Κυπελλούχος ο Παναθηναϊκός, μαχητής ο Άρης, αδίστακτη η Φραπάρ, θλιβερός ο τελικός! Ένας ακόμη θλιβερός τελικός για την ακρίβεια, αφού τα τελευταία τουλάχιστον δέκα χρόνια, ο θεσμός πηγαίνει κυριολεκτικά από το χειρότερο στο… χείριστο.
Πριν από λίγες ώρες, οι παίκτες του «Τριφυλλιού» σήκωναν στον «ουρανό» του Πανθεσσαλικού, το τρόπαιο του Κυπέλλου Ελλάδος. Ένα τρόπαιο με ιστορία 80 και πλέον χρόνων, που έχει χαρίσει αμέτρητες χαρές στους οπαδούς μεγάλων, μεσαίων και μικρών ομάδων.
Όπως σε κάθε χώρα μέχρι και σήμερα, έτσι και το Κύπελλο Ελλάδας, ήταν ανέκαθεν η διοργάνωση των «μικρών». Είδαμε σε τελικούς να κάνουν εμφανίσεις δεκάδες ομάδες «δεύτερης» ταχύτητας. Έχουμε δει κατά την διάρκεια των ετών ομάδες ιστορικές. Ομάδες όπως ο Εθνικός Πειραιώς, η ΑΕ Λάρισας, ο ΌΦΗ, ο Πανιώνιος, ο Ηρακλής και η Καστοριά, έφτασαν όλες τους σε κατάκτηση του βαρύτιμου τροπαίου. Όμως η ιστορία των τελικών, συμπεριλαμβάνει και τους «φιναλίστ», όπως ο Αθηναϊκός, ο Απόλλων Σμύρνης και ο Ιωνικός μεταξύ πολλών άλλων ομάδων.
Η τελευταία φορά που είχαμε μια ομάδα αντίστοιχης «τάξης» στον θεσμό, ήταν πριν από εννέα χρόνια και τον τελικό του ΟΑΚΑ, ανάμεσα σε Ολυμπιακό και την -τότε- Σκόντα Ξάνθης, ενώ την προηγούμενη τετραετία, είχε ήδη κάνει την εμφάνισή του σε διαδοχικούς τελικούς ο Ατρόμητος και ο Αστέρας Τρίπολης. Κανείς δεν κατέκτησε το τρόπαιο, αλλά αυτές οι ομάδες επιβεβαίωναν με τον τρόπο τους το γνωστό ρητό: «Το Κύπελλο είναι η διοργάνωση» των εκπλήξεων. Σωστά μέχρι εδώ; Σωστά θα μου πείτε. Που λέτε ότι θέλετε να καταλήξω; Στο να έχουμε μίνιμουμ μια μικρομεσαία ομάδα στον τελικό κάθε χρόνο; Όχι. Ευελπιστώ να καταλήξω σε ένα ώριμο συμπέρασμα, μέσα από έναν απόλυτα ψυχρό και ουδέτερο συλλογισμό, μιας και η συγκεκριμένη διοργάνωση τα τελευταία χρόνια με αφήνει παγερά αδιάφορο. Και δεν είμαι ο μόνος. Πιστέψτε με. Γιατί όμως ο κόσμος γύρισε τόσο την πλάτη του στον θεσμό;
Όταν ξεκίνησα να παρακολουθώ τα τεκταινόμενα του Κυπέλλου Ελλάδος, σε ηλικία αρκετά ικανή ώστε να αντιληφθεί το τι σημαίνει ποδόσφαιρο, πρέπει να ήταν η σεζόν 2007-08 με την σπουδαία πορεία του Θρασύβουλου Φυλής στα ημιτελικά και τον τελικό ανάμεσα σε Ολυμπιακό και Άρη στο Καυταντζόγλειο. Αν θυμάμαι σωστά και δεν έχω μπερδέψει εικόνες στο μυαλό μου, μπορώ πολύ εύκολα να θυμηθώ τουλάχιστον 8.000 οπαδούς κάθε ομάδας στο κατάμεστο γήπεδο της Θεσσαλονίκης. Ίσως ο αριθμός να είναι λάθος.
Αλλά δυο πράγματα θυμάμαι σίγουρα σωστά. Η μια πλευρά του γηπέδου κίτρινη, η άλλη ερυθρόλευκη και το κεντρικό διάζωμα (θύρες 12-14) κλειστές προς αποφυγή συγκρούσεων. Την επόμενη σεζόν, παρόμοιο σκηνικό. Στο ΟΑΚΑ αυτή τη φορά, με ΑΕΚ και Ολυμπιακό να παίζουν τον τελικό της ζωής τους μπροστά σε 50.000 θεατές ΚΑΙ των δυο ομάδων. Την επόμενη σεζόν; Παναθηναϊκός εναντίον Άρη, ο ίδιος αριθμός θεατών, με τρομακτική μετακίνηση οπαδών από την συμπρωτεύουσα στην πρωτεύουσα. Την επόμενη; Ατρόμητος – ΑΕΚ, πάλι στο «αχανές» ΟΑΚΑ, 50.000 για ακόμη μια φορά. Ακόμη και τα επόμενα χρόνια, η κατάσταση δεν ήταν τόσο τραγική, ακόμη και αν μαζεύονταν κάτι λιγότερο από 30.000 θεατές.
Η πραγματική πτώση, επήλθε από την σεζόν 2015-16. Τότε, ο Ολυμπιακός αντιμετώπιζε την ΑΕΚ στον τελικό, σε μια διοργάνωση που αρχικά αναβλήθηκε, εν συνεχεία ακυρώθηκε και τελικά ολοκληρώθηκε κεκλεισμένων των θυρών, μόνο και μόνο για να γλυτώσει η Ελλάδα την αποβολή της από τις διοργανώσεις της UEFA και της FIFA. Οι τρομακτικά άσχημοι χειρισμοί του Σταύρου Κοντονή, όσο βρισκόταν στη θέση του Υφυπουργού Αθλητισμού, οδήγησαν στην «πρώτη» κατά κάποιον τρόπο αμαύρωση του θεσμού.
Από τότε, τα κεκλεισμένων έγιναν… συνήθεια για τον θεσμό. Από το 2016, μέχρι σήμερα μόλις τρεις τελικοί έχουν διεξαχθεί με κόσμο. Να επαναλάβω; Σε οκτώ (Ο-ΚΤΩ) χρόνια, μόλις τρεις τελικοί έχουν διεξαχθεί υπό την παρουσία του φίλαθλου κοινού. Το 2017, ήταν τα περίφημα γεγονότα στο Πανθεσσαλικό, με τις αερογέφυρες και τις αρχαιοελληνικές μάχες ανάμεσα σε οπαδούς της ΑΕΚ και του ΠΑΟΚ. Σημειωτέον, ότι μέχρι τότε, το γήπεδο της Μαγνησίας, δεν υπήρχε καν στο πλάνο. Είχε ξεχαστεί, όπως και τα περισσότερα Ολυμπιακά Ακίνητα, ενώ η τελευταία φορά που το είχε δει ο κόσμος, ήταν από την παρουσία της Νίκης Βόλου στην Σούπερ Λιγκ, μέχρι να αποχωρήσει από το πρωτάθλημα στα μέσα της σεζόν.
Εν πάση περιπτώσει, το Πανθεσσαλικό ετοιμάστηκε έγκαιρα να υποδεχθεί οπαδούς και των δύο ομάδων, έγινε ότι έγινε και την επόμενη σεζόν γυρίσαμε στα «λημέρια» του ΟΑΚΑ. Αυτός ήταν και ο προτελευταίος τελικός Κυπέλλου που διεξήχθη με κόσμο. Από εκεί και έπειτα; 2019, τελικός στο ΟΑΚΑ με 1.000 άτομα. 2020, Covid-19, κεκλεισμένων στο Πανθεσσαλικό, την ώρα που ΑΕΚ και Ολυμπιακός «φώναζαν» για Ριζούπολη. 2021, ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός, κεκλεισμένων στο ΟΑΚΑ, ενώ φτάνουμε στο 2022 για να έχουμε ξανά κόσμο σε τελικό.
Πέρυσι όλοι θυμόμαστε ότι το Κύπελλο ξεκίνησε από το ΟΑΚΑ, πήγε στο Πανθεσσαλικό, έκανε μίνι περιοδεία σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Κρήτη, έφυγε Αυστραλία, Γερμανία, Πολωνία για να διεξαχθεί τελικά στην Πάτρα και κεκλεισμένων των θυρών, ενώ παρόμοια η ιστορία και φέτος, μόνο που δεν χρειάστηκε να τεθεί επί τάπητος η λύση του εξωτερικού γιατί εντάξει, θα μας πάρουν και στο «ψιλό».
Όσο λοιπόν και η φετινή «φαρσοκωμωδία» λάμβανε χώρα στον Βόλο, χωρίς κόσμο και χωρίς ελπίδα, οι Γερμανοί μάζευαν 80.000 θεατές στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου για τον τελικό ανάμεσα σε Καϊσερσλάουτερν και Λεβερκούζεν.
Δεν σας κάνει αυτό; Οι Μολδαβοί, σχεδόν την ίδια ώρα με εμάς, είχαν τον δικό τους τελικό κυπέλλου ανάμεσα στην Ζιμπρού και την Πετροκούμπ. Στην έδρα της πρώτης, δέκα χιλιάδες θεατές γιόρτασαν το νταμπλ της δεύτερης, μιας και η ομάδα από το Χιντσέστι, είναι η πρώτη που αμφισβήτησε την καθολική κυριαρχία της Σερίφ Τίρασπολ στην χώρα.
Δεν σας κάνει ούτε αυτό το παράδειγμα; To ίδιο ακριβώς συνέβη στην Εσθονία, στον χθεσινό τελικό ανάμεσα σε Λεβάντια Ταλίν και Πάιντε Λινάμεσκοτ. Σε κάθε χώρα, μιλάνε για γιορτή με την κανονική έννοια της λέξης.
Στην Ελλάδα της σεζόν 2023-24, έχουν συμβεί τα πάντα. Το Καραϊσκάκης φιλοξένησε τον τελικό του Σούπερ Καπ, λαμβάνοντας εγκωμιαστικά σχόλια, η OPAP Arena φιλοξενεί τον τελικό του Europa Conference League ανάμεσα σε Ολυμπιακό και Φιορεντίνα. Οι οπαδοί -πλην- ελαχίστων εξαιρέσεων αποτέλεσαν υπόδειγμα για μεγάλο μέρος της σεζόν, ενώ ακόμη και όταν τα πράγματα έφυγαν εκτός ελέγχου, η κυβέρνηση έδειξε ότι αν θέλει, μπορεί να κρατήσει τη βία έξω από τα γήπεδα, ακόμη και έναν ακροβατεί σε μια λεπτή γραμμή παραβίασης ή μη του ποδοσφαιρικού αυτοδιοίκητου.
Όλα αυτά λοιπόν και αν συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι σε τρεις ημέρες έχουμε Ευρωπαϊκό τελικό στη χώρα μας με ελληνική συμμετοχή, δεν είναι λίγο ντροπή να έχουμε άδειο γήπεδο σε τελικό Κυπέλλου; Και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια για να επανεξεταστεί η οποιαδήποτε απόφαση. Κοινώς, περάστε, ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώστε.
