Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, το βεβαρημένο καθημερινό πρόγραμμα και η έλλειψη ελεύθερου χρόνου για ενημέρωση και ψυχαγωγία καθορίζουν τις ανάγκες και τις αλλαγές μίας ολόκληρης κοινωνίας.
Στις αλλαγές αυτές πρέπει να προσαρμοστούν και οι διάφοροι τομείς μίας κοινωνίας, ώστε να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν και να πρωταγωνιστήσουν.
Για παράδειγμα, η ελληνική τηλεόραση για να συμβαδίσει με τις ανάγκες των Ελλήνων τηλεθεατών έχει εξελίξει και προσαρμόσει ανάλογα τα τηλεοπτικά της προγράμματα. Αρκετές μέθοδοι έχουν δοκιμαστεί, άλλες με αποτέλεσμα και άλλες χωρίς. Αυτή που φαίνεται όμως να κυριαρχεί αποτελεσματικά στις μέρες μας, είναι η χρήση του όρου infotainment.
Τι σημαίνει ο όρος ‘infotainment’;
Αποτελείται από τις λέξεις information και entertainment. Ουσιαστικά είναι μία μίξη ενημέρωσης και ψυχαγωγίας.
Ποιο πρόβλημα έρχεται να αντιμετωπίσει;
Ο καταιγισμός πληροφοριών που μας παρέχει το διαδίκτυο, με τις ψευδείς και τις αληθείς ειδήσεις να συνυπάρχουν, σε συνδυασμό με το σύγχρονο πρότυπο του θεάματος, όπου η πρώτη εντύπωση είναι κρίσιμη, έρχονται να αυξήσουν τη δυσπιστία του κόσμου.
Οι ενημερωτικές εκπομπές προσπαθώντας να προσελκύσουν τον τηλεθεατή έρχονται να αντιμετωπίσουν τα προαναφερθέντα ζητήματα υιοθετώντας τον όρο infotainment. Ουσιαστικά αναλαμβάνουν οι ίδιοι να ξεδιαλύνουν τις ειδήσεις προβάλλοντας τις αληθείς και τεκμηριωμένες με όρους χρόνου και εικόνας. Φροντίζουν η προβολή των θεμάτων να γίνεται σύντομα με ευνόητους όρους και τεκμηριωμένες απόψεις καθώς και με όρους θεάματος.
Παράδειγμα Λιάγκα
Ο γνωστός τηλεπαρουσιαστής έχει υιοθετήσει νωρίτερα από όλους τον όρο infotainment στον τρόπο παρουσίασης των εκπομπών του. Ουσιαστικά σε κάθε θέμα που θα αναφέρει στην εκπομπή, φροντίζει να υπάρχουν τα ανάλογα πλάνα τα οποία συνήθως συνοδεύονται και από κάποια δήλωση των πρωταγωνιστών. Ταυτόχρονα φροντίζει στο πάνελ να υπάρχει και κάποιος καλεσμένος για να σχολιάσει, ώστε η όλη συζήτηση να λαμβάνει φύση ενός λαϊκού-απλού διαλόγου, όπως θα γινόταν και στην καθημερινότητα μας.
Αυτό αμέσως προσδίδει μία διαδραστικότητα στην παρουσίαση του θέματος, αλλά και μια αμεσότητα προς τον δέκτη. Καθιστά το θέμα ενδιαφέρον με τις απόψεις να ποικίλλουν και πολλές φορές να δημιουργούν ένα πεδίο αντιπαραθέσεων. Με αυτόν τον τρόπο, όλες οι απόψεις ακούγονται και ο θεατής μπορεί να συγκλίνει και να αποκλίνει ανάλογα την περίπτωση.
Παράδειγμα Ευαγγελάτου
Ο συγκεκριμένος παρουσιαστής κυριαρχεί στις μεσημεριανές ειδήσεις με τη χρήση σύγχρονων και φανταχτερών γραφικών. Η απεικόνιση κάθε είδησης με τρισδιάστατα γραφικά, στα οποία συμμετέχει και ο ίδιος ως μέρος της αναπαράστασης, καθηλώνει και εντυπωσιάζει τον μέσο δέκτη. Άλλωστε μία τόσο πρωτοποριακή ενημέρωση για τα δεδομένα της Ελλάδας ήταν σίγουρο ότι θα κεντρίσει και θα αποτελέσει εναρκτήριο βήμα για ανάπτυξη και εδραίωση παρόμοιων τακτικών.
Τέλος, τα υψηλά νούμερα τηλεθέασης των προαναφερθέντων εκπομπών έρχονται να αιτιολογήσουν και να αποδείξουν την κυριαρχία του όρου infotainment, καθώς και την αποτελεσματικότητά του στη σύγχρονη ελληνική τηλεόραση.
Τι στοιχεία περιλαμβάνει στον χώρο του θεάματος-τηλεόρασης
Ουσιαστικά με το infotainment γίνονται χρήση των εξής:
– Απλό και κατανοητό λεξιλόγιο
– Διαδραστικότητα/διαδραστικά πλάνα (συνέντευξη, διάλογος, εικόνες, βίντεο)
– Καλεσμένοι ως συμμετέχοντες σε μία συνομιλία-διάλογο, συνήθως εκπροσωπώντας την κοινωνική η την επαγγελματική τους ιδιότητα.
Απώτερος στόχος: η προσέλκυση κοινού από όλα τα κοινωνικά στρώματα της κοινωνίας όπου ως κοινό τους στοιχείο έχουν την ανάγκη για ενημέρωση και ταυτόχρονα ψυχαγωγία.
Η άποψη του τηλεοπτικού κοινού
Από τη μία πλευρά, υπάρχει κόσμος που στηρίζει και επικροτεί τα συγκεκριμένα προγράμματα. Η επικαιρότητα σε συνδυασμό με ζητήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη, μπλεγμένα με παραστατικές ιστορίες και αναλύσεις επί των ζητημάτων κεντρίζει το ενδιαφέρον και εντάσσει τον τηλεθεατή στις εξελίξεις της κοινωνίας. Αν αναλογιστούμε πως όλοι μας κατανοούμε καλύτερα μία παραστατική αναπαράσταση από μία απλή, βατή και προφορική εξιστόρηση της ιστορίας μπορούμε να αντιληφθούμε πλήρως τα αποτελέσματα της ενημερωτικής ψυχαγωγίας και την άμεση ταύτιση του κοινού.
Από την άλλη υπάρχει η κριτική ότι η όλη προσπάθεια ακολουθεί ένα σύγχρονο ξενόφερτο πρότυπο με παλιακούς όμως πρωταγωνιστές. Ουσιαστικά, προσπαθούν να εκσυγχρονιστούν ακολουθώντας πεπαλαιωμένες τακτικές, όπως η απουσία του αυθορμητισμού, το ‘στήσιμο’ του όλου θεάματος και η έλλειψη απλοϊκότητας. Τέλος, παρατηρείται συχνά να ξεπερνιούνται τα όρια της δημοσιογραφικής δεοντολογίας με παρορμητισμούς της στιγμής και υπερβολικές αναλύσεις προσβάλλοντας την υπόσταση του ατόμου και του απορρήτου της ιδιωτικής ζωής.
Όπως και να έχει, ένα είναι σίγουρο. Ό,τι ‘πουλάει’, συνεχίζει… και με τα νούμερα τηλεθέασης να είναι στα ύψη, τουλάχιστον σε σχέση με τα κλασσικά ειδησεογραφικά δελτία, η ψυχαγωγική ενημέρωση δεν φαίνεται να απομακρύνεται σύντομα ως φαινόμενο από την ελληνική τηλεόραση.
