορφινών ή αλλιώς «χαρούμενων ορμονών»,
- Το άκουσμα απαλής ορχηστρικής μουσικής φαίνεται ότι σχετίζεται με μια τάση αύξησης της προσοχής και της συγκέντρωσης, πράγμα που δίνει στο άτομο μια καλύτερη απόδοση σε εργασιακό περιβάλλον και γενικότερα στην τήρηση και ολοκλήρωση καθηκόντων,
- Ανάκληση όμορφων αναμνήσεων: το άκουσμα μουσικής σε συνδυασμό με την αυτόματη βίωση συναισθημάτων δημιουργεί συνδέσεις στον εγκέφαλο. Οι συνδέσεις αυτές έχουν το χαρακτηριστικό να φέρνουν στην επιφάνεια σε μελλοντικό χρόνο τα συναισθήματα αυτά, όταν ακούμε τη συγκεκριμένη μουσική που μας τα προξένησε (και φυσικά ισχύει και το αντίστροφο!),
- Το άκουσμα χαλαρωτικής μουσικής φαίνεται, επίσης, ότι σχετίζεται και με βελτίωση της ποιότητας του ύπνου. Πειραματικές μελέτες έδειξαν ότι η χαλαρωτική μουσική πριν τον ύπνο μειώνει την αρτηριακή πίεση και την έκκριση ορμονών που αυξάνουν το στρες. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο χρόνος που χρειάζεται ώστε να μας πιάσει ο ύπνος και αυξάνεται η διάρκεια του ύπνου,
- Το άκουσμα πιο έντονης ευχάριστης μουσικής φαίνεται να σχετίζεται με αύξηση της απόδοσης κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης, καθώς και με τροφοδότηση του προσωπικού κινήτρου και
- Δημιουργία διανθρώπινων σχέσεων-συνδέσεων: δεν είναι και λίγες οι φορές που έχουμε βρεθεί στο ίδιο μέρος με άγνωστα άτομα με τα οποία μπορεί να τύχει να έρθουμε πολύ κοντά εξαιτίας της κοινής μουσικής στο background (βλ. συναυλίες, κέντρα διασκέδασης κλπ.). Αυτό δείχνει να σχετίζεται με την ταυτόχρονη έκκριση της ωκυτοκίνης, μιας ορμόνης που βοηθάει στην εμφάνιση της ενσυναίσθησης, της εμπιστοσύνης και της συμπόνοιας στον άνθρωπο, συναισθήματα πολύ σημαντικά στη σύναψη σχέσεων.
*Πηγή: grahampsychology.com
Ιατρικές χρήσεις της μουσικής
Η Elena Mannes είναι μια διακεκριμένη συγγραφέας και ανεξάρτητη παραγωγός ντοκιμαντέρ. Στο βιβλίο της, «Η δύναμη της μουσικής», η ίδια εστιάζει στην πιθανή χρήση της μουσικής στη θεραπεία συγκεκριμένων ομάδων ασθενών βασιζόμενη στο γεγονός ότι η μουσική φαίνεται να ενεργοποιεί τα περισσότερα μέρη του εγκεφάλου από οποιαδήποτε άλλη ανθρώπινη δραστηριότητα.
Σε αυτό φαίνεται να συμφωνούν και ερευνητές του Johns Hopkins University, οι οποίοι παρατηρώντας το πώς η μουσική επηρεάζει τον εγκέφαλο άρχισαν να ερευνούν τον αντίκτυπο που αυτή έχει σε ασθενείς με εγκεφαλικές δυσλειτουργίες. Έτσι, ξεκίνησε μια προσπάθεια παρακολούθησης 24 ασθενών που πάσχουν από Parkinson στους οποίους πέρα από την κλασική συνταγογράφηση, ζητήθηκε να ξεκινήσουν μαθήματα κιθάρας. Μετά από το πέρας 30 εβδομάδων, παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση στην ομιλία των ασθενών.
Απαιτείται, βέβαια, αρκετή ακόμα έρευνα πάνω στον τομέα αυτό. Η καλή είδηση είναι ότι η χρηματοδότηση τέτοιων ερευνητικών προγραμμάτων αυξάνεται αρκετά, ειδικά μετά το τέλος των lockdown, και σίγουρα περιμένουμε να δούμε αρκετές ακόμα παρόμοιες μελέτες να ολοκληρώνονται με σκοπό την ένταξη της μουσικής σε περισσότερες θεραπευτικές πρακτικές.
*Πηγές: hopkinsmedicine.org, npr.org
