Η δίκη των «7» του Σικάγο

25 Oκτωβρίου 2020

Με φόντο τις προεδρικές κάλπες της 3ης Νοεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες, το φιλμ του Άαρον Σόρκιν κυκλοφόρησε πριν λίγες εβδομάδες στους κινηματογράφους και ήδη προβάλλεται στο Netflix. «Η δίκη των 7 του Σικάγο» αποτελεί μια «βουτιά» στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ, φανερώνοντας τις κοινωνικοπολιτισμικές αντιλήψεις της κρίσιμης δεκαετίας του ’60. Η ταινία ακολουθεί τη ροή της περιβόητης δίκης του Σικάγο, όπου ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1969, έναν χρόνο μετά τις αιματηρές διαδηλώσεις που συνέβησαν έξω από το Συνέδριο των Δημοκρατικών, τον Αύγουστο του ’68. Οι πολιτικές εξελίξεις που οδήγησαν στην εξέγερση Στο εδώλιο των κατηγορουμένων κάθισαν οι φερόμενοι ως ενορχηστρωτές των βίαιων συγκρούσεων, που συγκλόνισαν την καθεστηκυία τάξη της αμερικανικής ελίτ. Τουλάχιστον 10.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Σικάγο, ζητώντας να αποσυρθούν τα αμερικανικά στρατεύματα από τον πόλεμο του Βιετνάμ, που εκείνη την περίοδο στοίχιζε τη ζωή, μηνιαίως, σε 1.000 φερέλπιδες αμερικανούς κατά μέσο όρο. Τα γεγονότα συνέβησαν στον απόηχο, βέβαια, της δολοφονίας του Ρόμπερτ Κένεντι, αδερφού του JFK, τον Ιούνιο του 1968. Ο πάλαι ποτέ υπουργός δικαιοσύνης στην κυβέρνηση του Τζόν Κένεντι, Ρόμπερτ βρήκε τραγικό θάνατο στο Λος Άντζελες την ημέρα που έλαβε πανηγυρικά το χρίσμα των Δημοκρατικών, ώστε να διεκδικήσει τον Προεδρικό θώκο των ΗΠΑ στις εκλογές του Νοεμβρίου του ίδιου έτους.

Δύο μήνες πριν τη δολοφονία του Κένεντι είχε προηγηθεί και αυτή του πεφωτισμένου ηγέτη του αφροαμερικανικού κινήματος, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στο Μέμφις. Η ατμόσφαιρα στην αμερικανική κοινή γνώμη ήταν κάτι παραπάνω από ηλεκτρισμένη και αρκούσε μια σπίθα για να επέλθει το απόλυτο χάος. Η ειρηνική διαμαρτυρία οργανώθηκε από τους «Yippies», ένα αντιπολεμικό κίνημα, μέλη του οποίου ήταν κυρίως φοιτητές και κάθε λογής ακτιβιστές. Ιδεολογικός ηγέτης του κινήματος ήταν ένα γουρούνι, ο «Πήγασος», το οποίο είχαν προτείνει συμβολικά οι διαδηλωτές για Πρόεδρο της Αμερικής. Τα γεγονότα που προηγήθηκαν της δίκης Κατά τη διάρκεια του τετραήμερου συνεδρίου, οι ειρηνικές διαδηλώσεις δεν άργησαν να πάρουν άγρια τροπή. Θορυβημένες οι αρχές από τον όγκο των διαδηλωτών, πρόσταξαν δυνάμεις της εθνοφυλακής να συρρεύσουν στο Σικάγο για να εμποδίσουν το πλήθος να πλησιάσει το Διεθνές Αμφιθέατρο της πόλης, όπου λάμβανε χώρα το Συνέδριο. Οι αστυνομικές δυνάμεις είχαν σαφείς διαταγές από την κυβέρνηση Τζόνσον: «εμποδίστε τους με κάθε τρόπο». Τις ειρηνικές πορείες διαδέχτηκαν οι βίαιες εξεγέρσεις και ο Αύγουστος του ’68 έμεινε στην ιστορία για την αγριότητα που επέδειξαν οι δυνάμεις καταστολής απέναντι στους άοπλους διαδηλωτές.

Όπως ειπώθηκε νωρίτερα, η ταινία ακολουθεί τις συνεδριάσεις της δίκης των «7»: των ηγετικών μελών των Yippies, Abbie Hoffman και Jerry Rubin, του μετέπειτα γερουσιαστή Tom Hayden, συγγραφέα του πολιτικού μανιφέστο «Port Huron Statement», που απευθυνόταν στο φοιτητικό δημοκρατικό κίνημα και ορισμένων ακτιβιστών που μάχονταν για τον τερματισμό του πολέμου στο Βιετνάμ. Στην πραγματικότητα, οι κατηγορούμενοι ήταν 8, συμπεριλαμβανομένου και του αρχηγού του κινήματος «Βlack Panthers», Bobby Seale. Ο τελευταίος εκπροσώπησε μόνος του τον εαυτό του, απουσία του ασθενή δικηγόρου του. Απέναντι σ’ ένα εχθρικό δικαστήριο για τους μαύρους, δεν δίστασε να αψηφήσει τις προτροπές του προκατειλημμένου δικαστή, Julius Hoffman για να σωπάσει. Εν τέλει, απαλλάχθηκε, λόγω αμφιβολιών. Όλοι τους κατηγορήθηκαν για υποκίνηση των ταραχών και μερικοί από αυτούς για την εφεύρεση αυτοσχέδιων συσκευών που χρησιμοποιήθηκαν ως όπλα κατά των αστυνομικών δυνάμεων. Όλοι κρίθηκαν ένοχοι σε πρώτο βαθμό, αλλά δεν εξέτισαν καμία ποινή, μέχρι την τελική τους αθώωση, το 1972. Όλα τα ίδια μένουν…50 χρόνια μετά Στον ρόλο του απολαυστικού «Αbbie Hoffman», o γνωστός από τον ρόλο του στον «Δικτάτορα», Sacha Baron Cohen. Ξεχωρίζουν επίσης με τις ερμηνείες τους ο oσκαρικός Eddie Redmayne, στον ρόλο του «Tom Hayden», ο συνήγορος υπεράσπισης, «William Kunstler», τον οποίο ενσαρκώνει με απόλυτη επιτυχία ο Mark Rylance, αλλά και ο αδυσώπητος δικαστής «Julius Hoffman», τον οποίο υποδύεται εκνευριστικά καλά ο βετεράνος Frank Langella.

Η εξέλιξη της δίκης μάς μεταφέρει νοητά στην πολυτάραχη Αμερική του ’60, στην οποία κυριαρχεί η επιθυμία για ειρήνη. Σε μία ίσως πιο ιδεαλιστική Αμερική, απαλλαγμένη από τα ρατσιστικά μίση και μαθημένη από τα ιδεολογικά πάθη που σημάδεψαν τη δεκαετία, οι νέοι οραματίζονται τη συγγραφή ενός νέου κεφαλαίου στη κοινωνικοπολιτική ζωή της χώρας. Αυτό το κεφάλαιο, 52 χρόνια μετά συνεχίζει να γράφεται, αφού πολλά από τα μηνύματα της ταινίας ακούγονται απρόσμενα οικεία, αν αναλογιστεί κανείς τις σημερινές εξελίξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το φιλμ του Άαρον Σόρκιν, «μετρ» στα πολιτικά δράματα, κυκλοφόρησε ακριβώς την εποχή που θα «πουλούσε» περισσότερο: μετά από την «εν ψυχρώ» δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ και τα επακόλουθά της και πριν από τις κρισιμότερες εκλογές του 21ου αιώνα. Καλή απόλαυση!