Αν συμβουλευτείς έναν φιλόδοξο ονειροπόλο θα υποστηρίξει με πυγμή πως καθένας και κάθε τι που παρουσιάζεται στη ζωή σου είναι δώρο που στάλθηκε για κάποιο λόγο, κι ό,τι εμφανίζεται στην πορεία σου είναι εκείνο που χρειάζεσαι, εκείνο που αυτή τη στιγμή η ζωή δύναται να προσδώσει εμπλουτίζοντας το προσωπικό σου μονοπάτι.
Αν συμβουλευτείς έναν ματαιόδοξο ρεαλιστή θα σου πει πως η ζωή είναι συναλλαγές. Μια αέναη ανταλλακτική συνθήκη με επί μέρους συμφωνίες όπου ο καθένας κάτι παίρνει κάτι δίνει, πάντα δίνει.
Αν συμβουλευτείς τη λαϊκή σοφία θα σου εκμυστηρευτεί ότι ο καθένας κουβαλά το δικό του βράχο και για αυτό “δίνει ό,τι έχει». Κι ενώ πράγματι η φράση ανταποκρίνεται στην αλήθεια, είναι εκείνη που θα πρέπει να χρησιμοποιούμε; Εκείνη που συμβάλει στην εξέλιξη και την ευτυχία μας, εκείνη που βάζει έναν παραπάνω λίθο στο κάστρο μας;
Μπορεί να προσεγγίσει κανείς τον κόσμο και τις ανθρώπινες σχέσεις με πολύ διαφορετικούς και ίσως αλλόκοτους τρόπους. Προσωπική μου πεποίθηση είναι ότι όχι, οι ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι απλώς συναλλαγές. Στο ίδιο πλαίσιο ωστόσο, δεν αποδέχομαι ότι όλα όσα θα φέρει ο άνεμος είναι απαραίτητα, πολύτιμα ή χρήσιμα για τη ζωή μου.
Όταν ξυπνά ο Βαρδάρης χαρίζει ένα δροσερό αεράκι που σε ανανεώνει, μια αίσθηση ότι οι πνεύμονες λειτουργούν και το σώμα σου αναγεννάται. Φέρνει δροσιά, φέρνει ανάσα. Το αεράκι όμως σηκώνει στο διάβα του ό,τι αναπαύεται στο πάτωμα: φύλλα, λουλουδάκια… σκόνη, σκουπίδια. Αυτά τα χρειαζόμαστε αλήθεια; Διότι ο Βαρδάρης μπορεί να σου επιτρέψει να αναπνεύσεις, μπορεί όμως να σηκώσει τόσο σκόνη που να πνιγείς… Και σε αυτή την περίπτωση αντιλαμβάνεσαι ότι ασχέτως τι μπορεί και τι δεν μπορεί να σου προσφέρει ο άνεμος, αυτό δεν είναι σίγουρα εκείνο που χρειάζεσαι.
Κυριαρχεί μια σκέψη, αφορμώμενη και από τα παραπάνω, πως όταν κάποιος μας προσφέρει κάτι, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πόσα είχε και πόσα έδωσε. Προκειμένου να αντιληφθούμε την αξία του «δώρου» δηλαδή και να το συγκρίνουμε ίσως με παρόμοια που άλλοι προσφέρθηκαν να χαρίσουν, πρέπει να αναλογιζόμαστε τι μας δίνει συγκριτικά με τι μπορεί να μας δώσει.
Όταν κανείς έχει λιγοστό χρόνο και παρόλα αυτά τον προσφέρει σε εσένα έχει μεγαλύτερη «αξία» από όταν κανείς σου προσφέρει ολόκληρες μέρες, ενώ μπορεί ολόκληρους μήνες, αλλά αποφασίζει να τους «χαρίσει» κάπου αλλού. Χρόνος, ενέργεια, αισθήματα, αγάπη, υλικά αγαθά. Ως εκ τούτου, προτού κατακλυστούμε από αισθήματα ενθουσιασμού, συγκίνησης, χαράς, αγάπης για αυτή την γενναιόδωρη κίνηση κάποιου ή ακόμη προτού επιλέξουμε ή αποφασίσουμε, πάντα αναλογιζόμαστε την αξία που έχει το «δώρο» για εκείνον που το δωρίζει.
Κι ενώ πρόκειται ίσως για μια σωστή και κυρίως ηθική σκέψη, να μην συγκρίνεις δηλαδή αποκλειστικά το αποτέλεσμα δύο πράξεων, αλλά και το βεληνεκές των δύο ανθρώπων που πράττουν, είναι αλήθεια η σκέψη που μας βοηθά να πάρουμε τη σωστή απόφαση; Είναι πραγματικά βέλτιστη για εμάς, τον αποδέκτη;
Διότι με αυτό το κριτήριο καταλήγουμε να δεχόμαστε ίσως την καλύτερη προσφορά μεταξύ όσων παρουσιάζονται. Ποιος είπε όμως ότι είναι η καλύτερη προσφορά για εμάς; Ποιος διασφαλίζει ότι αυτό το «δώρο», αν και κάποιος προσπάθησε, κατέβαλε χρόνο, ενέργεια και αποτελεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα που μπορεί να φέρει, είναι αυτό που εμείς αναζητούμε; Είναι εκείνο που μας ολοκληρώνει, μας εξελίσσει, εκείνο που γεννά αισθήματα πληρότητας και ικανοποίησης;
Γιατί κανείς ποτέ δεν αναρωτιέται μήπως το καλύτερο δυνατό ενός ανθρώπου ή δύο-τριών-τεσσάρων, ολόκληρης ντουζίνας δεν είναι αυτό που εμείς προσδοκούμε, αυτό που εμείς θεωρούμε ως βέλτιστο αποτέλεσμα; Γιατί το κριτήριο βασίζεται σε αυτόν που δωρίζει και όχι σε αυτόν που αποδέχεται αφού εξαρχής ο σκοπός του δώρου είναι η ικανοποίηση του αποδέκτη και όχι του αποστολέα; Μήπως τοποθετούμε το κέντρο βάρους σε λάθος σημείο;
Σαφώς είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε την προσπάθεια και τις θυσίες στις οποίες υποβάλλεται ο άνθρωπος που προσφέρει, είναι όμως το πιο σημαντικό;
Στην περίπτωση δηλαδή που κάποιος καταβάλλει ανυπολόγιστες προσπάθειες και παραχωρεί το σύνολο των δυνάμεων και δυνατοτήτων του, συνεπάγεται ότι πρέπει να το δεχτείς αν αυτό απλώς… δεν είναι αρκετό… για σένα; Συνεπάγεται δηλαδή ότι κάθε φορά που κανείς προσπαθεί πρέπει να μετατοπίζουμε τα θέλω μας, τις φιλοδοξίες και τις απαιτήσεις μας και να αποδεχόμαστε ένα αποτέλεσμα που απλώς δεν αρκεί;
Δεν είναι απρεπές, δεν είναι αγενές να απορρίπτεις κάτι που δεν σε πληροί. Δεν είναι εγωιστικό να αποφασίζεις και να επιλέγεις εκείνο που ταιριάζει σε σένα, που ανταποκρίνεται στις προσωπικές σου προσδοκίες και σε κανενός άλλου, που ικανοποιεί ολοκληρωτικά εσένα ακόμη κι αν οι υπόλοιποι πιστεύουν ότι τόσο υψηλά, σύμφωνα με εκείνους, κριτήρια είναι αδύνατον να πληρωθούν.
Δεν θα αγόραζες ποτέ ένα παπούτσι που δεν σου κάνει, απλώς επειδή είναι όμορφο κι κάποιος κατέβαλε προσπάθεια για να το κατασκευάσει, ακριβώς γιατί δεν είναι αρκετά μεγάλο για σένα. Κι ακόμη κι αν με την πρώτη «φορεσιά» δεν σε πληγώνει, σίγουρα σε περιορίζει, σου προκαλεί ένα σφίξιμο και νιώθεις… άβολα.
Κι όσο περνάει ο καιρός, η απλή ενόχληση θα γίνει χτύπημα στη φτέρνα που βαθαίνει αργά, αλλά σταθερά μέχρι να ακινητοποιήσει τα πόδια σου και εν τέλει να σε αναγκάσει να πετάξεις εξοργισμένος τα παπούτσια και να ξεκινήσεις ξανά την αναζήτηση για νέα. Αν όμως από την αρχή είχες επιλέξει με βάση τα πραγματικά και δικά σου κριτήρια και δεν ήσουν διατεθειμένος να τα περιορίσεις, δεν θα περιοριζόσουν ποτέ, θα έτρεχες με τα πλέον αγαπημένα σου άνετα παπούτσια. Η συζήτηση δεν ήταν ποτέ για παπούτσια…
Παρότι λοιπόν είναι σημαντικό και θεμιτό να αντιλαμβανόμαστε την «προσφορά» κάποιου αναγνωρίζοντας την προσπάθεια και τις δυνατότητες του, πρέπει επίσης να αντιλαμβανόμαστε ότι δεν αποτελεί το καθοριστικό κριτήριο, αλλά κάτι που ΣΥΝυπολογίζουμε. Η ερώτηση λοιπόν όταν κανείς σου προσφέρει κάτι δεν είναι «Είναι το καλύτερο που μπορεί να μου δώσει; αλλά «είναι το δικό του καλύτερο το δικό ΜΟΥ αρκετό;».
Διότι αν εμμένεις αποκλειστικά στην πρώτη, θα αναζητάς διακαώς τα σωστά παπούτσια, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι δεν τα βρίσκεις, όχι γιατί δεν υπάρχουν, αλλά γιατί δεν τα βλέπεις.
