Πριν από περίπου τρεις εβδομάδες, είχα την ευκαιρία να βρεθώ στο γήπεδο της Lyon στη Γαλλία. για να δω το μεγάλο ντέρμπι ανάμεσα στη Lyon και την Marseille. Μεγάλο παιχνίδι, μεγάλες ομάδες, σε ένα ανακαινισμένο γήπεδο, πραγματικό στολίδι για το γαλλικό πρωτάθλημα της Ligue 1. Ένα πρωτάθλημα που φέτος ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς και έχει εξελιχθεί σε ένα μονοπώλιο, χάνοντας σχεδόν κάθε ενδιαφέρον από τον μήνα Οκτώβρη. Η πανίσχυρη ομάδα του Παρισιού έφερε τον καλύτερο παίκτη του κόσμου, Lionel Messi, και όπως είναι λογικό και αναμενόμενο σε κάθε ποδοσφαιροχώρα της Ευρώπης, αυτός αποτελεί το νούμερο 1 αξιοθέατο στα αθλητικά γαλλικά σαββατοκύριακα.
Η ομάδα της Lyon εκτός δεκάδας και αυτή της Marseille λίγο έξω από την τετράδα. Απογοητευτικές και οι δύο. Το ντέρμπι όμως ντέρμπι. Το γήπεδο sold out από νωρίς, οι φωνές, τα καπνογόνα, η ένταση και το μίσος αισθητά, από πολύ νωρίς τη μέρα του αγώνα. Στο μυαλό του Γάλλου φιλάθλου, ο οποίος στερήθηκε την παρουσία του στο γήπεδο για 1,5 χρόνο περίπου, μικρή σημασία έχουν αυτά μπροστά στην προοπτική να πανηγυρίσει ένα γκολ απέναντι στη μισητή αντίπαλο.
Το Groupama, αυτό το πανέμορφο, τεράστιο γήπεδο, έτοιμο να βάλει τα καλά του και να δημιουργήσει μία ιδιαίτερα εχθρική ατμόσφαιρα για την ομάδα της Μασσαλίας και του περιέργως μισητού Γάλλου αστέρα της, Ντιμίτρι Παγιε. Τεράστια πανό, φοβεροί στολισμοί, συνθήματα, πυροτεχνήματα και εντυπωσιακοί φωτισμοί. Οι δυο ομάδες πλήρεις, έτοιμες να δώσουν τα πάντα, μπροστά σε 60.000 χιλιάδες φιλάθλους. Το παιχνίδι αρχίζει! Νιώθεις το μίσος των Λυωνέ, κάθε φορά που οι παίκτες την Marseille έχουν την μπάλα. Βρίζουν, θυμώνουν, σηκώνονται από τις θέσεις τους και γενικά υιοθετούν συμπεριφορές που υπό φυσιολογικές συνθήκες ο ήρεμος και πολιτισμένος Γάλλος φίλαθλος δεν θα εφάρμοζε.
4ο λεπτό. Και γίνεται κάτι που τους ξαφνιάζει όλους, αλλά ταυτόχρονα δεν γίνεται να μην το περίμενες. Ο Παγιε στο έδαφος μετά από αντικείμενο που εκτοξεύτηκε από φίλαθλο και προσγειώθηκε στο πρόσωπο του. Το παιχνίδι σταματάει και οι ομάδες οδηγούνται στα αποδυτήρια. Άλλο ένα θλιβερό περιστατικό φέτος στην ποδοσφαιρική Γαλλία. Άλλο ένα «ελληνικό» περιστατικό.
Έχοντας ζήσει στην Ελλάδα για όλη μου τη ζωή και έχοντας βιώσει απίστευτες καταστάσεις, μέσα από τα μάτια του ελληνικού ποδοσφαίρου, αυτό που είδα στο Groupama εκείνη την μέρα, δεν ήταν πρωτόγνωρο για εμένα. Γνώριμή κατάσταση, συνήθεις αντιδράσεις και αναμενόμενη εξέλιξη. Δεν περίμενα ωστόσο ποτέ, ότι θα έβλεπα κάτι τέτοιο σε μία χώρα του εξωτερικού και μάλιστα σε ένα από τα πέντε κορυφαία ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα του κόσμου.
Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα και φυσικά μοιράστηκα την ίδια στιγμή με φίλους και γνωστούς ήταν, «Στην Ελλάδα ήρθα;». Και όσο και αν με θλίβει αυτή η ερώτηση, έχω κάνει την ειρήνη μου μαζί της και την έχω αποδεχτεί καιρό τώρα. Τα πρόσφατα γεγονότα στην Τούμπα, στο παιχνίδι του ΠΑΟΚ με τον Άρη εξάλλου, μαρτυρούν το πόσο επίκαιρη είναι και ίσως δεν θα πάψει και ποτέ να είναι. «Στην Ελλάδα ήρθα;» , και παρότι οι αμαθείς σε τέτοιες καταστάσεις Γάλλοι δεν γνώριζαν τι θα γίνει και περίμεναν με ανυπομονησία εξελίξεις, εγώ για κάποιο λόγο ήξερα καλά τι θα ακολουθούσε. Φυσικά και δεν θα έβγαιναν οι ομάδες να παίξουν. Φυσικά και ο Παγιέ δεν θα επιχειρούσε να ξαναχτυπήσει κόρνερ στο ίδιο σημείο που του επιτέθηκαν. Φυσικά και όλο αυτό βαραίνει το ίδιο το φίλαθλο κοινό και τη διοίκηση της Λυών. Και φυσικά κανένας δεν θα έβγαινε νικητής μέσα από μία τέτοια κατάσταση.
Πόσο θλιβερό να νιώθεις Έλληνας, πηγαίνοντας να θαυμάσεις κάτι που ο Έλληνας στερείται; Πόσο κρίμα να έχεις συνηθίσει τόσο στη βία και τον κανιβαλισμό, που να μην σου κάνουν εντύπωση πλέον. Ποιος κατέστησε φυσιολογικό να υπάρχει αυτή η συμπεριφορά σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο και γιατί πρέπει να το αποδεχτούμε; 60.000 κόσμος στερείται ένα γεγονός που συμβαίνει μία φορά το χρόνο. Νεύρα, απογοήτευση και πίκρα.
Παρά την αναστάτωση και την σιγουριά μου ότι ο αγώνας είχε λάβει τέλος, περίμενα για ακόμα 1 ώρα εντός του γηπέδου με τους υπόλοιπους 59,999 χιλιάδες, να δούμε αν θα γίνει κάτι απρόοπτο. Και έγινε, όταν μας ανακοίνωσαν ότι ο αγώνας θα παιχτεί κανονικά. Στιγμιαία χαρά. Ο μοναδικός πανηγυρισμός εκείνο το βράδυ. Δεν κράτησε πολύ καθώς τελικά υπήρξε ασυνεννοησία και η Marseille δεν δέχτηκε ποτέ να βγει έξω.
Στο μεταξύ κατά τη διάρκεια της αναμονής συνέβη κάτι που με επανάφερε στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα και μου θύμισε που βρίσκομαι. Ο φίλαθλος που εκτόξευσε το αντικείμενο συνελήφθη από την αστυνομία και αποχώρησε μέσα σε αποδοκιμασίες. «Πίσω στον πολιτισμό σκέφτηκα», «μεμονωμένο περιστατικό» ξανασκέφτηκα. Μέχρι που ξαναέπαιξα τις εικόνες στο μυαλό μου. Ο κύριος που συνελήφθη δεν αποχώρησε γιατί πέταξε ένα μπουκάλι στον Παγιέ.
Αποχώρησε γιατί έτυχε να έχει καλύτερο στόχο εκείνο το βράδυ από τους υπόλοιπους εκατοντάδες φιλάθλους, που επίσης εκτόξευαν αντικείμενα προς τον παίκτη. Ίσως να μην ήταν και τόσο αισιόδοξο μήνυμα τελικά.
Έμαθα πρόσφατα ότι τιμωρήθηκε με εξάμηνη φυλάκιση, ενώ την ίδια ώρα η ομάδα τιμωρήθηκε με έναν αγώνα κεκλεισμένων των θυρών σε ένα αδιάφορο αγώνα πρωταθλήματος και αφαίρεση ενός βαθμού. Δικαιοσύνη και επιτυχία για την γαλλική ομοσπονδία ποδοσφαίρου. Επιτυχημένα έκρυψε όλα τα προβλήματα κάτω από το χαλάκι μέχρι το επόμενο περιστατικό που θα τα ξαναφέρει στο προσκήνιο. Ικανοποιημένοι όλοι.
Προβλήματα υπάρχουν παντού και όταν βρίσκεσαι σε ένα καθεστώς πανδημίας η πιθανότητα να ξεφύγουν εκτός ελέγχου είναι πολλή μεγάλη. Δυστυχώς, αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με αθλητική βία, όντας κάτοικος εξωτερικού και δεν μπορώ να κρύψω την δυσαρέσκεια μου για την εξέλιξή της. Δυσαρέσκεια επίσης για το γεγονός ότι οι επιδοκιμασίες και τα «Ναι, αλλά δεν έπαθε και τίποτα» για αυτό που συνέβη μαρτυρούν ότι η βία κυριεύει τους ανθρώπους και δεν βλέπει χώρες, σύνορα και εκπαιδευτικά υπόβαθρα.
Οι Γάλλοι είναι ένας σπουδαίος αθλητικός λαός. Μεγάλες επιτυχίες, έντονη ενασχόληση με τον αθλητισμό, εκατομμύρια κρατικά χρήματα για την εύρεση και την ενίσχυση ταλέντων που μπορούν να κάνουν περήφανη τη χώρα. Φέτος ωστόσο, πέρα από το σχεδόν άθλιο θέαμα που παρουσιάζει το εγχώριο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα σε αγωνιστικό επίπεδο, συμβαίνει και κάτι πρωτοφανές για τα δικά τους δεδομένα σε επίπεδο οπαδικής βίας. Είμαι πεπεισμένος ότι και οι ίδιοι το βιώνουν ως κάτι άγνωστο για τα δεδομένα τους. Η διαφορά τους είναι ότι εδώ νιώθεις την αισιοδοξία ότι θα διορθώσουν καταστάσεις και θα γίνουν καλύτεροι. Και αυτό γιατί ανεξάρτητα από τα συμφέροντα του καθενός, η παραγωγή ενός ελκυστικού προϊόντος που λέγεται ποδόσφαιρο είναι αποκλειστική προτεραιότητά τους.
