Από την παιδική μου ηλικία, τα γενέθλια αποτελούσαν ξεχωριστή ημερομηνία, μία στιγμή που προσδοκούσα να έρθει, που ανυπομονούσα οι δείκτες του ρολογιού να γυρίσουν πιο γρήγορα ώστε να φτάσει 12 και 1 και επιτέλους να γιορτάζω.
Όχι από εγωκεντρισμό ή από ανάγκη για προσοχή, αλλά γιατί ήξερα πως ήταν μία μέρα χαράς, μία μέρα “πάρτυ”. Είχα την ευ-τυχία να ανήκω σε μία οικογένεια που αντιμετώπιζε ανέκαθεν τα γενέθλια ως μία υπέροχη αφορμή να γιορτάσει σε ένα σπίτι γεμάτο ανθρώπους που γελούν και αισθάνονται, πολύ φαγητό, πολλές ευχές, κεράκια που με τα χρόνια πλήθαιναν, χαμόγελα που τραγουδούσαν, σώματα που χόρευαν και καρδιές που άνοιγαν και γέμιζαν προμήθειες απαραίτητες για τη συνέχεια του κρύου Ιανουαρίου.
Ήταν μία ημερομηνία που ανυπομονούσα και εξακολουθώ να ανυπομονώ να φτάσει, γιατί γνώριζα πως αυτή η μέρα είναι μία ηλιαχτίδα στη συννεφιά, ένα 24ωρο όπου τα προβλήματα ξάφνου εξαφανίζονται και όλοι συγκεντρώνονται για να “περάσουν καλά”.
Μα δεν είναι μόνο τα γενέθλια μου ή καλύτερα μόνο τα γενέθλια. Οι ονομαστικές εορτές, οι επέτειοι ήταν και εξακολουθούν να είναι ημερομηνίες που ανυπομονώ να ζήσω για να γιορτάσω, κι ας μην είναι δικοί μου. Κι δεν είναι μόνο οι ονομαστικές εορτές κι οι επέτειοι, είναι κάθε μικρό ή μεγάλο κατόρθωμα, κάθε σημαντική ή “ασήμαντη” παράδοση, κάθε εθνικό, οικογενειακό, ατομικό έθιμο. Είναι οποιαδήποτε ημέρα μου χαράζει ένα χαμόγελο στα χείλη και μου χαρίζει την ευκαιρία να το μοιραστώ. Διότι όλα αυτά, δεν είναι τίποτα άλλο από αφορμές να γιορτάσεις, εν δυνάμει εορταστικές παραδόσεις.
Πόσο ευτυχές να θεωρεί κανείς ως εορτή οτιδήποτε δύναται να χαρακτηριστεί ως τέτοια; Πόσο υπέροχο να γεμίζει και να σκορπά χαρά με… “το παραμικρό”, με κάτι που ίσως φαντάζει ασήμαντο. Στην πραγματικότητα όμως, τίποτα που δημιουργεί ευτυχία δεν είναι ασήμαντο. Δεν είναι μάλιστα ανόητο να αποκαλούμε όσους εκμεταλλεύονται κάθε στιγμή για να γιορτάσουν “χαζοχαρούμενους”, ενώ θεωρούμε όσους παραμένουν στη σοβαρότητα του “πρέπει”, όσους απαξιούν να αναγνωρίσουν κάτι αντικειμενικά μη ιδιαίτερο υποκειμενικά αξιέπαινο, όσους απαρνιούνται εκουσίως “εν δυνάμει εορτές” σοβαρούς ενήλικους πολίτες;
Εγκλωβιζόμαστε εκουσίως στα προβλήματα της καθημερινότητας, απορρίπτουμε στιγμές που θα φέρουν το φως στο σκοτάδι, αντιμετωπίζουμε τις μέρες και κατ’ επέκταση τη ζωή που περνά με την ίδια τυπική “πρέπουσα” συμπεριφορά. Κι όλα αυτά επειδή… μεγαλώσαμε. “40 χρονών άνθρωπος να γιορτάζει γενέθλια, βλακείες”, “ονομαστική εορτή είναι, δεν θα κάνω και τίποτα”, “επέτειος… πάνε τόσα χρόνια, ακόμη θα γιορτάζω;”, “μπορεί να πήρα τη δουλειά που ήθελα, αλλά η ζωή συνεχίζεται”, “οι γιορτές είναι για τα μικρά παιδιά”. Φράσεις, δυστυχώς, συνηθισμένες, χαμένες μέσα στις στροφές του χρόνου που κυλάει με τόσο γοργούς ρυθμούς που… “δεν έχω χρόνο ούτε να τις ξεστομίσω”.
Υπάρχουν άνθρωποι που δεν γιορτάζουν γενέθλια, που μεγάλωσαν χωρίς να προσδοκούν την ονομαστική τους εορτή. Υπάρχουν άνθρωποι που με την έναρξη των Χριστουγέννων κατακλύζονται από… αδιαφορία, γιατί ενώ έχουν ζήσει πολλά Χριστούγεννα, ίσως δεν έχουν γιορτάσει κανένα. Κι ακόμη κι αν κανείς αξιοποιεί τις κοινώς αποδεκτές εορτές, πολύ συχνά τείνει να ξεχνά εκουσίως τις μικρές καθημερινές επιτυχίες του, το σκαλάκι που ανέβηκε μία μέρα και τον έφερε πιο κοντά στο τέλος της σκάλας που οδηγεί στον ουρανό που εκείνος ονειρεύεται. Ακόμη κι ο ίδιος επιλέγει να παραβλέψει χαρμόσυνα γεγονότα της ζωής χάριν μιας πλασματικής ευπρέπειας, σοβαρότητας ή επιπέδου. Διότι το να γιορτάζεις με την κάθε ευκαιρία είναι “ποταπό”.
“Αυτά είναι Αμερικανιές” θα πουν πολλοί, αφορμόμενοι από τις πολλαπλές γιορτές και πάρτυ που οργανώνουν για αιτίες-αφορμές που εμείς ούτε θα σκεφτόμασταν. Είναι βέβαια αλήθεια ότι οι γιορτές του αμερικανικού πληθυσμού, πέρα από μία μικρή πλειοψηφία, δεν αντιπροσωπεύουν κάποιο καίριο ιστορικό γεγονός, αλλά αποτελούν ανθρώπινα κατασκευάσματα χωρίς βάθος.
Ο πλούσιος ευρωπαϊκός πολιτισμός, με τις επετείους, τα σημαντικά ιστορικά επιτεύγματα αλλά και τις ημέρες μνήμης και περισυλλογής, δεν θα μπορούσε φυσικά ποτέ να εξισωθεί με τον εκ πρώτης όψεως κενό περιεχομένου νεο-αμερικάνικο. “Οι Αμερικάνοι είναι χαζοχαρούμενοι”, “Αμερικανάκια”. Κι όμως, παρόλο που όσες εορτές έχουν εφεύρει δεν βασίζονται σε παγιωμένα θεμέλια, έχουν αντιληφθεί ένα από τα βασικά νοήματα της ζωής: να περνούν καλά, να αρπάζουν κάθε ευκαιρία για να νιώσουν ευτυχισμένοι, να εκμεταλλεύονται κάθε στιγμή ως εν δυνάμει γιορτή με αποτέλεσμα να εξελιχθεί σε παράδοση.
Thanksginving, halloween, baby shower είναι μόνο μερικά από τα πολλά δημιουργήματα της αμερικάνικης φαντασίας, που μολονότι δεν προσφέρουν το ιστορικό έρεισμα, το παιδαγωγικό και παιδευτικό ρόλο, την έγερση του προβληματισμού, την προαγωγή του πνεύματος και τον πατριωτισμό, συνεισφέρουν στην καθημερινή ευτυχία του ανθρώπου προσφέροντας μικρές οάσεις στην αχανή έρημο της ζωής.
Όταν παρατηρείς τον αμερικανικό λαό, διακρίνεις ανθρώπους, που παρά τα ελαττώματα, αξιοποιούν τον χρόνο που τους προσφέρει η ζωή γεμίζοντας τον με γιορτές, κάτι που στις υπόλοιπες χώρες θα ήταν μία απλή ανακοίνωση, γίνεται ολόκληρη εκδήλωση. Κι αυτό είναι κάτι τόσο απλό, τόσο “ποταπό”, τόσο…όμορφο’ να μάθεις να χαίρεσαι με τα απλά, κι αν αυτά δεν υπάρχουν, να τα δημιουργείς! Να στηρίζεσαι σε κάθε μικρή αφορμή προκειμένου να μοιραστείς τη χαρά σου με όσους θα χαρούν με εκείνη.
Ας γιορτάσουμε λοιπόν ή καλύτερα ας μάθουμε να γιορτάζουμε, όποτε υπάρχει έρεισμα να είμαστε χαρούμενοι. Δυστυχώς ή ευτυχώς, η ζωή είναι μικρή και απρόβλεπτη, γεμάτη στιγμές εκ των προτέρων άγνωστες. Ας γιορτάσουμε λοιπόν κάθε στιγμή που εκ των υστέρων φαντάζει ευτυχής, ας εκμεταλλευτούμε κάθε αφορμή να χαμογελάσουμε, ας “φουλάρουμε” το έτος με αναμνήσεις όμορφες, άξιες νοσταλγίας, ακόμη κι αν μοιάζουν μικρές ή ασήμαντες στα μάτια ενός αγνώστου. Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην τελική, ο σκοπός μας είναι να είμαστε… χαρούμενοι!
