Στο ποδόσφαιρο, όπως και σε όλα τα συλλογικά αθλήματα, λίγες είναι οι ομάδες που έχουν καταφέρει να βρίσκονται στην κορυφαία κατηγορία της χώρας τους καθ όλη τη διάρκεια της ιστορίας τους. Σχεδόν όλες οι μεγάλες ομάδες έχουν βρεθεί και σε δύσκολα χρόνια, τα «πέτρινα» όπως τα ονομάζουμε εδώ στην Ελλάδα.
Σε αυτό το αφιέρωμα, λοιπόν, σκέφτηκα να γράψω για μερικές από τις ομάδες εκείνες που στο παρελθόν μεσουρανούσαν στα πρωταθλήματά τους ή/και στην Ευρώπη, γράφοντας τη δική τους ιστορία, οι οποίες έχουν καιρό να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο εγχώριο πρωτάθλημα αλλά και σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
ΛΙΝΤΣ ΓΙΟΥΝΑΙΤΕΝΤ
Στην Αγγλία οι μεταπτώσεις στις επιδόσεις των ομάδων είναι συχνό φαινόμενο. Η πρωταθλήτρια του 2016 Λέστερ βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στην Τσάμπιονσιπ, γνωρίζοντας έναν οδυνηρό υποβιβασμό. Οπότε υπάρχουν αρκετές ομάδες που είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πρώτη κατηγορία και οι οποίες ήταν έχουν χαθεί είτε βρίσκονται σε χαμηλότερες κατηγορίες.
Η Λιντς είναι μία ομάδα που έχει πολύ μεγάλη ιστορία αλλά και πολλούς φανατισμένους οπαδούς. Τη δεκαετία του ΄70 αποτελούσε μία αρκετά υπολογίσιμη δύναμη σε Αγγλία και Ευρώπη. Μάλιστα, έφτασε μία ανάσα από την κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, καθώς έφτασε μέχρι τον τελικό του 1975 και ηττήθηκε από την Μπάγερν Μονάχου. Η Λιντς έχει 3 πρωταθλήματα και 4 κύπελλα. Από την Λιντς έχουν περάσει σπουδαίοι παίκτες, όπως είναι ο Καντονά και ο Σπιντ οι οποίοι βοήθησαν στην κατάκτηση του 3ου και τελευταίου πρωταθλήματος της ιστορίας της το 1992.
Τα προβλήματα της Λιντς άρχισαν το καλοκαίρι του 2002, 1 χρόνο μετά τη συμμετοχή της στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Αρκετοί από τους πρωτοκλασάτους παίκτες ήταν φευγάτοι, με αποτέλεσμα τα πράγματα να είναι δύσκολα μέσα στα αποδυτήρια. Οι Φέρντιναντ, Ρόμπινσον, Βιντούκα, Μίλνερ και Σμιθ είχαν ήδη μεγαλύτερες βλέψεις, ενώ έβλεπαν ότι το κλαμπ έμπαινε σε μία αρκετά δύσκολη περίοδο λόγω χρεών. Ο υποβιβασμός του 2004 ήταν κάτι που ακόμα και σήμερα δεν έχει ξεπεράσει, καθώς επέστρεψε στην Πρέμιερ Λιγκ το 2021 αλλά υποβιβάστηκε ξανά το 2023.
ΜΠΛΑΚΜΠΕΡΝ
Η Μπλάκμπερν αποτελεί μία από τις σημαντικότερες και ιστορικότερες ομάδες του αγγλικού ποδοσφαίρου. Έχει ιδρυθεί το μακρινό 1875 και από τότε έχει κατακτήσει 3 πρωταθλήματα και 6 κύπελλα Αγγλίας. Το τελευταίο τρόπαιο της Μπλάκμπερν ήρθε το 2002, όταν και κέρδισε την Τότεναμ με 2-1 στον τελικό του Λιγκ Καπ.
Χρονιά ορόσημο για την ιστορία της Μπλάκμπερν αποτελεί το 1995, όπου κόντρα σε όλα τα προγνωστικά κατέκτησε το 3ο της πρωτάθλημα και το μοναδικό στην εποχή της Πρέμιερ Λιγκ. Για να φτάσει εκεί χρειάστηκε να ανέβει το 1991 στην πρώτη κατηγορία (με τον πρώην παίκτη της Λίβερπουλ Κένι Νταλγκλις ως προπονητή) αλλά και να κάνει τη ακριβότερη μεταγραφή στην ιστορία του νησιού, καταβάλλοντας 3,5 εκατομμύρια λίρες για τον Άλαν Σίρερ. Με αυτόν και τον Σάτον ως μπροστάρηδες (πέτυχαν συνολικά πενήντα τέρματα μαζί) κατάφεραν φέρουν τους Ρόβερς στην κορυφή της Αγγλίας. Οι στιγμές δόξας δεν κράτησαν πολύ καθώς οι μεγάλες ομάδες του νησιού έσπευσαν να πάρουν τους πολυτιμότερους παίκτες της (Μπάτι, Σίρερ).
Η Μπλάκμπερν έχει ορισμένες συμμετοχές σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις αλλά δεν έχει καταφέρει ποτέ να βρεθεί πέρα από την φάση των 32. Μάλιστα, το τελευταίο ζευγάρι αγώνων που έδωσε για ευρωπαϊκή διοργάνωση ήταν απέναντι στη Λάρισα, από την οποία γνώρισε την ήττα με συνολικό σκορ 3-2 (2-1 εντός, 0-2 εκτός).
Ο θάνατος του ιδιοκτήτη της ομάδας Τζακ Γουόκερ το 2000 σήμανε το τέλος της μεγάλης ομάδας του Μπλάκμπερν. Η ομάδα παρέμεινε στην κορυφαία κατηγορία για 11 χρόνια αλλά το 2012 υποβιβάστηκε στην Τσάμπιονσιπ. Το 2017 υποβιβάστηκε ξανά, πέφτοντας στη Λιγκ 1. Το 2019 επέστρεψε στην Τσάμπιονσιπ.
ΝΤΕΠΟΡΤΙΒΟ ΛΑ ΚΟΡΟΥΝΙΑ
Η Λα Κορούνια είναι μία ομάδα που πρωταγωνίστησε στην τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα. Γενικά δεν έχει μεγάλη ιστορία, αλλά από τις αρχές του 1990 έως και τα μέσα του 2000 αποτελούσε μία εκ των κορυφαίων ομάδων της Ισπανίας αλλά και της Ευρώπης. Κατέκτησε 1 πρωτάθλημα (2000), 2 κύπελλα Ισπανίας (1995 και 2002) και 3 Σούπερ Κόπα (1995, 2000 και 2002). Παράλληλα εκπροσώπησε το ισπανικό ποδόσφαιρο στην Ευρώπη και το Τσάμπιονς Λιγκ με μεγάλη επιτυχία, φτάνοντας μέχρι και τα ημιτελικά της διοργάνωσης, ενώ έχει και έναν χαμένο τελικό στο Ιντερτότο.
Από το 2005 και ύστερα άρχισε η κατάρρευση της Ντέπορ, καθώς ο πρόεδρος της ομάδας (που ήταν εκεί από τις αρχές του ΄80) δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί τα ποσά που σπαταλούσαν τα υπόλοιπα μεγαθήρια της Ισπανίας. Μέχρι τότε είχε ξοδέψει σημαντικά ποσά για να φέρει παίκτες όπως ο Μπεμπέτο και ο Ριβάλντο, οι οποίοι συνέβαλλαν στην εξαιρετική πορεία της Λα Κορούνια σε πρωτάθλημα, κύπελλο και Ευρώπη. Τα χρέη, όμως, δεν άργησαν να εμφανιστούν, αποτρέποντας τις μεταγραφές παικτών τέτοιου βεληνεκούς.
Τα συσσωρευμένα χρέη είχαν ως αποτέλεσμα τη σταδιακή πτώση του οικοδομήματος της Λα Κορούνια που το 2011 γνώρισε τον υποβιβασμό και ύστερα δεν έχει επανέλθει ποτέ στην πρωτύτερη της κατάσταση. Έχει κερδίσει δύο φορές την άνοδό της στη Λα Λίγκα αλλά και στις δύο περιπτώσεις δεν μακροημέρευσε, ενώ εδώ και 3 χρόνια βρίσκεται στην τρίτη κατηγορία του ισπανικού ποδοσφαίρου.
ΠΑΡΜΑ
Φυτώριο αρκετών εκκολαπτόμενων ταλέντων, η Πάρμα βρισκόταν στα πικ της τη δεκαετία του ΄90. Ορισμένοι παίκτες που φόρεσαν τη φανέλα της Πάρμα: Ζολά, Κρέσπο, Βερόν, Καναβάρο, Μπουφόν και Τουράμ.
Η Πάρμα δεν έχει κατακτήσει κάποιο πρωτάθλημα Ιταλίας, πράγμα παράδοξο αν σκεφτεί κανείς ότι τη δεκαετία του ΄90 κέρδισε 3 κύπελλα ΟΥΕΦΑ (σημερινό Γιουρόπα Λιγκ), 1 Σούπερ Καπ αλλά και 1 κύπελλο ΟΥΕΦΑ μόνο για τους κυπελλούχους (διοργάνωση που καταργήθηκε το 1999). Εγχώρια είχε 2 κύπελλα (και 1 το 2002) και 1 Σούπερ Κόπα.
Η χρυσή αυτή δεκαετία της Πάρμα αποτέλεσε προϊόν επενδύσεων από την εταιρεία Parmalat, αλλά αυτό δεν κράτησε για μεγάλο διάστημα. Το 2004 οδηγήθηκε στην κήρυξη πτώχευσης, γεγονός που οδήγησε σε έναν όμιλο ενεργειών:
- Τη δημιουργία νέας ομάδας με την επίσημη ονομασία «Parma FC SpA» – η ομάδα αυτή βρέθηκε στην πρώτη κατηγορία της Ιταλίας αλλά και αυτός ο σύλλογος κύρηξε πτώχευση (2015).
- Την πτώχευση ακολούθησε η ίδρυση της «SSD Parma Calcio 1913» που υφίσταται ακόμα, κέρδισε συνεχόμενες ανόδους μέχρι και την πρώτη κατηγορία αλλά υποβιβάστηκε το 2021 στη δεύτερη κατηγορία και βρίσκεται εκεί μέχρι τώρα.
ΡΕΜΣ
Στο ανατρεπτικό γαλλικό πρωτάθλημα η Ρεμς αποτελεί μία από τις πολυνίκες του θεσμού, μετρώντας 6 κατακτήσεις – η τελευταία ήταν τη σεζόν 1961-1962. Όμως δεν έχει μείνει γνωστή στην ιστορία τόσο για τα εγχώρια κατορθώματά της όσο για τα ευρωπαϊκά. Αγωνίστηκε στον πρώτο τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών (μετέπειτα Τσάμπιονς Λιγκ) αλλά και στον τέταρτο. Και στους δύο βρήκε αντίπαλο την πανίσχυρη Ρεάλ Μαδρίτης και έφυγε με σκυμμένο το κεφάλι.
Στη δεκαετία του ΄50 η Ρεμς είχε 2 από τους καλύτερους Γάλλους ποδοσφαιριστές στην ιστορία της χώρας τον Φοντέν και τον Κοπά (ο οποίος έγινε ο πρώτος Γάλλος ποδοσφαιριστής που κατέκτησε τη Χρυσή Μπάλα, με τα χρώματα της Ρεάλ). Εκείνη την εποχή αποτελούσε την κορυφαία ομάδα της Γαλλίας καθώς από το 1949 έως το 1962 κατέκτησε 6 πρωταθλήματα, 2 κύπελλα και 4 Trophée des Champions (νοκ άουτ αναμέτρηση μεταξύ πρωταθλητή και κυπελλούχου).
Η αποχώρηση του προέδρου και δημιουργού αυτής της ομάδας το 1963 βύθισε την ομάδα στη μετριότητα. Αυτή η περίοδος κράτησε μέχρι το 1991 όταν και η Ρεμς κύρηξε πτώχευση για να ξαναζωντανέψει με την ονομασία «Stade de Reims Champagne». Η επιστροφή της από την 6η κατηγορία του γαλλικού πρωταθλήματος στην πρώτη κράτησε 33 χρόνια και πέρασε μετά κόπων και βασάνων (δυσκολίες, πισωγυρίσματα, αβεβαιότητα). Φέτος έχει ξεκινήσει καλά το πρωτάθλημα και βρίσκεται σε τροχιά εξόδου στην Ευρώπη μετά το 2021.
ΣΑΝΤΕΡΛΑΝΤ
Μπορεί να έχουν περάσει αρκετά χρόνια από το τελευταίο πρωτάθλημα της Σάντερλαντ, παραμένει όμως μία εκ των καλύτερων και πιο πετυχημένων ομάδων στην Αγγλία. Εξάλλου, έχει 6 πρωταθλήματα, 5 δεύτερες θέσεις και 2 κύπελλα.
Η ιστορία της Σάντερλαντ ξεκινάει από το 1879. Από τότε μέχρι και τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο αποτέλεσε την καλύτερη ομάδα του νησιού καθώς πρωταγωνιστούσε σχεδόν κάθε χρονιά. Όμως, μετά τη λήξη του πολέμου η Σάντερλαντ δεν κατάφερε να επιστρέψει εκεί που βρισκόταν. Παρά τις ακριβές μεταγραφές της, το καλύτερο πλασάρισμα που είχε ήταν η 3η θέση το 1950. Η κατακόρυφη πτώση της ομάδας ήρθε το 1957 όταν και κατηγορήθηκε για οικονομικό σκάνδαλο. Αυτό την υποχρέωσε να αποπληρώσει ένα πόσο κοντά στις 130.000 λίρες, ενώ ο πρόεδρος και οι συνεργάτες του εκδιώχθηκαν από το ποδόσφαιρο. Το 1958 ήρθε η πτώση στην Τσάμπιονσιπ.
Στα περίεργα, το τελευταίο μεγάλο τρόπαιο ήρθε το 1973 όντας στη δεύτερη κατηγορία. Στον τελικό του κυπέλλου Αγγλίας επικράτησαν με 1-0 επί της Λιντς και εξασφάλισαν την πρώτη και μοναδική έξοδό τους σε ευρωπαϊκή διοργάνωση.
Στο απλό κοινό η Σάντερλαντ είναι πιο γνωστή για τη σειρά του Netflix «Sunderland ‘Til I Die», ένα εκπληκτικό ντοκιμαντέρ δύο σεζόν για την καθημερινότητα της ομάδας, τις δυσκολίες της και την πίστη όλων ότι η ομάδα θα επιστρέψει στη θέση που της αξίζει.
Προφανώς υπάρχουν και άλλες ομάδες που είχαν ανάλογη πτωτική πορεία στα κορυφαία πρωταθλήματα. Δεν είναι καθόλου εύκολο για μία ομάδα να διεκδικεί σταθερά τρόπαια, τίτλους ή ακόμα και να παλεύει για την παραμονή της στην κατηγορία. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία ενός συλλόγου είναι πολλοί, για αυτό και θα πρέπει να θυμόμαστε αυτές τις ομάδες που πρωταγωνιστούσαν σε προηγούμενες εποχές.
